Gelezen!

Nieuwsoverzicht van ma 9 september t/m zo 15 september 2024

13 september 2024, 15:54
In Nederland steeds meer eenpersoonshuishoudens.
Het aantal mensen dat in Nederland alleen woont is gestegen tot 3,3 miljoen. Dat komt, volgens het CBS, overeen met bijna een op de 5 burgers. Vooral vrouwen boven de 70 jaar zijn alleenstaand. Mede doordat er steeds meer mensen alleen wonen is het woonoppervlak per persoon toegenomen tot gemiddeld 55 vierkante meter. Begin jaren ’70 woonde 5% van de toen 12 miljoen Nederlanders alleen. Dit jaar geldt dat voor 19% van de 18 miljoen. De verwachting is dat dit percentage de komende decennia verder oploopt. De meest burgers wonen met een partner of een gezin met kinderen.
Vrouwen boven de 70 vormen de grootste groep alleenwonenden Ook onder jongeren tussen 20 en 30 jaar zijn er veel eenpersoonshuishoudens. In de grote steden wonen de meeste alleenstaanden, zo leeft ruim een derde van de Groningers op zichzelf.
Alleenstaanden beschikken gemiddeld over meer woonruimte dan andere huishoudens Doordat hun aantal toeneemt stijgt de woonruimte per persoon. In de grote steden waar veel alleenstaanden wonen is het woonoppervlak per inwoner het kleinst. (FD)
……………………………………………………….
 
Oppositiekandidaat Venezuela nu gevlucht naar Spanje.
Edmundo González is naar Spanje gevlucht en heeft daar politiek asiel gekregen. Hij hield zich al geruime tijd schuil in de Nederlandse ambassade in Caracas. 
González was bij de omstreden presidentsverkiezingen in juli de tegenkandidaat van president Maduro. González eiste de overwinning op, maar Maduro ook. Diens regering vaardigde een arrestatiebevel uit tegen de oppositiekandidaat, die onderdak zocht bij de Nederlandse ambassade. Hem werd ‘zo lang als nodig’ gastvrijheid verleend. De regering heeft hem nu, omwille van de politieke vrede een vrijgeleide gegeven om naar het buitenland te vertrekken zegt vicepremier Rodriguez.
Zes andere vooraanstaande oppositiefiguren vrezen nog steeds voor hun arrestatie. Zij vluchtten de Argentijnse ambassade in Caracas binnen, maar die plek lijkt niet langer veilig te zijn. De diplomatieke onschendbaarheid van de ambassade staat onder zware druk. De autoriteiten schrapten de Braziliaanse voogdij over de Argentijnse ambassade om de onschendbaarheid op te heffen. Brazilië behartigt de belangen in Venezuela sinds Argentinië en Venezuela ruzie kregen over de uitslag van de presidentsverkiezingen. Volgens de oppositie won González de verkiezingen met twee derde van de stemmen. De regeringsgetrouwe kiescommissie wees echter Maduro aan als winnaar: hij zou 52% van de stemmen hebben gekregen. Die uitslag wordt door veel landen aangevochten. De VS, de EU en een aantal Zuid-Amerikaanse landen eisen gedetailleerde verifieerbare verkiezingsuitslagen. De VS hebben de sancties tegen Venezuela verscherpt die ze hadden willen versoepelen als de uitslag eerlijk en transparant was geweest. (VK)
……………………………………………….. 
 
Voorlopig lijkt Fleur Agema veel op haar D66-voorgangers
Ruim 17 jaar had kamerlid Agema fors kritiek op de opvattingen van de achtereenvolgende zorgministers en wilde ze alles anders. Nu ze zelf minister is, is ze van mening veranderd!
Maar als de eerste maanden maatgevend zijn, is het de vraag wat daarvan terechtkomt. Haar uitspraken en Kamerbrieven lijken verdacht veel op die van haar voorgangers. ‘Deze minister is een beetje op een D66-minister gaan lijken’, constateerde D66-kamerlid Wieke Paulusma dan ook tevreden verwijzend naar Kuipers en Dijkstra.
De oppositiepartijen grepen hun kans deze week om te beginnen over de rol van de private equity partijen in de zorg. Als kamerlid was Agema altijd bikkelhard over die investeerders die ze ‘roofkapitalisten’ noemde, en wilde ze een verbod op private equity in de zorg. Als minister wil ze dat niet meer en ziet ze juist voordelen. ‘Ik wil de goeden van de kwaden scheiden’, zei ze. ‘Pensioenfondsen of verzekeraars die iets toevoegen en innovatie op poten zetten, die wil je niet kwijt. Een verbod is ook juridisch zeer kwetsbaar’, schreef ze in een Kamerbrief.
Jimmy Dijk van de SP: ‘Je verzint het toch niet dat dit uit de pen van een PVV-minister komt. Het is pure VVD en D66-praat. U bent als een blad aan de boom omgedraaid.’ Volgens Agema zelf heeft ze de afgelopen 8 weken een hoop bijgeleerd. ‘Ik heb geleerd dat er private equity investeerders zijn die op een integere manier onze zorg goed regelen.’ Krul van het CDA kon er wel om lachen: ‘We kunnen in elk geval vaststellen dat de minister een beetje genuanceerder is geworden.’
Minister Agema liet in augustus ook een heel ander geluid horen dan kamerlid Agema toen ze tijdens een werkbezoek liet weten dat de spoedzorg en intensive care in het ziekenhuis in Heerlen mocht verhuizen naar de locatie Sittard-Geleen, iets waar ze als kamerlid altijd fel op tegen was. (NRC)
………………………………………………………………
 
