Gelezen!

Nieuwsoverzicht van ma 24 april t/m zo 30 april 2023

1 mei 2023, 11:09
Extreme drukte blijft uit op Schiphol aan het begin van de meivakantie.
+ Meivakantie is soepel begonnen op de luchthaven.
+ Maatregelen Schiphol lijken effect te hebben.
+ Arbeidsvoorwaarden van de beveiligers zijn verbeterd. De sfeer op Schiphol is gemoedelijk.
 
Het is het eerste weekend van de meivakantie druk, maar de extreme rijen waar Schiphol vorig jaar mee te kampen had blijven uit. Buiten staat nu niemand in de rij, zoals vorig jaar. Binnen verheugen passagiers zich vooral op hun vakantie. ‘Ik kon zo doorlopen’, zegt iemand die net zijn koffers heeft afgegeven. Met name bij de security – waar je sinds kort een tijdslot kunt reserveren – is het beeld compleet anders dan een jaar geleden. Een woordvoerder van de luchthaven bevestigt dit. ‘We verwachten vandaag, net als gisteren, zo’n 70.000 passagiers, maar het loopt goed door.’ Een jaar geleden was de chaos groot tijdens de meivakantie en de maanden erna bleven de problemen. Passagiers stonden uren in de rijen die tot ver buiten de vertrekhallen reikten en honderden vluchten werden geannuleerd. (FD)
 
_____
 
Buitenlandchef Borrell van EU roept lidstaten op: ga patrouilleren in de Straat van Taiwan.
Europa heeft grote economische, commerciële en technologische belangen in Taiwan en om die te beschermen moeten lidstaten patrouilleren in de wateren rondom het eiland, vindt Borrell: ‘Europa moet zich zeer sterk bemoeien met dit dossier. Hij ontvouwde zijn plan in de Franse zondagskrant Le Journal Du Dimanche. Niet toevallig omdat de boodschap gericht leek aan Macron die twee weken gelden veel kritiek kreeg over zijn uitspraken over de positie van Europa bij de spanningen tussen Taiwan en China. Hij pleitte voor ‘strategische autonomie’: Hebben wij belang bij een versnelling op het onderwerp Taiwan? Nee. Het ergste zou zijn om te denken dat wij, Europeanen, op dit onderwerp volgzaam moeten zijn en ons moeten aanpassen aan het Amerikaanse ritme en een Chinese overreactie. Wat Macron betreft moet Europa niet meegesleurd worden in crises ‘die de onze niet zijn’. Met zijn opiniestuk – en afgelopen week zijn toespraak tijdens een debat over China in het Europarlement – laat Borrell Macron duidelijk weten dat Taiwan volgens hem wel ‘onze’ crisis is. Taiwan is onder meer een belangrijke leverancier van halfgeleiders. (VK)
 
_____
 
Nederlanders verlaten door geweld verscheurd Soedan.
Westerse landen waaronder Nederland zijn begonnen met de evacuatie van hun staatsburgers uit Soedan, waar het geweld doorgaat. In een weekend waarin het geweld dat de bevolking van Soedan sinds een week in zijn greep houdt onverminderd doorging, zijn westerse landen begonnen met de evacuatie van staatsburgers en ambassadepersoneel uit het Afrikaanse land. Nederland doet dat in samenwerking met Duitsland en Frankrijk. Hoekstra noemde de evacuatie een ‘zeer complexe operatie’. De geëvacueerden gaan in eerste instantie naar Jordanië. Volgens Hoekstra willen ruim 150 Nederlanders en lokale ambassademedewerkers het land verlaten. Ze laten een land achter dat, ondanks herhaalde aankondigingen van een  staakt-het-vuren, geteisterd blijft door geweld. In buurland Tsjaad worden meer dan honderdduizend vluchtelingen verwacht. Het Wereldvoedselprogramma zegt dat het er waarschijnlijk meer worden. Het gaat vooral om vrouwen en kinderen. (NRC)
 
_____
 
Corona heeft Nederland €65 mrd aan bbp gekost.
+ Nederlandse economie kreeg een klap van €65 mrd van de pandemie.
+ Dat is de uitkomst van optelsom over de periode waarin het bbp achterbleef.
+ Intussen is de Nederlandse economie weer terug op het oude groeipad.
 
