Nieuwsoverzicht van ma. 20 t/m zo. 26 juni 2022

In een paar minuten op de hoogte van wat er speelt in de wereld? Wij hebben de hoogtepunten op een rij gezet.

Duitsland komt met noodplan gasvoorziening.
De Duitse regering kondigde maandag maatregelen aan om de energievoorziening voor de winter op peil te brengen. Onderdeel is het gebruik van gas voor de opwekking van stroom te verminderen zodat de voorraden kunnen worden aangevuld. Dat heeft minister Robert Habeck bekendgemaakt. Kolencentrales moeten de stroomproductie voor een deel overnemen en daarom zo snel mogelijk inzetbaar zijn. (FD)

__________

Niet drukte maar de regie is het probleem op Schiphol.
Schiphol kampt met onverwacht veel passagiers, zegt Schiphol maar de cijfers zijn echter in lijn met de verwachtingen en lager dan in 2019! Door laks management ontbreekt het aan voorzorgsmaatregelen. De directie krijgt het maar niet voor elkaar zijn kerntaak – veilig en efficiënt reizigers en vliegtuigen ontvangen – goed uit te voeren. Schiphol wijst steeds 2 hoofdoorzaken aan van de malaise: een chronisch personeelstekort bij beveiliging en de grote aantallen reizigers die op vakantie willen. De vraag naar tickets zou alle prognoses overstijgen Minister Harbers doet graag mee aan die beeldvorming. ‘De animo om te vliegen overtreft de meest ambitieuze verwachtingen’, zei hij na de drastische maatregelen die Dick Benschot afkondigde.

Maar: klopt deze voorstelling van zaken wel?
Uit de cijfers en ramingen komt een heel ander beeld naar voren. In mei, toen de ellende begon, verwerkte de luchthaven 5,2 mln reizigers. Dat is beduidend minder dan de 6,4 mln in mei 2019, dus voor de uitbraak van corona. Schiphol was dus niet goed voorbereid, moet de conclusie luiden!
Dan de situatie de komende zomer. Schiphol roept het beeld op van hordes Nederlanders die op het laatste moment een reis hebben geboekt. Maar die plotselinge reislust wordt alleen daar waargenomen. Twee grootgebruikers, KLM en Transavia verwachten helemaal geen uitzonderlijk hoge reizigersaantallen. Ook de prognoses van Schiphol wekken de indruk dat het een extreem druk jaar is maar volgens de laatste schattingen verwerkt men in 2022 een kleine 60 miljoen reizigers. Dat zijn er 12 miljoen minder dan in 2019! Nee, het echte probleem zit in de operatie en dan vooral bij de beveiliging, een kernactiviteit die men jaren geleden heeft uitbesteed om de kosten te verlagen. Daar zijn 500 vacatures en er komen medewerkers niet opdagen. De directie werd 2021 al gewaarschuwd voor onderbezetting en luchtvaartmaatschappijen trokken begin dit jaar aan de bel. Het sorteerde geen enkel effect. Het was veelzeggend dat Benschop op de persconferentie geen cijfers paraat had over de actuele personeelstekorten. Er is ook geen plan om de beveiliging op termijn weer zelf uit te voeren. Wie vergoedt de schade aan de ANVR. De consumentenbond en ANVR overwegen een gang naar de rechter. Ook KLM houdt Schiphol verantwoordelijk. Zo dreigen onderschatting van de problemen en een gebrek aan regie Schiphol op hoge kosten te jagen. (FD)

__________

Opvang van gevluchte kinderen is ‘onleefbaar’
Honger, verhuizingen en geen zorg: Het is dramatisch gesteld met de (nood)opvang van gevluchte kinderen in Nederland, aldus de Werkgroep Kind in azc. De situatie in Ter Apel is onleefbaar voor gevluchte kinderen. De toegang tot (psychische) zorg en onderwijs laat ernstige gebreken zien, kinderen moeten te vaak verhuizen en hebben soms zelfs honger. Het gevolg is ernstige schade in hun sociale en fysieke ontwikkeling. Kinderen voelen zich onveilig, slapen slecht en raken sociaal in een isolement. Ze eten slecht en zijn soms ondervoed. Een op de 3 kinderen is de afgelopen 12 maand 3 keer verhuisd. Een kind met autisme is in 4 jaar 14 keer van locatie veranderd. Het gaat hier niet om de opvang van Oekraïense kinderen door gemeenten. Dat blijkt uit een rapport van ondermeer Unicef en Vluchtelingenwerk.
Vrijdag maakte het kabinet bekend dat men op hoog ambtelijk niveau de hele asielopvang op zich neemt. “Dit is om je voor te schamen”, zei Rutte. De werkgroep hoopt dat de aanpak ook oog heeft voor de leefomstandigheden van de kinderen. Volgens de Werkgroep is kleinschalige opvang de sleutel om de omstandigheden te verbeteren. Men wijst op de opvang van Oekraïners door gemeenten. “Die is vaak kleinschalig en werkt in de meeste gevallen goed.” (Trouw)

