Muziek

Stiftfestival in teken kwetsbaarheid van de aarde

9 augustus 2022, 16:31
De 18e editie van het Stiftfestival heeft een duidelijke groene toets. Artistiek leider Daniel Rowland kiest met het thema Song of the Earth voor de nadruk op de onmisbaarheid van onze aarde. Daardoor is er dit jaar extra focus op de natuur. Dit jaar zijn er meer dan ooit concerten buiten, om de muziek en de natuur ten volle te verbinden. Dat begint al met de Grand Opening van het festival op 20 augustus om 19.30 u. op het voorplein van kasteel Twickel. Nieuw in het programma is de Stiftlezing, waarin de bekende socioloog en filosoof Ruben Jacobs zijn recent ontdekte liefde voor de natuur toelicht. Nieuw is ook een intensieve samenwerking met het Wilminktheater/Muziekcentrum in Enschede.

Tijdens het openingsconcert op 20 augustus tegen het imposante decor van kasteel Twickel brengt Daniel Rowland met het Stift Festivalorkest, samengesteld uit internationaal bekende solisten en prijswinnende jonge artiesten, onder meer Max Richters ‘recomposities’ van The Four Seasons van Vivaldi ten gehore. Op 21 augustus klinkt om 21.00 u. in de Oude Blasiuskerk in Delden de wereldpremière van Blue in blue in blue van de Oekraïense componist Maxim Shalygin. De componist geeft in dit werk, geschreven in opdracht van het Stiftfestival, zijn perspectief op het fenomeen van ‘Vox balaenae’. Shalygins muziek is vol emotie en spiritualiteit en heeft een bijzonder krachtige boodschap. Het fascinerende en aangrijpende werk Vox Balaenae van de recent overleden George Crumb is geïnspireerd door het haast onaardse gezang van de walvis. De musici zijn gemaskerd, om de invloed van de mens zo klein mogelijk te houden; ze baden tijdens de uitvoering in blauw licht. Die middag om 16.00 u. vindt in de Oude Blasius een Beethoven Matinee plaats.

Wereldpremière
Op dinsdag 23 augustus kunnen muziekliefhebbers vanaf 11.00 u. op landgoed Singraven zowel binnen als buiten genieten van een gevarieerd dubbelconcert. Die avond om 20.00 u. klinkt bij sfeervol kaarslicht in de Plechelmusbasiliek in Oldenzaal de wereldpremière van de gloednieuwe sonate voor solo viool van de wereldberoemde Letse componist Pēteris Vasks, geschreven voor Daniel Rowland. Ook is die avond de Nederlandse première van Vasks’ Zesde strijkkwartet, geïnspireerd door de hemelse Heilige Dankgesang uit Beethovens Strijkkwartet op.132, te beluisteren. En verder nog diens virtuoze blaaskwintet Bass Trip én zijn hartverscheurende Musica Dolorosa.

Enschede
Het Stiftfestival komt dit jaar met een aangrijpend programma op bezoek in Enschede. Artistiek leider Daniel Rowland heeft daarvoor samen met artistiek directeur van Wilminktheater & Muziekcentrum Enschede Simone Kratz een breed klassiek programma samengesteld. Het is het begin van een duurzame samenwerking. Simone: ‘Daniel is creatief en artistiek en neemt een enorm internationaal netwerk met een grote fanbase mee.’ Rowland heeft zich bij het samenstellen van het programma laten inspireren door de onmisbaarheid van de aarde. ‘Het festival is gevuld met spannende programma’s die allemaal een eerbetoon zijn aan de schoonheid, kracht maar ook de kwetsbaarheid van onze prachtige planeet Aarde.’ De musici belichten volgens hem hoe de natuur componisten door de eeuwen heen heeft geïnspireerd, maar ook hoe componisten hun muziek hebben gebruikt om een politiek-maatschappelijke statement te maken over de klimaatproblematiek.

