Tussen de linies

De vis rot vanaf het hoofd

Tom Luttikhuis 8 februari 2023, 16:36
Ik werd vandaag uitgemaakt voor opa. Door mijn vrouw. Ik ben tweeëndertig.
 
We waren onderweg van Reutum naar Station Almelo. Mijn vrouw reed. We trokken op en remden af, hobbelend van rood licht naar rood licht. Zo gaat het in Almelo; met de fiets ben je sneller dan met de auto.
 
Dus terwijl wij werden ingehaald door een groepje middelbare scholieren, merkte ik op dat geen van de kinderen hun tas op hun schouders droeg. Iedere rugtas was op een special daarvoor gemaakt rekje op de bagagedrager gezet.
 
‘Belachelijk! In mijn tijd werd je uitgelachen als je zo’n rekje op je fiets had.’
 
En daar kwam de reactie van mijn vrouw. Zuchtend: ‘Nu klink je echt als een opa.’
 
Waarschijnlijk had ze gelijk.
 
Maar er gaat toch echt een diepe ergernis schuil achter grootvaders woorden. Toen opa jong was, in 2002, had hij een grijze tas van O’Neill. Het was zijn eerste dag op de middelbare school en met licht bibberende knieën en een wondertol in zijn maag kreeg hij in een stoffig lokaaltje van het Carmel Lyceum een stapel boeken overhandigd. Opa propte ze in zijn tas en haastte zich naar zijn fiets. Opa ging op weg naar zijn oma, want de boeken moesten gekaft worden en zijn oma zou hem daarbij helpen. En de O’Neill tas, die droeg opa op zijn schouders, echt waar.
 
In opa’s tijd was ‘red oe d’r met’ het devies. Wisten mijn ouders dat de boeken niet eens in mijn tas pasten? Denk het niet. Wisten ze dat mijn tas tijdens de tweede schoolweek scheurde? Mijn moeder wel en ze werd nog boos op me ook. Dat ik zuiniger had moeten zijn. Dat maakt ze goede ouders.
 
Ik denk dat de overdreven voorzichtigheid waarmee we tegenwoordig naar opvoeding kijken, ontwikkeling tegengaat. Vertragend, zoals de stoplichten in Almelo het verkeer stokken.
 
De betutteling zie ik ook terug in ’s werelds grootste sport. Als voetballer loont het om je aan te stellen. Krampaanvallen worden geveinsd om dertig tellen te winnen. En als je echt kramp hebt? Pech! Kramp is geen blessure, maar een afspiegeling van fitheid. Krijg jij eerder kramp dan je tegenstander? Dan ligt zijn plafond hoger. Simpel. Dat zou beloond moeten worden in plaats van gestraft.
 
Terug naar die rekjes op de bagagedragers. Ik hoor u denken. Wat als uit onderzoek blijkt dat het slecht is voor de fysieke gesteldheid wanneer kinderen zware tassen op hun rug dragen? Dan denk ik dat de onderzoekers met een joekel van een vergrootglas gekeken hebben en het grootje plaatje missen.
 
Ik zie geen kinderen meer buiten. Waar spelen ze tikkertje? Waar skeeleren ze? Waar stoken ze vuurtjes? Waar voetballen ze?
 
En dan rest de volgende vraag. Wie voetbalt er over vijftig jaar nog? Bestaat het Nederlands elftal over twintig jaar uit de elf mensen die nog wel sportten toen ze jong waren?
 
De jeugd van tegenwoordig… ze kunnen er ook niets aan doen. In Italië zeggen ze dat de vis rot vanaf het hoofd. Il pesce marcisce della testa. In feite is deze klaagzang niet gericht tegen kinderen, maar tegen aanstaande ouders.
 
Ach, misschien moet ik niet zo zeuren. Die kinderen fietsten in ieder geval nog naar school en worden niet (zoals opa vandaag) met de auto afgezet. Misschien is dat een troost. Daar bijt ik me maar in vast.