__________

Eerherstel en excuses voor Srebrenica-veteranen.
Premier Rutte heeft de Dutchbat III-veteranen excuses aangeboden omdat ze onvoldoende steun kregen na het drama in Srebrenica. Hij deed dat tijdens een ‘dag van erkenning en waardering’ op de Oranjekazerne in Schaarsbergen. De excuses zijn bedoeld voor de ruim 800 militairen die in 1995 de Bosnische enclave Srebrenica moesten bewaken. Ze konden niet voorkomen dat Bosnisch-Servisch soldaten de stad innemen en ongeveer 8.000 islamitische mannen en jongens vermoorden. Hierbij speelde mee dat de gevraagde luchtsteun van bondgenoten niet kwam. Veel Dutchbat-militairen voelden zich bij terugkomst in de steek gelaten Dat was fout, erkent Rutte nu 27 jaar later. (VK)

__________

Macron verliest de absolute meerderheid.
De linkse alliantie NUPES wordt de grootste oppositiegroep in de Assemblee Nationale. Marine Le Pens partij RN wint fors. De komende 5 jaar van Macron gaan er heel anders uitzien dan de afgelopen 5 jaar. Zijn partij en haar politieke partners hebben volgens een peiling 230 zetels veroverd in het 577-koppige parlement. Dat is een verlies van bijna 120 zetels en hiermee komen de macronisten 59 zetels tekort voor de absolute meerderheid. Nu hij geen meerderheid heeft zal hij steun moeten zoeken bij andere partijen. Vooral bij omstreden wetsvoorstellen, zoals Macrons plan de pensioengerechtigde leeftijd te verhogen van 62 naar 65, kan dit problemen opleveren. (NRC)

__________

Kolencentrales mogen weer op volle kracht draaien.
Kabinet neemt maatregel om dreigend gastekort in Nederland te voorkomen. Het wordt steeds onzekerder of we de voorraden op tijd aangevuld krijgen voor de komende winter. De reële dreiging van een gastekort komende winter dwingt het kabinet om de 3 kolencentrales in Nederland weer op volle kracht te laten draaien. Het opschroeven van de stroomproductie met kolen vergroot de CO2-uitstoot maar moet tegelijkertijd veel aardgas besparen en het daardoor gemakkelijker maken om de gasopslagen voor het invallen van de winter gevuld te krijgen. De Nederlandse gasopslagen zijn op dit moment voor 47% gevuld. De heropening is een van de belangrijkste maatregelen uit een plan van Jetten om de leveringszekerheid van gas komende winter te kunnen garanderen. Nederland volgt hiermee het voorbeeld van Duitsland (FD)

__________

Met geld alleen wint Poetin zijn oorlog niet.
Poetin verdient bijna 1 mrd per dag met de verkoop van olie en gas. Maar dat zou hem in tegenstelling tot wat alom wordt beweerd helemaal niet sterker maken. De fors ingezakte invoer in productieprocessen begint namelijk te kraken. Het is de invoer die, samen met de binnenlandse economie, de oorlogsmachine bepaalt. De inkomsten uit de export doen er niet zoveel toe, met geld alleen wint niemand een oorlog. De Russische economie draait maar het gebrek aan allerhande onderdelen begint steeds meer te bijten. Voorraden raken op en er is een schreeuwend gebrek aan halffabricaten. De Westerse sancties hebben tot de volledige desintegratie van 30 jaar aan investeringen geleid, schreef econoom Eline Ribakova van het Institute of International Finance. Bijna 1000 bedrijven hebben een streep gezet door hun Russische activiteiten. Dat maakt het ook lastig om de raketten, tanks, schepen, vliegtuigen en wapensystemen te vervangen die het in de oorlog met Oekraïne verliest! En China heeft duidelijk gemaakt dat het de technologie die op de sanctielijst staat, niet zal leveren omdat het dan wellicht sancties over zichzelf afroept. Ondanks de bergen euro’s en dollars kan Rusland niet herbewapenen omdat het de microchips, machine- en voertuigcomponenten en onderhoudsdiensten niet krijgt. Rusland zit economisch in de tang omdat het de industrieën die de ruggengraat vormden van de traditionele Sovjeteconomie heeft verwaarloosd door de bloei van de grondstoffenwelvaart. Het land is zo volledig afhankelijk geworden van buitenlandse technologieën die nu niet worden geleverd. (FD)

