Nieuwsoverzicht van ma 10 april t/m zo 16 april 2023

Italië kampt met grotere toestroom vluchtelingen.
Terwijl Italië nu al ruim een half jaar een uiterst migrant-onvriendelijke regering heeft onder de radicaal-rechtse premier Giorgia Meloni, neemt de toestroom van vluchtelingen alleen maar toe: alleen al dit jaar zijn er 28.285 migranten in Italië aangekomen, een verviervoudiging ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Het land voelt zich in de steek gelaten door de EU. Forza Italia zegt zich zorgen te maken over de algehele stabiliteit in Noord-Afrika. Tunesië bevindt zich in een economische crisis. President Saied van Tunesië stelt dat de komst van migranten uit landen ten zuiden van de Sahara onderdeel is van ‘een complot om de Arabisch-islamitische identiteit van Tunesië te verzwakken’. Meloni waarschuwde Europa eind maart op de EU-top: Als Tunesië instort riskeren we een humanitaire catastrofe met 900.000 vluchtelingen. Minister Tajani wil de financiële crisis dan ook niet tot ontploffing laten komen. ‘Een gezamenlijke investeringsstrategie in Afrika is hoognodig. Italië is bereid €300 miljoen over te maken, maar daar staan wel hervormingen tegenover.’
 
__________
 
China rondt militaire oefening Taiwan af: ‘klaar om onafhankelijkheid kop in te drukken.
China heeft maandag een driedaagse militaire oefening rondom Taiwan afgerond. Na afloop liet de legerleiding weten dat de oefeningen succesvol waren verlopen en dat het land klaarstaat ‘om elke vorm van Taiwanese onafhankelijkheid of buitenlandse inmenging resoluut de kop in te drukken. De Chinese autoriteiten kondigden vrijdag operatie ‘Gezamenlijk Zwaard’ aan: drie dagen van militaire oefeningen ‘ten noorden, oosten, zuiden en westen van het eiland Taiwan en diens luchtruim’. De oefening zou bedoeld zijn als antwoord op het bezoek van de Taiwanese president Tsai-Ing-wen aan de Verenigde Staten. Ook de VS voerden dit weekend een missie uit met een torpedobootjager in de Zuid Chinese Zee. De VS claimden dat de missie binnen de internationale zeewetten valt, maar volgens Beijing vonden ze plaats binnen Chinese wateren. Taiwan meldde dat er 71 Chinese straaljagers en bommenwerpers en negen oorlogsschepen werden gesignaleerd. De helft van die vliegtuigen stak het midden van de straat van Taiwan over, die geldt als onofficiële zeegrens tussen China en Taiwan. Tegenover de Chinese schepen verzamelden zich bij de grenslijn ook Taiwanese schepen. (VK)
 
__________
 
Geheime documenten defensie VS openbaar.
De Amerikaanse regering is in verlegenheid gebracht door het uitlekken van geheime defensiedocumenten die via chatgroepen van online spelletjes of van fans rond YouTube- beroemdheden onlangs in de openbaarheid zijn gekomen. Amerikaanse media maakten het hele paasweekeinde melding van de uitgelekte documenten en kaarten. Daarin zou de recente status quo van de oorlog in Oekraïne zijn vastgelegd en zouden berichten staan over slachtoffers aan beide zijden en over een neergehaald Brits spionagevliegtuig, Onder de documenten bevinden zich ook rapportages over Amerika’s bondgenoten. De ministeries van defensie en justitie doen onderzoek naar de herkomst van de lekken. Een woordvoerder van het Pentagon zei alleen dat het ‘gevoelige en zeer geheime documenten lijken te zijn’. Amerikaanse media hebben van hun bronnen bij Defensie gehoord dat de documenten authentiek zijn. (NRC)
 