De Nederlandse economie heeft flink moeten incasseren als gevolg van alle coronamaatregelen. Hoewel de omvang van de economie weer terug is op het ‘oude’ pad, heeft corona €65 mrd gekost stelt hoogleraar econometrie Philip Franses. Vorig jaar raamde de Algemene Rekenkamer de totale kosten voor de crisismaatregelen (zoals een vergoeding voor werkgevers om personeel door te betalen) in 2020, 2021 en 2022 op ruim €85 mrd. Een V-vormig herstel concludeert Franses. Tijdens de pandemie was het lange tijd onzeker of Nederland weer zou terugkeren op het oude pad of dat de economie zou achterblijven. Sinds het derde kwartaal van 2021 zit de economie weer min of meer op het niveau waarop die zonder corona zou zitten. Ook de laatste relatief milde lockdowns aan het einde van dat jaar, die begin 2022 snel werden teruggedraaid, brachten in dat beeld geen verandering. De schade is echter toch niet nul, beargumenteert Franses. Want ‘het misgelopen bbp is niet ingehaald’. Oftewel: om de ontstane schade te herstellen, had de economie nu boven het oude pad moeten zitten. En dat is niet het geval. (FD)
 
_____
 
Oekraïense troepen op bezette rivieroever voeden speculaties over lenteoffensief.
Oekraïense troepen zouden de rivier de Dnipro zijn overgestoken naar de door Rusland bezette oostelijke rivieroever. Volgens het Institute of War (ISW) hebben ze daar mogelijk zelfs een bruggenhoofd gevestigd, van waaruit ze Russische posities aanvallen. Russische artillerie beschiet vanaf diezelfde oostzijde van de rivier de door het Oekraïense leger bevrijde stad Cherson. De denktank baseert zich op geverifieerd beeldmateriaal en op berichten van Russische bloggers. Die melde dat de Oekraïners zelfs al ‘weken’ aanwezig zouden zijn aan de oostkant van de Dnipro. Vanuit vooruitgeschoven posities zouden ze de Russen aanvallen. Er zou zelfs een ‘stabiele aanvoerroute’ zijn aangelegd voor bevoorrading van ‘Oekraïense posities’ aan de overkant van de rivier. Een aanval bij Cherson zou passen in het beeld dat de denktank schetst. Volgens het ISW zijn de Russische eenheden op de oostelijke oever van de Dnipro waarschijnlijk de ‘meest wanordelijke en onderbemande’ van het hele strijdgebied in Oekraïne. Daarom zou het logisch zijn dat Oekraïne daar zijn (langverwachte) lenteoffensief zou beginnen, terwijl de kern van de Russische troepen zich kapot vecht in Bachmoet in de Donbasregio. Via de oostoever van de Dnipro zou het Oekraïense leger makkelijker kunnen doorstoten naar de Donbas in het oosten en naar de Krim in het zuiden. Het Oekraïense leger zelf doet er het zwijgen toe. Een woordvoerder wilde alleen bevestigen dat er ‘een militaire operatie’ gaande was, maar dat daarover nog niets kon worden gezegd. (VK)
 
_____
 
Steden willen af van benzinerijders.
Benzinebrommers moeten in de steden plaatsmaken voor elektrisch. Prijs en helmplicht werken tegen. Veel steden willen van de Vespa’s of Yamaha’s af. En dan niet vanwege de nachtelijke rides van brommerfans die met opgevoerde motor allerlei toeren uithalen maar vanwege de milieuvervuiling en de fijnstofuitstoot op de fietspaden. Ze moeten weg van de fietspaden en worden straks geweerd uit de milieuzones. Nijmegen loop daarin voorop; daar moeten de benzine-brommers vanaf 2025 helemaal het veld ruimen in de stad. Formeel mogen gemeenten echter brommers niet weren uit de milieuzone maar staatssecretaris Heijen wil dat met een kleine wetswijziging mogelijk maken. Sloopsubsidies en een bijdrage in de aanschaf van elektrische brommers en scooters moeten de benzinerijders over de streep trekken. (NRC)
 