__________

Israëlisch kabinet valt, minister Yair Lapid nieuwe premier.
Na een voortslepende politieke crisis is maandag het Israëlische kabinet gevallen en het parlement ontbonden. De Israëliërs moeten voor de 5e keer in 3,5 jaar tijd naar de stembus. Premier Bennett en coalitiepartner Lapid maakten de ontbinding van hun kabinet maandagavond bekend amper een jaar nadat het van start ging. De coalitie raakte begin april zijn meerderheid kwijt toen parlementariër Salman van Bennetts partij overstapte naar de Likoed partij van Netanyahu. Daardoor raakt de coalitie zijn kleinst mogelijke meerderheid (61 van de 120 zetels) kwijt. Dit verlies was een grote klap voor de coalitie van Bennett die bestond uit extreem linkse, centristische en radicaal rechtse partijen en zelfs een Arabische partij, een unicum voor het land. De val van het kabinet biedt Netanyahu een nieuwe kans om weer aan de macht gekomen. Zijn partij leidt in de peilingen. (VK)

__________

Russische olie gaat met korting naar China.
Uit cijfers van de Chinese douane over de Russische olie-export blijkt dat er in mei maar liefst 8,4 miljoenen ruwe olie van Rusland naar China ging, verkocht met een korting van zo’n 30%. Europa betaalt inmiddels de hoofdprijs. In mei nam de olie-export met maar liefst 55% toe ten opzichte van een jaar eerder. Rusland haalde daarmee Saoedi-Arabië in als belangrijkste leverancier van olie naar China. India en China importeren dagelijks een miljoen vaten meer dan voor de Oekraïne-oorlog. Ruslands nieuwe positie als hofleverancier van olie aan China toont aan dat het land ondanks de Europese boycot nog steeds in staat is een groot deel van zijn olie te verkopen. EU-staten spraken begin deze maand af om vanaf eind dit jaar de invoer van vrijwel alle Russische olie te stoppen. Nu blijkt dat China in mei al een groot deel van de teruggevallen vraag uit Europa overnam. Door de sterk gestegen olieprijs verdient Rusland nu per vat nog steeds meer met zijn olie dan voor de invasie in Oekraïne het geval was. (VK)

__________

Colombia krijgt zijn eerste linkse president:
De zege van Gustavo Petro bij de presidentsverkiezingen in Colombia zorgde voor een feest bij zijn aanhangers en paniek bij de conservatieve Colombianen. Ooit nam hij de wapens op tegen de Colombiaanse staat, nu vertegenwoordig hij die zelf in het hoogste ambt: “Wij schrijven geschiedenis”, riep hij zijn uitzinnige aanhang toe. Minstens zo spectaculair is het aantreden van Petro’s running mate Francis Marquez. Zij is niet alleen de eerste zwarte vrouwelijke vicepresident van Colombia, maar bovendien milieuactiviste. In een land waar jaarlijks honderden volksleiders en activisten als zij worden vermoord door gewapende bendes is dat een revolutie op zichzelf. Conservatieve Colombianen zijn in paniek. Petro demobiliseerde al in 1990 maar zij zien hem nog steeds als ‘guerrillero’. Ze wantrouwen zijn zure gevit op ‘de elite’ en vrezen dat hij bedrijven gaat onteigenen en van alles en nog wat gaat afpakken. Zijn plan om in fases te stoppen met olieproductie zou Colombia in de afgrond storten. Hun spookbeeld is Venezuela dat ten onder ging aan links populisme. (Trouw)

