Achterhoedegevecht boeren met een voorspelbare afloop

Het staat er zo mooi op de site van de provincie Overijssel, als het gaat om de ‘gebiedsgerichte aanpak’ (GGA) van de stikstofproblematiek. ’Noaberschap (nabuurschap) staat bij deze aanpak centraal: we betrekken en helpen elkaar en werken op basis van vertrouwen. Het doel van de aanpak is een balans waarin robuuste natuur en economische ontwikkeling beide mogelijk zijn.’

Maar ja, in de praktijk blijken die mooie woorden niet zo heel veel waard. Zo haakten deze week, van alle partners die volgens de Provincie zo voorbeeldig samenwerken, de boeren af. Uitgerekend de partner, dus, die noaberschap in de genen heeft. Waarom zetten de boeren juist nu hun hakken in hun overbemeste zandgrond. Wel, dat heeft alles te maken met het feit dat in Den Haag de duimschroeven verder worden aangehaald. Er moeten immers klimaatdoelen worden gehaald. (De noodzaak daartoe werd begin deze week nog weer eens pijnlijk duidelijk met het uitkomen van het nieuwste IPCC-rapport over klimaatverandering: het is 1 seconde voor 12, maar als we nu met z’n allen de hoogstnoodzakelijke ferme maatregelen nemen, dan is het tij wellicht nog te keren.)

Des te pijnlijker dat de boeren in deze regio, uitgerekend in de week van de waarheid, afhaken. Vertegenwoordigers van boerenbelangenclub LTO lieten weten geen heil meer te zien in gezamenlijk overleg omdat ‘Den Haag’ de boeren geen perspectief en plannen voor de toekomst zou bieden. Zo lees ik tenminste in de regionale courant. Voor zover ik het kan overzien, is dat brede provinciale overleg met alle betrokken partijen nou juist bedoeld om dat perspectief ook voor de boeren te bieden, maar goed, dat moet je natuurlijk wel willen geloven.

Feit is intussen dat na decennia van kolen, geiten en boeren sparen, er nu vanonder de Haagse kaasstolp eindelijk wel duidelijkheid wordt geschapen. Er is zelfs een heuse minister voor stikstofzaken en die heeft in een brief aangekondigd dat er een versnelde opkoopregeling komt voor boeren die teveel stikstof laten neerdalen in aanpalende natuurgebieden. En passant heeft de minister er ook geen misverstand over laten bestaan dat er niet meer kan worden gesjoemeld met de zogenaamde depositiewaarde, de mate waarin stikstof van boerenbedrijven neerslaat in kwetsbare natuurgebieden.


En wat doen dan de belangenbehartigers van de boeren? Die blijven volharden in een bij voorbaat verloren achterhoedegevecht. Bijvoorbeeld, door twijfel te blijven zaaien over algemeen aanvaarde cijfers over stikstofdepositie en de haalbaarheid van de gestelde doelen. Zo liet een LTO-voorman in de regionale courant optekenen dat meer dan 50 procent van de stikstofneerslag in onze natuurgebieden van over de grens komt aangewaaid.

Dus?

Nou, zo redeneert de LTO-voorman, waarom zouden wij ons dan nog aan de vanuit het verre Den Haag opgelegde stikstofgrenzen te houden? Die dan ook nog eens weer vanuit het nog verdere Brussel aan Den Haag zijn opgelegd?
Daar zou ik natuurlijk tegen in kunnen brengen dat ze simpelweg noodzakelijk zijn om onze planeet leefbaar te houden voor generaties na ons, maar ik ben bang dat dit niet zoveel zoden aan de dijk zet bij deze achterhoedestrijders.
Ik kan me – als boerenzoon uit een heel ander tijdperk - zelfs niet aan de indruk onttrekken dat deze vertegenwoordigers van boeren van de huidige generatie geen idee meer hebben welk gevecht ze aan het voeren zijn. Boven het artikel op de voorpagina van de regionale courant stond de kop:

DRIEKWART VAN DE TWENTSE BOEREN DREIGT TE STOPPEN.

De eerste cynische gedachte die bij het zien van die kop bij mij opkwam, was: Daar zullen ze in Den Haag blij mee zijn, want dat is precies de bedoeling.
Maar bij nader inzien bleek die kop een noodkreet. Als deze stikstofmaatregelen worden gehandhaafd, zo vrezen de boerenbelangenbehartigers, zal driekwart van de boeren in oost-Twente het loodje leggen.
In die noodkreet lag ook besloten, dat wij dat erg moeten vinden. Dat is het natuurlijk ook voor veel individuele boerenbedrijven. Maar het is tegelijkertijd ook onvermijdelijk en noodzakelijk. En dat wisten en weten de boeren, die het aangaat, natuurlijk ook al heel lang.

Waarom dan de kop in het zand steken? En de kans voorbij laten gaan om zelf een vinger in de pap te hebben bij het uitstippelen van een toekomst voor jezelf en generaties na jou?

Ben Siemerink