Consumptie van huishoudens groeit.
In juli 2024 hebben Nederlandse huishoudens 1,1% meer besteed aan consumptie dan in dezelfde maand van het voorgaande jaar, meldt het CBS. Huishoudens kochten zowel meer diensten als goederen. De consumptiecijfers betreffen volumecijfers en zijn voor prijsveranderingen gecorrigeerd. In juni besteedden consumenten juist weer 1,1% minder ten opzichte van vorig jaar. 
Consumenten kochten 3,2% meer duurzame goederen vergeleken met juli 2023. Hieronder vallen elektronische apparaten, maar ook kleding en spullen voor de woning. Ook kochten ze 6% meer overige goederen zoals motorbrandstoffen, energie en drogisterijspullen. Aan voedings- en genotmiddelen gaven ze 1,5% minder uit. (FD)
………………………………………………………….
 
Draghi: Europa moet economie radicaal omgooien om niet weg te kwijnen.
De EU-landen moeten hun economie radicaal veranderen om welvarend te blijven en te kunnen concurreren met de VS en China. Dat vergt niet alleen ongekende investeringen van 750 tot 800 miljard euro per jaar maar ook de overdracht van bevoegdheden van lidstaten aan Brussel.
Uitstel kan niet meer zei Draghi bij de presentatie van zijn langverwachte rapport De toekomst van de Europese concurrentiekracht. Hij stelt dat zonder ingrijpende koerswijziging EU-burgers straks minder welvarend zijn en in een vervuild continent leven dat afhankelijk is van andere grootmachten. ‘Dan kwijnt Europa langzaam weg.’
Ursula von der Leyen, zei dat ‘een flink deel’ van Draghi’s aanbevelingen zal worden overgenomen door de nieuwe Commissie. Ze gaat de discussie met de EU-landen niet uit de weg over Draghi’s voorstel om een deel van de benodigde investeringen te financieren met eurobonds (Europese leningen).
Dat laatste ligt uiterst gevoelig in onder meer Nederland en Duitsland. Die zijn fel gekant tegen eurobonds. De overdracht van macht aan Brussel stuit ook op verzet, niet het minst van Nederland. Eerdere rapporten over vernieuwing van de Europese economie belandden door meningsverschillen tussen de lidstaten in de bureaulade. Draghi schrijft dat economische groei en koopkracht achterblijft bij die van China en de VS. Europese burgers hebben steeds minder te besteden vergeleken met de Amerikanen. De zorgelijke ontwikkeling wordt verscherpt door het wegvallen van goedkope energie uit Rusland, het economische protectionisme van China en de VS en de invasie van Oekraïne die tot forse defensie-uitgaven noopt. Dat gevoegd bij de noodzakelijke digitale en groene transformatie en de vergrijzing maakt grondige hervormingen noodzakelijk. De EU moet serieus werk maken van een Europese industriestrategie inclusief een handelsbeleid dat meer oog heeft voor de Europese belangen. Er moet geïnvesteerd worden in innovatie, we zitten vast in een statische industriële structuur stelt Draghi. Hij doelt onder meer op de auto-industrie. In de tech sector hobbelt Europa achteraan. Vanwege regeldruk vertrekken startups bovendien naar de VS.
De hoge energieprijzen zijn een probleem. Europese bedrijven betalen twee keer zoveel voor elektriciteit dan Amerikaanse concurrenten.  Ook dient Europa voor haar defensie meer op eigen benen te staan. Niet langer moeten landen ieder voor zich militair materieel in het buitenland bestellen maar gezamenlijk en meer made in Europe. Nu gaat 80%(!) van de defensie-uitgaven naar het buitenland.
De private sector dient het merendeel van de 750 tot 800 miljard euro te investeren maar publiek geld is onvermijdelijk. Een herschikking van het bestaande EU-budget volstaat niet: de EU moét extra inkomsten krijgen onder meer door uitgifte van eurobonds. (VK)
……………………………………………….
 
