Echt en onecht in de kunstwereld

19 januari 2024, 12:07
Sinds kort worden er zeer regelmatig Rembrandts aangeboden met een op zijn minst twijfelachtige bepaling van echtheid. Ter illustratie: In 2021 werd het schilderij De aanbidding der koningen op de veiling aangeboden voor €15.000,-. Deze werd uiteindelijk geveild voor €820.000 en recent werd hetzelfde schilderij geveild voor 13 miljoen euro. Is hier een nieuwe Rembrandt ontdekt of niet? Er storten zich vele kunstkenners op zo’n schilderij om er hun oordeel over te geven sinds de enige echte autoriteit op dit gebied, Ernst van de Wetering, overleden is. Hij heeft een leemte achtergelaten waar mensen dankbaar gebruik van maken.

Wie was Ernst van de Wetering? Ik ken hem niet meer dan van een 2-daagse Rembrandt restauratie cursus in het Rijksmuseum Amsterdam; een beminnelijke en benaderbare éminence grize. Tijd om op onderzoek te gaan.
 
Ernst van de Wetering is een vooraanstaand Nederlands kunsthistoricus en restaurateur, geboren op 10 juni 1938. Zijn invloedrijke bijdragen aan de kunstwereld liggen met name op het gebied van de Nederlandse schilderkunst uit de Gouden Eeuw, met een specifieke focus op Rembrandt van Rijn. Van de Wetering is wereldwijd erkend als een autoriteit op het gebied van Rembrandts werk en heeft een diepgaande expertise ontwikkeld die zijn carrière heeft getypeerd. Hij maakte gebruik van de nieuwste technieken, zoals IR, analyses van de gebruikte specifieke grondering van het schilderij en de specifieke structuur van het door Rembrandt gekochte schildersdoek.

Zijn bekendheid groeide vooral door zijn leiderschap in het Rembrandt Research Project (RRP), dat in 1968 werd opgericht. Het RRP had als doel het systematisch onderzoeken en catalogiseren van alle schilderijen die aan Rembrandt werden toegeschreven. Van de Wetering nam het stokje over als voorzitter van het project en leidde het tot aan de afronding in 2011. Zijn werk bij het RRP bracht niet alleen een grondige analyse van individuele schilderijen met zich mee, maar ook een herziening van de toeschrijvingen aan Rembrandt, wat een diepgaand begrip van diens stijl en techniek mogelijk maakte.

Zijn autoriteit op kunstgebied blijkt niet alleen uit zijn voorzitterschap van het RRP, maar ook uit zijn vele publicaties. Van de Wetering heeft talloze artikelen en boeken geschreven over kunstgeschiedenis, restauratiepraktijken en Rembrandt. Zijn boeken, waaronder "Rembrandt: The Painter at Work" (1997), hebben internationale erkenning gekregen en worden beschouwd als essentiële bronnen voor iedereen die geïnteresseerd is in de studie van Rembrandt en de Nederlandse schilderkunst.

Naast zijn academische bijdragen heeft Van de Wetering ook praktische ervaring als restaurateur, wat zijn begrip van kunstwerken verder heeft verdiept. Zijn benadering combineert kunsthistorische analyse met technische kennis, waardoor hij een unieke en gerespecteerde stem is in het veld van de kunstgeschiedenis.

Ernst van de Wetering's invloed op kunstgebied is dus diepgaand en uitgebreid. Zijn bijdragen aan het begrip van Rembrandt en zijn tijdgenoten hebben de standaard gezet voor kunsthistorisch onderzoek en zijn van onschatbare waarde voor zowel academici als liefhebbers van kunst over de hele wereld.
Zijn legacy is immens, het is spijtig dat er nog geen opvolger van hem opgestaan is met dezelfde autoriteit, waardoor er een wild-west sfeer rond de Rembrandts is ontstaan.