__________

Kolenbelasting is een klap voor de klimaatambities.
Het weer volledig laten draaien van de kolencentrales zorgt voor circa 10 miljoen ton extra CO2 uitstoot. Om zijn klimaatdoelen te halen, moet het kabinet die uitstoot elders verminderen. Dat wordt lastig. Een van de belangrijkste klimaatmaatregelen van Nederland is nog geen 6 maanden van kracht geweest. Onder druk van de oorlog in Oekraïne en grote onzekerheid over gasexport uit Rusland, zette het kabinet maandag een streep door de beslissing om vanaf dit jaar de steenkoolcentrale op maximaal 35% van hun vermogen te laten draaien. Dat zorgt voor flink meer CO2 uitstoot, net nu de huidige coalitie alles op alles wil zetten om de klimaatdoelen te halen.
‘Maar omdat Nederland veel aardgas moet besparen om de gasopbrengsten voor het invallen van de winter makkelijker gevuld te krijgen, ging de maatregel van tafel’. Jetten wil met extra klimaatmaatregelen die uitstoot later weer tenietdoen, zegt hij want de huidige coalitie heeft het klimaatdoel verhoogd en moet daarvoor alles uit de kast halen om de uitstoot te drukken. (FD)

__________

Gestolen Oekraïens graan gaat naar Syrië.
Russische schepen zetten hun zender uit op de Middellandse Zee, zodat ze even onzichtbaar zijn, maar later worden ze gespot in Syrische havens. Radio Free Europe publiceerde beelden van schepen waarin het gestolen graan uit pakhuizen van Oekraïne wordt geladen. De bestemming van de schepen blijkt Syrië te zijn. Daar zetelt Bashar al-Assad, Poetins beste vriend in het Midden-Oosten. De schepen gaven officieel havens in Turkije en Libanon op. Maar op cruciale dagen in mei bleken ze hun zender uit te zetten. Satellietfoto’s laten zien dat ze later aanmeren in Latakia, een haven in het noorden van Syrië. De operatie is een nieuwe, cynische, wending in de graanprijs, een van de grote verstoringen in de wereldhandel die de Russen met hun inval in Oekraïne hebben veroorzaakt. Terwijl de Russische marine de export van Oekraïens graan blokkeert in de Zwarte Zee gebruiken de Russen de bezette Oekraïense havens om gestolen graan naar hun bondgenoot te brengen. De prijs die ze daarvoor krijgen is ook nog eens anderhalf keer zo hoog als voor de oorlog dankzij de door hen zelf gecreëerde schaarste. EU-buitenlandcoördinator Josep Borrell noemde de blokkade van de Oekraïense havens en de honger die daarvan het gevolg is een ‘oorlogsmisdaad’. (VK)

__________

Steun voor boze boeren groeit terwijl zorgen over stikstof afnemen.
Peiling: De boeren die tegen stikstof demonstreren, kunnen op grotere steun van Nederlanders rekenen. En kiezers van de VVD en het CDA zijn zeer verdeeld over de stikstofplannen van het kabinet. Bijna de helft van de Nederlanders staat ‘volledig’ achter de boerenprotesten, maar ook wil 44% een strenger stikstofbeleid. Vorig jaar was dat nog 38%. Het begrip voor boze boeren neemt toe, terwijl Nederlanders zich minder zorgen maken over de impact van stikstof op de natuur, blijkt uit onderzoek van I&O Research. De steun voor de boeren is vooral groot bij kiezers van rechtse partijen als Forum, BBB, PVV, SGP en JA 21. Opvallend is dat het begrip voor de boze boer de afgelopen maanden iets is toegenomen. Maar bij deze partijen heeft de overgrote meerderheid nog altijd geen begrip voor demonstrerende boeren. Als het gaat over de zorgen voor de natuur dan is dezelfde links-rechtsverdeling zichtbaar.
De bezorgdheid over stikstof is wat kleiner dan vorig jaar. In oktober was 67% van de Nederlanders hier nog bezorgd over, dat is gedaald naar 59%. Een meerderheid maakt zich dus wel degelijk zorgen om stikstof maar vindt dat de rekening te eenzijdig bij de boeren wordt gelegd. (Trouw)

__________

Pensioenfonds PME verhoogt de pensioenen.
De PME- pensioenen worden met 1,29% verhoogd. Dit gebeurt voor het eerst sinds 2008. PME is de eerste van de grote Nederlandse pensioenfondsen die gebruik maakt van de stijgende rente en versoepelde regels om de pensioenen te verhogen. De prijsstijging tussen juli 2020 en juli 2021 geldt als maatstaf bij de verhoging waardoor de sterk gestegen inflatie niet in het cijfer is verwerkt. Toch heeft een verhoging nut zegt PME-bestuursvoorzitter Eric Uijen. ‘Critici zeggen: dit is maar een fooi. Voor de een is dat misschien zo, maar voor andere gepensioneerden maken die paar harde euro’s extra in de maand al een verschil.’ (FD)