Levering Iraanse raketten nieuwe bedreiging Oekraiense steden.
Met de levering van Iraanse raketten aan Moskou is de grote vraag of Oekraïne westerse wapens mag inzetten in Rusland.
Oekraiense steden bij de frontlinies en langs de grens met Rusland krijgen op korte termijn te maken met een nieuw gevaar: satellietgeleide ballistische raketten voor de korte afstand. Volgens bronnen heeft Iran recent ‘honderden’ Fath-360 raketten aan Rusland geleverd met een bereik van 120 kilometer. Zulke raketten, vanaf de grond, bereiken hun doel binnen een paar minuten, zonder noemenswaardige waarschuwingstijd. De Iraanse wapenlevering komt op het moment dat Rusland zijn raketaanvallen op Oekraïne aanzienlijk heeft opgevoerd. Bij die Russisch aanvallen zijn de laatste weken tientallen doden gevallen in Oekraïne. Met name een stad als Charkov, afgelopen jaren al vaak doelwit van raketten, drones en glijbommen en slechts enkele tientallen kilometers van de grens zou direct worden bedreigd.
Ook Oekraiense troepen en militaire verdedigingswerken zullen vermoedelijk doelwitten zijn van de Russen. Russische troepen bedreigen op dit moment onder meer de stad Pokrovsk in de Donbas. Oekraiens frontlinies worden nu voornamelijk bestookt met artilleriegranaten en glijbommen van grote afstand en hoogte afgeworpen door vliegtuigen.
Maar de ballistisch raketten kunnen hun doel binnen 2 of 3 minuten bereiken, afhankelijk van de plek waar vandaan ze zijn afgevuurd. De raketten slaan in voordat mensen de tijd hebben te reageren. 58 mensen stierven in Poltava omdat zij onvoldoende tijd hadden om een schuilkelder te bereiken.
Om die reden vinden vele bondgenoten dat Oekraïne de westerse wapens moet kunnen inzetten tegen doelen in Rusland. Biden staat dat niet toe. Zelensky vraagt dagelijks om toestemming en ook binnen de VS zelf wordt de druk nu opgevoerd. (NRC)
……………………………………………………
 
Pavlovreactie.
Jan Kees de Jager was Dutch dus blunt. Jeroen Dijsselbloem vond dat landen die hun geld verspillen aan ‘drank en vrouwen’, geen steun verdienden. En toen Spanje en Italië tijdens corona om hulp smeekten, vroeg Hoekstra om een onderzoek naar hun spilzucht.
Koppig en bot, zo staan onze ministers van financiën bekend in Brussel. De kiezer smult ervan maar het gevolg is meestal dat we minder gedaan krijgen dan de omvang van onze economie rechtvaardigt. We gooien met veel kabaal de deur dicht, wetende dat hij later toch weer op een kier moet. Tegenstribbelen als onderhandelingsstrategie. Eelco Heinen lijkt zich moeiteloos naar deze traditie te voegen.
Nadat Draghi met een dik rapport was gekomen over herstel van de concurrentiekracht van Europa waarbij samenwerking, verdere integratie van markten en -inderdaad – ook grote investeringen belangrijke aanbevelingen waren reageerde de nieuwe minister van financiën: ‘Landen, ga eerst hervormen, breng je huishoudboekje op orde, voordat je geld vraagt om geld uit de gemeenschap zelf.’
Dat botte moet hij nog onder de knie krijgen. De koppigheid zit er al in(!)
(Mathijs Bouman in het FD)
………………………………………………………
 
Schengenlanden voerden sinds 2006 al 450 keer tijdelijke grenscontroles in.
Het besluit van Duitsland om grenscontroles in te voeren is niet uniek. Binnen de Schengenzone, waar 29 Europese landen deel van uitmaken, is vrij verkeer van mensen en goederen geregeld. Maar bij een ‘ernstige bedreiging van de openbare orde of de binnenlandse veiligheid’ kunnen landen beperkingen instellen. Sinds 2006 hebben 23 landen hiervan gebruik gemaakt, blijkt uit een overzicht van de Europese Commissie. In totaal gaat het om bijna 450 tijdelijke grenscontroles. Oostenrijk spant de kroon met 63 controleperiodes.
Momenteel bewaakt Oostenrijk de grenzen met Slowakije en Tsjechië. Ook Duitsland greep wel vaker naar dit middel. Deze zomer introduceerde het land controles aan de grens met Frankrijk vanwege dreiging rondom de Olympische Spelen in Parijs. Ook aan de grenzen met Polen, Zwitserland en Tsjechië controleren de Duitsers al. De Syrische vluchtelingencrisis in 2015 en de coronapandemie waren de grootste aanleiding voor grenscontroles. 
Nederland stelde controle slechts 1 keer in rondom de Nucleaire Veiligheidstop. De controles mogen maximaal een half jaar duren. Twee derde van de grenscontroles duurt nog geen maand. De controles van maximale duur werden vooral ingevoerd door Duitsland, Oostenrijk en Denemarken. (VK)
…………………………………………………..
 