__________
 
Stikstof blijft urgent voor Timmermans maar BBB ziet ruimte.
+ Frans Timmermans in gesprek met BBB-leider Van der Plas.
+ Eurocommissaris hamert op belang van stikstofreductie.
+ van der Plas concludeert dat er ruimte is voor ander beleid.
Nederland moet ‘linksom of rechtsom iets aan stikstof doen’ maar de BBB mag hiervoor naar eigen wegen zoeken. Met die boodschap kwam Frans Timmermans gisteren naar Den Haag, waar hij was uitgenodigd om BBB-fractievoorzitter Caroline van de Plas bij te praten. Ondanks de nadruk die de commissaris legde op stikstof was Van de Plas na afloop van het gesprek hoopvol. Timmermans had haar initiatiefnota – die BBB wil laten uitmonden in een eigen wetsvoorstel – geen sprookjesnota gevonden, aldus de BBB-ster. Timmermans herhaalde die kwalificatie later. Volgens de Eurocommissaris heeft BBB met de nota, die overigens samen met JA21 is opgesteld, ‘echt goed werk’ verricht. Maar hij voegde er meteen aan toe dat hij ‘geen stempel van goedkeuring geeft’, Zo wil hij nog kijken naar enkele aannames in de nota. ‘BBB heeft een ander pad gekozen dan het kabinet. Zij zal moeten aantonen dat dat pad ook leidt tot bescherming van de natuur.’ (FD)
 
__________
 
Macron wil kracht uitstralen maar herinnert Europa juist aan zijn zwakke kanten.
Trans-Atlantisch gebakkelei is op dit moment wel het allerlaatste wat Oekraïners nodig hebben! Praat Macron te veel? Een pijnlijke vraag maar hij moet worden gesteld. Er zit te veel onzinnigs tussen de zinnige dingen die Macron zegt, en het is inmiddels een vast patroon. In 2019 noemde hij de NAVO ‘hersendood’. Daarna zette hij in op een ‘strategische dialoog’ met Poetin die totaal mislukte, maar hem niet belette nog na Poetins invasie van Oekraïne op te roepen dat Rusland ‘niet vernederd moet worden’ en ‘veiligheidsgaranties’ moet krijgen. Ditmaal zaaide hij ergernis – in de VS, Europa en Azië – door aan het eind van zijn toch al controversiële reis naar China te suggereren dat’ het grote risico’ waarmee Europa geconfronteerd wordt, is dat Europa ‘betrokken raakt bij crises die niet de onze zijn, en die Europa beletten strategische autonomie op te bouwen’. Macron gelooft trouwens dat Europa ‘binnen een paar jaar’ een ‘derde’ polo kan worden – militair gezien – een gevaarlijke illusie. Over Taiwan zei hij: ‘Het ergste zou zijn te denken dat wij, Europeanen, op dit onderwerp volgzaam moeten zijn en ons moeten aanpassen aan het Amerikaanse ritme en een Chinese overreactie.’ Macron’s uitspraken waren slecht getimed, tijdens groot Chinees militair vertoon rond Taiwan, en niet afgestemd met andere EU-landen. Maar bovenal waren ze een onnodig affront jegens de VS - zonder hun steun zou Oekraïne nu grotendeels een Russische provincie zijn - en jegens Taiwan waarvan overleven wel dégelijk óók een vitaal Europees belang is!  Hij begint nu ook buiten Frankrijk de indruk te wekken een leider te zijn zonder volgers. Zijn autonome Europa laat zich het best op zijn Texaans samenvatten: all hat, no cattle. Zijn controversiële opmerkingen splijten de EU, wat de afhankelijkheid van een politiek wispelturig Amerika eerder vergroot. In Centraal Europa geven weinigen een cent om zulk ‘leiderschap’. Zijn uitspraken zijn levensgevaarlijk. Ze sturen de verkeerde signalen naar Moskou en Beijing en naar Washington waar ze de steun voor Oekraïne politiek ondermijnen. Feit is dat dat de situatie op het Oekraïense slagveld zeer penibel is en dat dit gebakkelei wel het allerlaatste is wat de Oekraïners nodig hebben. De oorlog heeft allang alle Europese grootspraak doorgeprikt, en nu wordt steeds duidelijker dat het in grote West-Europese landen helaas óók aan leiderschap ontbreekt. (Arnout Brouwers in de VK)
__________
 