__________

Chinezen geweerd bij aanleg belangrijkste delen stroomnet.
Chinezen partijen mogen niet meer meedingen in aanbestedingen van netbeheerder Tennet voor de aanleg van vitale delen van het elektriciteitsnetwerk. Volgens minister Jetten lever hun deelname te grote risico’s op voor de staatsveiligheid.
Een wijziging in de elektriciteitswet moet ervoor zorgen dat 100%-staatsbedrijf Tennet meer mogelijkheden krijgt om risicovol geachte bedrijven te weren. Het kabinet vreest ‘ongewenste inmenging in de Europese energie-infrastructuur.’ Vorig jaar is een aanbesteding van Tennet voor 2 grote stopcontacten op zee op last van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat stilgelegd vanwege ‘potentiële veiligheidsrisico’s.’ (FD)

__________

Verkeer in heel het land ontwricht door boeren.
Woensdag liep het verkeer in Nederland vast doordat boeren massaal met hun trekkers de snelweg op gingen. Op sommige plekken ontstonden gevaarlijke situaties door blokkade van trekkers. De politie kon de ontwrichting niet voorkomen en greep nauwelijks in. Op vrijwel alle wegen naar het Gelderse Stroe, waar woensdag vele duizenden boeren bij elkaar kwamen om te demonstreren tegen het stikstofbeleid stonden woensdag automobilisten urenlang vast. Vooral snelwegen raakten lange tijd ernstig ontregeld doordat tractors stapvoets richting de protestweide reden. De A1 tussen Amersfoort en Apeldoorn was een groot deel van de dag afgesloten. (VK)

__________

Nederlandse landbouw een van de intensiefste van Europa
Bijna nergens in de EU heeft de landbouw zo’n grote impact op de omgeving qua stikstof als in Nederland. De bevolkingsdichtheid speelt een rol, maar zeker ook de grootte van de veestapel. Alleen Malta kent per vierkante kilometer hogere emissies van stikstofoxide en ammoniak door de landbouwsector: 8,6 ton zwavel equivalent tegenover 6,4 ton. Malta is ook het enige land in de EU dat dichter bevolkt is dan Nederland. In het dunbevolkte Finland en Zweden stoot de landbouw relatief het minst uit. De Nederlandse veestapel is een van de grootste van Europa: Nederland telt bijna 1 rund, varken geit of schaap per inwoner. Enkel in Denemarken (2,5) Ierland (2,5), Spanje (1,2) en Griekenland (1,1) is dit meer. In Finland en Zweden is de veestapel veel kleiner, met 0,4 en 0,3 dieren per inwoner. Veestallen zijn grote uitstoters van ammoniak dat 87% uitmaakt van de stikstofuitstoot van de landbouw. In totaal stoot de landbouw 60% van alle stikstof in Nederland uit. (VK)

__________

Kamermeerderheid voor EU-kandidaat-status Oekraïne.
VVD en CDA waren tot voor kort tegen, maar zijn nu voor toetreding van Oekraïne tot de EU. ‘De huidige situatie vraagt om een hernieuwde blik. Wat tot voor kort onmogelijk leek, is sinds woensdag een politiek feit: een meerderheid in de 2e kamer is voor het toekennen van de EU-kandidaat-status aan Oekraïne. Dat bleek tijdens en debat over de komende EU-top. Beslissend is de veranderde opstelling van regeringspartijen VVD en CDA. Die stemden eind maart nog tegen een optie over die EU-kandidatuur. Jarenlang was er in de 2e kamer in geen velden of wegen een meerderheid te bekennen voor welke soort van erkenning of toenadering ook, of het nu over Albanië ging of over Schengen-toetreding van Bulgarije en Roemenië. Vooral de steun van de VVD voor de Oekraïense kandidatuur mag verrassend heten. Tot vorige week zag de grootste regeringspartij het toekennen van de kandidaat-status niet zitten. “Een op het oog sympathiek gebaar zonder concrete vervolg-respectief kan snel in teleurstelling eindigen”, liet Kamerlid Kamminga toen weten. VVD Kamerlid Brekelmans nu: “Lange tijd had de VVD aarzelingen of dit wel het goede moment is. We hadden zorgen over corruptie en over de rechtsstaat. We zien deze zorgen terug in het advies van de Europese VN-commissie.” Tijdens het debat verdedigde Rutte zijn nieuwe standpunt, dat hij geen draai wilde noemen. “Een groot moment in de wereldgeschiedenis”, noemde hij de oorlog in Oekraïne. “Als je dat niet mag meenemen in je standpunten, zou dat raar zijn.” Trouw)