_____
 
EU-landen van start met gezamenlijke inkoop van gas.
+ Platform gezamenlijke inkoop van gas AggregateEU van start.
+ Moet voorkomen dat lidstaten tegen elkaar gaan opbieden.
+ Aanmelding van 67 bedrijven, zowel kopers als verkopers.
 
De verwachting is dat door de vraag te bundelen de deelnemende bedrijven een lagere prijs kunnen afdwingen. Samen optrekken moet voorkomen dat lidstaten in de toekomst weer tegen elkaar gaan opbieden en zo de prijzen opdrijven. Maar wat tijdens het hoogtepunt van de gascrisis evident leek, heeft door de stevige daling van de gasprijs in de afgelopen maanden wat aan urgentie ingeboet. Kopers die zich hebben geregistreerd, krijgen tot en met 2 mei de tijd om door te geven hoeveel gas ze de komende 12 maanden willen hebben. Het komende jaar wordt deze exercitie elke twee maanden herhaald. Het is de bedoeling dat de lidstaten uiteindelijk 15% van hun gasopslagcapaciteiten via het gezamenlijke inkoopplatform gaan vullen. (FD)
 
_____
 
Kabinet belooft Groningen 7,5 miljard euro extra, regio teleurgesteld.
De komende 30 jaar investeert het rijk 7,5 miljard euro extra in de leefbaarheid en de economie in Groningen om de ‘ereschuld’ voor de gevolgen van de gaswinning in te lossen. ‘Te mager’ vindt de regio. Al wordt ook de schadeafhandeling versoepeld. Rutte en Vijlbrief presenteerden deze week de reactie van het kabinet op de conclusies van de parlementaire enquêtecommissie in het dorp Garmerwolde. Er was in Groningen sprake van ‘een ongekend systeem falen’ en ‘systematisch miskend leed’, aldus het rapport. ‘Inwoners zijn decennialang in de steek gelaten en te weinig gehoord, erkende de premier. Omdat zij ruim een halve eeuw wel de lasten, maar niet de lusten van de bodemschat kregen heeft Nederland een ‘ereschuld’ in te lossen. Dat is niet minder dan een morele verplichting.’ De regio wil 30 miljard. Het kabinet zegde 22 miljoen toe maar dat is inclusief schadeherstel en vergoeding, en met inbegrip van reeds toegezegde investeringen. Wat onder de streep overblijft is een extra bijdrage van 250 miljoen euro voor de komende 30 jaar. Er moet gewoon meer geld bij, zegt commissaris van de Koning René Paas. De regio is niet tevreden. ‘De regering denkt dat het voor een derde van de prijs kan’. Meer te spreken is men over de voorstellen van het kabinet om de schadeafhandeling te versoepelen. Vijlbrief beloofde meer snelheid en minder bureaucratie. Geen inspectie meer  voor schades tot 40 duizend euro: ’We gaan van wantrouwen naar vertrouwen’. De gaswinning wordt dit of uiterlijk volgend najaar definitief gestopt. (VK)
 
_____
 
Joe Biden (80) bevestigt kandidatuur.
Hij bevestigde dinsdag dat hij gaat meedoen aan de presidentsverkiezingen van 2024 in een video. Biden noemt de aankomende verkiezingen een ‘strijd voor democratie en persoonlijke vrijheid’. De tachtigjarige democraat is al de oudste president in de geschiedenis van de VS. Uit recente peilingen blijkt ongeveer een kwart van de democraten vertrouwen te hebben in zijn kandidatuur, de rest ziet liever een jongere president. Als Biden wordt herkozen en zijn termijn volmaakt, blijft hij tot zijn 86 ste president. ‘Toen ik vier jaar geleden voor het presidentschap ging, zei ik dat we in een gevecht zaten om de ziel van Amerika. Dat zitten we nog steeds’, stelde Biden. (NRC)
 
