Arrogant of zelfverzekerd?

Ik verbaas me er altijd over hoe snel het etiket arrogant op mensen wordt geplakt. Dat geldt voor zelfverzekerde mannen. Maar misschien wel vooral voor vrouwen die op een positie zitten, waar ze op de voorgrond treden.

Het lijkt erop dat velen moeite hebben met mensen die zelfverzekerd zijn, of gewoon veel zelfvertrouwen uitstralen. Vooral als het vrouwen betreft. Neem bijvoorbeeld Sigrid Kaag of Nilufer Gündogan. Om er maar een paar te noemen, die op dit moment veel in de publiciteit zijn. Sterke vrouwen, zelfverzekerd en met een mening. Ze worden continu weggezet als arrogant. Maar zijn dat niet. Dat framen gebeurt meestal door mensen die zelf niet zo zelfverzekerd zijn, of door mensen die zelf arrogant zijn.
Een Johan Derksen, bijvoorbeeld. Zelf de arrogantie ten top, met zijn meninkjes, maar wel anderen die hem in alles (inhoud, kennis en eruditie) de baas zijn, wegzetten als arrogant.

Het oordelen komt meestal voort uit de tegenoverstelling. Ben je zelf subassertief, dan is bijna iedereen die dat niet is in jouw ogen brutaal. Heb jij last van valse bescheidenheid, dan vind je anderen snel egoïstisch. Heb jij geen zelfvertrouwen, dan is de ander, die zelfverzekerd is, arrogant. Kortom, we zijn geneigd om ons eigen label om te keren en op de ander te plakken.

In zijn boek Authentiek leiderschap beschrijft Bas Blekkingh 8 ego’s. Een daarvan is het ego De relativerende. En als die doorslaat wordt dat de afgunstige. Ik vind dat een heel interessante, omdat ik hem veel tegenkom. Proberen jezelf beter voor te doen of beter te voelen door de ander te bagatelliseren, klein te maken of onderuit te halen. Omdat jezelf tekort komt de ander ook niks gunnen. Kijk om je heen en je ziet het overal. Een Sylvana Simons die afgeeft op Joris Luyendijk omdat hij wel aandacht krijgt voor zijn ‘witte mannen’-verhaal, terwijl er naar haar niet wordt geluisterd. Zomaar een voorbeeld. Overigens, binnen die categorie witte mannen of zoals Luyendijk ze noemt (de 7 vinkjes mannen), zijn er velen die erg veel moeite hebben met zelfverzekerde vrouwen.

Wanneer ben je dan wél arrogant? Arrogant ben je als je denkt dat je meer of beter bent dan een ander. Als je neerkijkt op andere mensen omdat je je verheven voelt. Dat is echt wel wat anders dan wanneer je welbespraakt, overtuigd en zelfverzekerd bent.
Mijn pleidooi hier is: weet dat er een verschil is. Probeer dat ook te zien en in het geval van zelfvertrouwen en zelfverzekerdheid ook te waarderen. Dan hoeft niet de ene helft van de mensen de andere helft de sticker ‘arrogant’ op te plakken.

René Jager is adviseur organisatie & leiderschap. Woont en werkt sinds september 2021 in Spanje.