__________

Driekwart bedrijven moet deel loonsteun lockdown teruggeven.
Een groot deel van de bedrijven die in het voorjaar van 2020 loonsteun kregen moet geld terugbetalen. 90.000 ondernemingen, oftewel ruim driekwart van alle aanvragers, krijgen van uitkeringsinstantie UWV terugvorderingen op de mat. In de meeste gevallen hadden ze hun omzetverlies te hoog ingeschat. Opgeteld gaat het om €2,3 mrd. Bij minder omhanden werk of gesloten deuren konden bedrijven en instellingen aanspraak maken op loonkostensubsidie. Deze NOW-regeling was bedoeld om personeel in dienst te houden dat anders zou zijn ontslagen. Een voorwaarde was een omzetverlies van 20% of meer. In totaal keerde het UWV voor deze maanden €7,9 mrd aan voorschotten uit, met afstand het hoogste bedrag in vergelijking met de andere steunrondes. Onder de bedrijven zitten grote bedrijven, zoals Hema. Het voorschot van ruim €11 mln dat de warenhuisketen ontving is teruggebracht naar ruim 6 mln. (FD)

__________

Vliegvakanties gaan grotendeels door buiten Schiphol om.
De reizen van grote touroperators TUI, Corendon en Sunweb gaan grotendeels door, ondanks dat Schiphol vluchten moet schrappen vanwege de drukte. Door aanhoudende personeelsproblemen is de luchthaven niet in staat alle geplande vluchten tijdens de drukke zomerperiode af te wikkelen. Toch laat Sunweb weten dat alle vakanties gewoon doorgaan en dat voor slechts 1% van de klanten een alternatief moet worden geregeld. Dit kan zijn in de vorm van een dag eerder of later vertrekken of een vertrek vanaf een andere luchthaven. Alle drie de operators hebben vluchten naar andere luchthavens in Nederland verplaatst. Zo wijkt Corendon uit naar Rotterdam-Den Haag. ‘Het was veel gedoe om dit te regelen maar we zagen het aankomen en troffen dus voorbereidingen’. De vluchten die TUI en Corendon met de eigen maatschappijen uitvoeren gaan gewoon door. De twee wachten nog wel op bericht van vliegpartners als Transavia en KLM, die eveneens vluchten voor hen uitvoeren. (FD)

__________

Het slechtste jongetje van de klas in Europa.
De coalitie staat onder druk door de stikstofaanpak van het kabinet, maar liet zich donderdag in een lang Kamerdebat geen crisis aanpraten. De dag na het massale boerenprotest in Stroe was het donderdag aan de 2e Kamer om de boosheid en zorgen over het stikstofbeleid te vertolken. Dat de stikstofaanpak spanning op de coalitie en het kabinet zet, probeerde de 3e partij van Nederland, de PVV, direct uit te buiten. Hoelang konden regeringspartijen VVD en CDA het nog aanzien dat leden en kiezers wegliepen, pestte PVV-Kamerlid Edgar Mulder. Blijft D66 de stikstofaanpak hen “door de strot” duwen? Coalitiepartij ChristenUnie zou er vandaag nog een eind aan kunnen maken door de steun in te trekken. De coalitiepartijen uitten ook kritiek op het beleid en op elkaar, maar waren niet van plan om zich een crisis aan te laten praten. Van der Wal verzette zich fel tegen “het frame” dat de hele agrarische sector zou worden “weggevaagd”. Verlaging van stikstofuitstoot, de veestapel of het aantal boeren is nooit het doel op zich, herhaalde ze. Nederland moet eenvoudigweg voldoen aan Europese regels om de natuur te herstellen. Kan Van der Wal niet naar Brussel gaan om die milieuregels uit 1992 aan te laten passen vroegen BBB en JA21. Zeker niet, Nederland kan zich qua stikstof niets meer veroorloven, antwoordde Van der Wal. “We zijn het slechtste jongetje van de klas van heel Europa.” (NRC)