_____
 
Kneuterig én serieus. Het grootstedelijk decor van Rotterdam deed donderdag niets af aan het gebruikelijke kneuterige gehalte van de Koningsdagviering.
Er werd gedanst, gezongen en gevoetbald. Maar er was in de gelikte pr-show voor het Koninklijk huis, die werd geholpen met een stralende zon, ook aandacht voor grote maatschappelijke thema’s. Zo ging de Koning in gesprek over het Nederlandse slavernijverleden. Op de vraag of hij zijn excuses voor dat verleden zal maken verwees hij naar het onderzoek dat gaande is. Maxima sprak met slachtoffers van de toeslagenaffaire. Ze prees de veerkracht van de vrouwen en sprak haar bewondering uit voor het feit dat de slachtoffers zich hebben verenigd en nu ook anderen helpen. ‘Je moet elkaar helpen en niet eenzaam zijn. Wat jullie is gebeurd is vreselijk. Als je maar niet alleen bent, dat helpt.’ Kritiek was er ook. Een groep mensen protesteerde tegen de monarchie. Men vond de €4 mln die het feest kostte een ongepast bedrag in een stad waar zo veel mensen in armoede leven. (FD)
 
_____
 
28 miljard en 122 maatregelen om opwarming tegen te gaan.
Met dit pakket gaat Jetten de klimaatverandering te lijf. Voortaan zal hij vier keer per jaar berichten over de voortgang. Zijn partij D66 viert het als een grote overwinning. Maar de landbouw blijft nog een van de onzekere factoren. Het pakket is ambitieus, rechtvaardig en uitvoerbaar zei Jetten. ‘De tijd van vrijblijvendheid is voorbij’ benadrukte hij. Veel van de 122 maatregelen hebben nog losse eindjes waarover later meer duidelijk moet worden. Voor het pakket is geen extra geld uitgetrokken. De miljarden komen voor het grootste gedeelte uit het klimaatfonds van 35 miljard dat al in het regeerakkoord is afgesproken. Ook zijn er verschuivingen binnen de begrotingen. De aanvullende maatregelen zijn nodig omdat uit de berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving bleek dat het klimaatbeleid van de regering onvoldoende is om de klimaatdoelstelling voor 2030 te halen. Volgens het Klimaatakkoord van Parijs moet Nederland dan 55% minder stikstof uitstoten ten opzichte van 1990. (VK)  XI belt met Zelensky, ziet rol voor China als vredestichter. De twee leiders spraken met elkaar voor het eerst sinds het begin van de oorlog. China benadrukt dat andere landen hebben gefaald te bemiddelen. Xi had woensdag voor het eerst sinds het begin van de oorlog direct telefonisch contact met Zelensky. Daarmee deed hij voor het eerst in lange tijd iets dat meer in de smaak valt bij de VS dan bij Rusland. John Kirby, woordvoerder van de Veiligheidsraad van het Witte Huis noemde het ‘een goede zaak’ dat beide leiders elkaar nu hebben gesproken. Maria Zacharova, woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse zaken reageerde veel lauwer. ‘We nemen notitie van de bereidheid van China om tot een onderhandelingsproces te komen’, zei ze. Ze voegde daaraan toe dat onderhandelingen onder de huidige omstandigheden onwaarschijnlijk zijn. Of China’s actievere rol kan leiden tot directe onderhandeling tussen Rusland en Oekraïne is zeer twijfelachtig. De basisvoorwaarden voor dergelijke gesprekken ontbreken tot nu toe geheel. Oekraïne wil alleen onderhandelen op voorwaarde dat Rusland erkent dat de nu bezette gebieden en ook de Krim bij Oekraïne horen. Dat is voor Rusland onacceptabel. China heeft nog geen aanwijzing gegeven hoe men dat denkt op te lossen. (NRC)