Tussen hoop en vrees
Op vrijdagavond 26 augustus is Distant Light te horen in de grote zaal van het Muziekcentrum in Enschede. Een aanklacht tegen de oorlog, met muziek die zich begeeft tussen hoop en vrees. Op het programma staat onder meer het revolutionaire en verpletterende Black angels, 13 images from the dark land van George Crumb, een muziekstuk voor elektronisch strijkkwartet. Voor de pauze is verder het Requiem van Mozart te horen, met onder anderen sopraan Sophie Klüssman, mezzosopraan Barbara Kozelj en koor Consensus Vocalis.
Het Stift Festivalorkest begeleidt violist Daniel Rowland in het meesterlijke Distant Light van Pēteris Vasks, de ‘composer-in-residence’ van dit festival. ’s Middags vanaf 13.00 u. is er in het Muziekcentrum al een matineevoorstelling vol heerlijke kamermuziek onder de titel Fleeting Birds .Op het programma staat werk van Beethoven en Poulenc en natuurlijk het blaaskwintet Music for the Fleeting Birds van Pēteris Vasks. Ook zijn Landscape with birds wordt door topmusici ten gehore gebracht. In de muziek van Vasks, huiscomponist van het festival, staat de vrijheidsstrijd van zijn geliefde Letland vaak centraal. Music for the Fleeting Birds uit 1977 kan gezien worden als een smachtende roep om vrijheid. Zijn Landscape with birds schetst de Letse natuur, in al haar schoonheid.

Einstein on the beach
'Mr. Stiftfestival' Daniel Rowland en een groot aantal jonge topsolisten gooien vrijdagavond 26 augustus figuurlijk hun colbertjes uit en doen hun stropdassen af voor een jamsessie in De Kleine Willem: Einstein on the beach. Geen betere plek om, met een drankje in de hand, dicht bij de muziek te komen dan in de inmiddels traditionele Stift Unbound Lounge. Alle werken worden op een informele manier ingeleid door de solisten. Op het podium verschijnen, naast Daniel Rowland zelf, onder anderen Tiemen Stemerding, Enzo Kok, Floor Le Coultre, Dana Zemtsov, Maja Bogdanovic, Robbrecht Van Cauwenberghe, Borys Fedorov, Anna Fedorova en Nicholas Schwartz. Op het programma staan zeer uiteenlopende werken, waaronder Einstein on the Beach van Philip Glass, Urban Lark van Vladimir Mendelssohn, Tango SVP en Tango Tzigane van Astor Piazzolla en een cellosonate van Frédéric Chopin.

Lezing
Op zaterdag 27 augustus deelt filosoof en socioloog Ruben Jacobs vanaf 16.00 u. in Concordia in Enschede zijn bespiegelingen op hoe de aarde haar lied kan blijven zingen, ondanks dat we op een rampscenario lijken af te koersen. In zijn onlangs verschenen boek De eeuw van Felix is Ruben Jacobs op zoek gegaan naar antwoorden op die vraag. Aansluitend aan de lezing wordt de documentaire Gustav Mahler – Zanger voor de aarde van Frank Scheffer vertoond. Hierin volgen we de reis van de jonge dirigent John Warner (27) en de musici van de Orchestra for the Earth. Zij gaan naar Oostenrijk, op zoek naar de diepere betekenis achter de magische compositie Das Lied von der Erde van Gustav Mahler. De lezing van Ruben Jacobs en de documentaire vormen dan weer een mooie opmaat naar het concert diezelfde avond in het Muziekcentrum Enschede, waar Das Lied von der Erde wordt uitgevoerd. Gustav Mahlers meest verbluffende meesterwerk, in een kamermuziekversie van Schönberg, wordt uitgevoerd door de Sloveense mezzosopraan Barbara Kozelj en de Zwitserse tenor Fabio Trümpy. Ze voegen zich bij het Stift Festival Orchestra, bestaande uit internationale solisten.

Voor het volledige programma van het Stiftfestival en reserveringen, zie www.stiftmusicfestival.nl of www.wilminktheater.nl. Enige haast is daarbij wel geboden want meerdere concerten zijn al uitverkocht.