__________

In de schaduw van de Oekraïne oorlog leidt Kenia honger.
Terwijl de oorlog in Oekraïne de voedselprijzen opdrijft, dreigt in Afrika hongersnood. Miljoenen veehoudende nomaden verloren hun dieren door de aanhoudende droogte. In Turkana, Kenia, wachten de vergeten klimaatvluchtelingen op hulp. ‘Onze kinderen zijn zo verzwakt dat ze de hele dag slapen’. Duizenden geiten, schapen en kamelen zijn gestorven door de droogte die de Hoorn van Afrika al 2 jaar in haar greep houdt. De droogte, de ergste in 40 jaar, bedreigt zeker 20 miljoen mensen met hongersnood en dit aantal zal de komende maanden zeker flink oplopen. Het eerstvolgende regenseizoen wordt pas vanaf oktober verwacht – als het deze keer tenminste komt. Gewassen zijn niet ingezaaid, de voedselvoorraden zijn op en tot overmaat van ramp zijn de prijzen voor geïmporteerd graan en andere basisbehoeften verdubbeld als gevolg van de oorlog in Oekraïne. In het afgelopen regenseizoen van maart tot juli viel in Turkana nog geen 25% van de normale hoeveelheid neerslag. Tegelijkertijd worden andere gebieden in de regio, zoals Somalië en Soedan overvallen door hevige regenval en overstromingen. De weersextremen zijn een rechtstreeks gevolg van klimaatopwarming zeggen deskundigen. Zij waarschuwen voor de gevolgen: Door klimaatopwarming vluchten mensen immers naar andere, vruchtbaarder gebieden, waar ze in botsing komen met bevolkingsgroepen die er al eerder waren en de rechten op het gebied claimen. Het bestuur van de deelstaat Turkana staat machteloos tegenover de humanitaire ramp die zich onder hun ogen voltrekt. Nu mensen al hun vee kwijt zijn is de economie ingestort. Hulporganisaties als het Rode Kruis of Mercy Corp proberen zoveel mogelijk te doen met de beperkte middelen die ze hebben. De mobiele kliniek Save the Children bezoekt zo’n 25 gemeenschappen elke 2 weken om ondervoede kinderen te screenen en te helpen. Maar de staatskas van Turkana is leeg. Vicevoorzitter Sylvia Kai van de gemeente Kaikor: “We hebben hier mzungu’s (witte mensen in het Swahili) gezien die rapporten maakten over de droogte maar we hebben ze nooit meer teruggezien… (VK)

__________

Wat is nu eigenlijk de doelstelling die Farmers Defence verdedigt?
Verdedigen ze onze toekomst? Mark van den Oever heeft het graag over ‘al die onzin over stikstof’- modellen maar dat maakt het nog niet waar. Iedereen kan zien hoe de natuur lijdt. Bomen sterven, zeldzame bloemen en planten verdwijnen en daarmee de dieren die van hen afhankelijk zijn. Het AD schetst op basis van gesprekken met wetenschappers een apocalyptisch toekomstbeeld: het is 2122. Het stikstofbeleid is mislukt. Er zijn bijna geen insecten meer. Bij de laatste Nederlandse commerciële fruitteler bestuiven arbeidsmigranten de appelbloesems met een kwastje. Groente en fruit eten is enkel nog weggelegd voor de rijke elite. Zonder natuur valt er weinig te boeren.
Verdedigen ze onze voedselvoorziening? Het is natuurlijk waar: boeren zorgen voor ons eten. Maar de manier waarop is onhoudbaar. In ons piepkleine landje waar natuur en landbouw noodgedwongen bij elkaar op de lip zitten produceren de boeren voor zo’n 80% voor de export! Wij zijn de grootste exporteur van de EU. De veehouderij importeert het voer, exporteert de karbonaadjes en de mest, plas en milieuschade à 5,5 miljard euro per jaar blijven hier.