Kamer wil af van tijdelijke huur, maar met uitzonderingen.
+ Er is steun voor verbod op tijdelijke huurcontracten.
+ Partijen pleiten wel voor allerlei nieuwe uitzonderingen.
+ Zo zouden erven en familie wel tijdelijk mogen huren.
Het vaste huurcontact moet weer de standaard worden op de woningmarkt. Daar is een meerderheid in de Tweede Kamer het over eens, blijkt na twee dagen debat over een initiatiefwetsvoorstel van de PvdA en ChristenUnie om het tijdelijke huurcontract te verbieden. Maar partijen willen wel nog flink wat extra uitzonderingen op die nieuwe standaard regelen, voordat er volgende week over het verbod wordt gestemd. Zoals erven, verkoopplannen, verhuur aan familie, of aan speciale doelgroepen. En dus waarschuwt Pieter Grinwis van de ChristenUnie bij de verdediging van zijn initiatiefwet, dat uitzonderingen ‘voor je het weet een ventiel, een soort ontsnappingsroute worden om toch weer volop tijdelijke contracten uit te delen’. Destijds was de gedachte leegstand terug te dringen, meer huurwoningen, betere doorstroming en kortere wachtlijsten. Was tijdelijke verhuur daarvoor alleen toegestaan in bijzondere gevallen, inmiddels wordt tot wel een derde van de nieuwe huurcontracten in de particuliere sector afgesloten voor één of twee jaar. Ook andere verhuurders maken er gebruik van, zij het in mindere mate. Van de nieuwe huurcontracten die jongeren tussen de 25 jaar en 30 jaar oud afsluiten in Amsterdam is al meer dan de helft tijdelijk. Zij moeten dus na twee jaar een huurverhoging accepteren of op zoek naar een andere woning. Tijdelijke huur is dus de norm geworden. Dat dit meer woningen oplevert is niet aan te tonen. Wel levert het meer woonstress op. De initiatiefwet is bedoeld om het tijdelijke huurcontract weer af te schaffen en dat het vaste huurcontract de norm moet worden. (FD)
 
__________
 
Drenthe neemt als eerste provincie afstand van stikstofbeleid kabinet met steun van VVD, CDA en PvdA.
Drenthe is de eerste provincie waar een bestuur in wording expliciet afwijkt van het landelijke stikstofbeleid. CDA, VVD en PvdA verklaarden in de Provinciale Staten openlijk hun steun aan de BBB, met wie zij hopen een coalitie te gaan vormen. Het jaar 2030, waarin volgens het landelijke regeerakkoord de stikstofneerslag op gevoelige natuur fors moet zijn teruggedrongen, laten de formerend partijen bij voorbaat los. Ook  worden boeren in Drenthe niet gedwongen te stoppen met hun bedrijf, de stok achter de deur van stikstofminister Christianne van der Wal. Andere fracties verweten CDA en VVD dat zij afwijken van het kabinetsbeleid dat hun partijen in Den Haag hebben uitgestippeld. ‘Wij varen op het gebied van stikstof een andere koers dan onze vrienden in Den Haag’, verdedigde Willemien Meeuwissen (VVD) zich. Renate Zulker (PvdD): ‘De VVD eet van twee walletjes, wees gewoon duidelijk: bent u nog wel van de VVD?’ Ook de PvdA in Drenthe laat de landelijke partijlijn los door de BBB bij te vallen. (VK)
 
__________
 
Huren dalen maar de huurwoning in de stad is nóg duurder!
In het vorige kwartaal was bijna een vijfde minder aan huurwoningen beschikbaar. De huurprijzen van vrijesectorwoningen in de vijf grootste Nederlandse steden zijn in het eerste kwartaal van 2023 gestegen. Ten opzichte van dezelfde periode een jaar geleden noteert huurwoningenplatform Pararius in Amsterdam een stijging van de vierkante meterprijs van meer dan 4%. In Eindhoven was dat 2,3% en in Utrecht 1,4%. Gemiddeld over het hele land daalden de vierkante meterprijzen juist met 1,9%. Amsterdam blijft de duurste stad van Nederland. Na een stijging van 5,8% betalen huurders daar nu gemiddelde 25,68 per vierkante meter. Nieuwe huurders betaalden landelijk gemiddeld 16,85 euro per vierkante meter per maand. Pararius, een van de grootste huurwoningen platformen van Nederland schrijft de stijging toe aan nieuw kabinetsbeleid. Dat zet beleggers er toe aan woningen te verkopen in plaats van aan te houden voor verhuur. Daardoor neemt het aantal huurwoningen in de vrije sector af. Volgens Pararius was er bijna een vijfde minder vrije sector woningen beschikbaar dan in dezelfde periode vorig jaar. Alleen in de provincies Noord-Holland en Utrecht daalden de gemiddelde prijzen met circa 1,5%. In de overige tien provincies werden huurwoningen juist duurder. Drenthe spant de kroon met een prijsstijging van 18,1% ten opzichte van een jaar geleden. Nieuwe huurders betalen nu gemiddeld 12,86 euro per vierkante meter, ver onder de gemiddelde vierkante meterprijs van 16,86 euro. (NRC)
 
__________
 
Flitsbezorgen onder 16 jaar verboden.
Kinderen tot zestien jaar mogen niet meer werken als flitsbezorger. Het verbod gaat nog dit jaar in, zo heeft minister Van Gennip deze week laten weten. Ze vindt het te gevaarlijk om kinderen onder tijdsdruk te laten fietsen om boodschappen te bezorgen. Er is al een verbod op het bezorgen van maaltijden onder de zestien. De tijden waarop kinderen op dagen dat er geen school is, mogen werken, worden daarentegen uitgebreid. Ze mogen straks tot acht uur ’s avonds werken, op strikte voorwaarde dat de rusttijd hetzelfde blijft en dat de ouder of voogd toestemming geeft. Dat is een uurtje langer dan nu. Het verbod om op zondag te werken verdwijnt. De minister denkt nog na over regels voor kinderen die werken als vlogger of influencer. (FD)
 
__________
 
Stichting gaat 21 miljoen euro van mondkapjesdeal terugeisen bij Van Lienden en partners. 
Het nieuwe bestuur van de stichting Hulptroepen Alliantie gaat ruim 21 miljoen euro terugvorderen bij oud bestuurders Van de Lienden, Damme en Van Gestel. De drie oud bestuurders hebben het geld volgens het nieuwe bestuur verduisterd van de liefdadigheidsorganisatie door een grote mondkapjesdeal met de overheid door te schuiven naar een eigen bv. Naast de miljoenen die de mannen verdienden aan de mondkapjesdeal die ze tijdens de coronacrisis heimelijk op naam zetten van hun eigen bv, gaat de stichting ook nog zo’n 350.000 euro aan advocaatkosten terugvorderen bij Van Lienden en zijn compagnons. Na de onthullingen in De Volkskrant over hun geheime commerciële operatie brachten Van Lienden en zijn partners hun advocaatkosten in rekening bij de liefdadigheidsinstelling. Volgens het nieuwe bestuur werd daarmee voor de tweede keer misbruik gemaakt van Hulptroepen Alliantie. Naast deze civiele procedure loopt er een strafrechtelijk onderzoek tegen de drie heren. Het OM verdenkt Van Lienden en zijn compagnons van oplichting, verduistering en witwassen. Naast de stichting hebben Randstad, Coolblue en een ex-medewerker al eerder aangifte gedaan. (VK)
 
__________
 
Kinderhartchirurgie alleen in Rotterdam en Groningen.
Vanaf 2026 zal kinderhartchirurgie alleen nog in het Rotterdamse Erasmus Mc en UMC Groningen worden uitgevoerd heeft minister Kuipers besloten. Volgens de minister is de concentratie nodig om de kans op sterfte en complicaties te verminderen. Hij koos voor het Erasmus MC omdat dit het grootste ziekenhuis van Nederland is en voor Groningen ‘ten behoeve van de regionale spreiding’. De kinderhartcentra in Utrecht, Leiden en Amsterdam moeten sluiten. De UMC’s in Utrecht en Leiden gaan het besluit aanvechten bij de rechter. (NRC)