Verdedigen ze hun eigen portemonnee?
Dat is te begrijpen. Niemand wil gepiepeld worden door de overheid. Zet hem op tegen al te magere uitkoopregelingen! Maar hebben ze wel, excusez le mot, de juiste ‘naaier’ in het vizier? Boeren worden namelijk ‘in de bankschroef gehouden’ vertelt boer Poppe Braam door producenten van kunstmest, bestrijdingsmiddelen en veevoeders die een systeem in stand houden waarin boeren zoveel mogelijk voedsel voor weinig geld maken. ‘Supermarkten idem’. Zuivel- en veevoergiganten als Royal A-ware en Royal de Heus zetten miljarden om terwijl de kleine boer worstelt! Zij zien de bui hangen: minder stikstof is minder vee is minder miljoenenwinsten. Dus zaaien ze twijfels over de stikstofcijfers, vertragen ze de maatregelen en jutten de boeren op en die dragen vervolgens precies dit grootkapitaalstandpunt uit. Hoewel verder uitstel van de stikstofmaatregelen niet in het belang is van de boer want het probleem verdwijnt niet dus moet er later alleen maar drastischer ingegrepen worden - feliciteert Van den Oever zijn Farmers Defence Force met de ‘tijdwinst de we geboekt hebben’.

Wat deze boeren verdedigen? De status quo. Maar die is onverdedigbaar!
(aldus Asha ten Broeke, wetenschapsjournalist in de VK)

__________

De voorwaarden waaraan Oekraïne moet voldoen bij toetreding EU:

• Het toetredende land moet stabiele instellingen hebben die de democratie, de rechtsstaat, de eerbiediging van de mensenrechten en respect voor minderheden waarborgen.
• Het land moet een goed draaiende markteconomie hebben en opgewassen zijn tegen concurrentie in de EU.
• Het land moet de complete gemeenschappelijke wet- en regelgeving van de EU overnemen en de verschillende doelstellingen van de EU ondersteunen.
• Tenslotte is er het absorptiecriterium: ‘Toetreding van een land mag het effectief functioneren van de EU niet onder druk zetten. Belangrijk binnen deze voorwaarde: De EU zal geen land opnemen dat in oorlog verkeert. (VK)

__________

Europees afschakelplan bij verder wegvallen Russisch gas.
De EU-landen slaan de handen ineen om de afnemende Russische gasaanvoer het hoofd te bieden. Een Europees schakelplan moet voorkomen dat bedrijven onnodig hard worden getroffen en de interne markten verstoord raakt. Van der Leyen wees erop dat Moskou de gasexport naar 12 lidstaten (waaronder Nederland) geheel of gedeeltelijk heeft afgesneden en meer landen zullen volgen. ‘Als we gezamenlijk optreden voorkomen we verdeeldheid’, aldus Van der Leyen. EU-landen stellen momenteel nationale noodplannen op om het tekort aan Russisch gas op te vangen. Duitsland maakte deze week bekend welke sectoren in welke volgorde minder gas krijgen als er te weinig is. Ook Nederland heeft een bescherm- en herstelplan. (VK)

__________

Algemeen recht op abortus is in de VS nu geschiedenis.
Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft een einde gemaakt aan het landelijk recht op abortus. De afzonderlijke staten van de VS gaan voortaan zelf over abortus. Dat kiezen voor abortus en grondrecht voor Amerikaanse vrouwen was een vergissing van het Hooggerechtshof een kleine 50 jaar geleden en het werd hoog tijd dat recht te zetten. Onder dat motto haalde de huidige conservatieve meerderheid van dat Hof gisteren een streep door het landelijk recht een zwangerschap af te breken. Het hof keurde een wet van de staat Mississippi goed die abortus verbiedt bij een zwangerschap van meer dan 15 weken. Maar de kern van de uitspraak van het hof is dat de afzonderlijke staten voortaan zelf over abortus gaan. De Republikeinse fractieleider in de Senaat noemde het arrest ‘moedig’ en ‘correct’ en een historische overwinning. De conservatieve staat Missouri heeft enkele uren na de uitspraak van het hof het wettelijke recht op abortus al geschrapt. De uitspraak beteken ook dat andere verworvenheden van vrouwen op het spel staan zei een woedende Nancy Pelosi, de Democratisch voorzitter van het huis van afgevaardigden na de uitspraak. “Dit gaat ook over IVF en anticonceptie.” De Democraten vrezen dat het ontkennen van een recht op privacy ook andere rechten zal aantasten zoals het homohuwelijk. Pelosi: het overlaten van abortus aan de staten is nog maar de eerste stap. Als het aan de Republikeinen ligt vreest ze, komt er een wettelijk verbod op abortussen in het hele land. (Trouw)