Geen aparte categorie voor fatbike, helmplicht elektrische fiets kan wel.
Het is in theorie mogelijk om een juridisch onderscheid te maken tussen fatbike en andere elektrische fietsen, maar dat is niet effectief. Dat schrijft minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat in een brief aan de Tweede Kamer. Het is, volgens onderzoek, ‘niet hard te maken dat eigenschappen van de fatbikes, zoals bredere banden en een lager frame leiden tot een onveiliger voertuig of onveilig gedrag’. Daarnaast verwacht de minister dat ‘de markt zich snel zal aanpassen’ als het onderscheid zich richt op typische fatbike-kenmerken als dikkere banden of een lager frame. VVD en NSC hebben aangekondigd een motie te gaan indienen voor een helmplicht en een minimumleeftijd van 14 jaar voor fatbikes. Ze zien juist wel aanknopingspunten voor een juridisch onderscheid en kunnen rekenen op steun van de PVV.
Madlener waarschuwt dat aan elke leeftijdsgrens haken en ogen zitten. Zo is een minimumleeftijd van 14 jaar ‘ongebruikelijk’ in het verkeer, is een grens van 12 jaar niet te handhaven omdat er geen identificatieplicht geldt en worden bij een grens van 16 jaar veel scholieren getroffen die lange afstanden naar school moeten fietsen. Een helmplicht kan voor alle e-bikes worden ingevoerd per 1 januari 2026 maar het invoeren van een minimumleeftijd duur langer omdat daarvoor de Wegenverkeerswet van 1994 moet worden aangepast.
De discussie komt voort uit de regelmatige ernstige ongelukken die er gebeuren met vaak hele jonge bestuurders. Ook worden de fietsen vaak opgevoerd zodat ze sneller gaan dan de maximumsnelheid van 25 kilometer per uur. (NRC)
…………………………………………………………
 
Harris deed het beter dan de Republikeinen verwachtten.
+ Kamala Harris hield zich staande in debat met Trump
+ Trump bleef bij oude standpunten en onwaarheden
+ Presidentskandidaten gaan gelijk op in de peilingen
Wat republikeinen vooraf vreesden gebeurde dinsdagavond in het verkiezingsdebat tussen de 2 presidentskandidaten: met de komst van Democraat Harris op het toneel en het terugtreden van de gemankeerde president Biden komt Republikein Trump nu over als de oude kandidaat die onsamenhangende uitspraken doet.
Op de rechtse nieuwszender Fox schreven verschillende politieke commentatoren na afloop de debatoverwinning toe aan Harris. Ook de uitgesproken ondernemer Musk deed dat: ‘Kamala Harris overtrof gisteravond de verwachtingen van de meeste mensen’, schreef de Tesla-ceo op zijn sociale medium X. Op dit platform had Musk een maand geleden in een gesprek met Trump zijn steun aan Trump toegezegd. ‘Als het gaat om dingen gedaan te krijgen en niet alleen leuke dingen zeggen’, vervolgde Musk zijn tweet, ‘geloof ik er sterk in dat Trump het veel beter gaat doen.’
Het was de eerste keer dat Trump en Harris elkaar formeel ontmoetten. Trump probeerde met een kleurtje in zijn haar, een korter kapsel en een kunstmatig stralend gebit zijn hoge leeftijd te maskeren. Maar hij blijft 78 en daarmee 20 jaar ouder dan de 59-jarige Harris.
Inhoudelijk komt hij niet los van de standpunten die hij al 3 verkiezingscycli herhaalt, al wordt hij steeds extremer. Nu beweerde hij dat Democraten ook na een geboorte abortus toestaan en dat illegalen honden en katten opeten. Harris zei dat ze een plan had, hoe ze kleine ondernemers en jonge gezinnen financieel wil steunen. ‘Trump is alleen uit op eigen belang. Hij heeft geen plan.’
Trumps achterban had gehoopt dat Harris vast zou lopen in haar statements wat haar meermalen is overkomen. Maar Harris had zich goed voorbereid. Ze kroop onder Trumps huid door te zeggen dat zijn campagnebijeenkomsten verveling opwekten. Republikeinen beweerden naderhand dat de presentatoren op de hand van Harris waren. In een peiling van CNN wees 63% van de kijkers Harris als winnaar aan tegenover 37% voor Trump. Inmiddels gaan de 2 kandidaten in peilingen gelijk op. Met nog iets meer dan 50 dagen te gaan tot de stembusgang doet ieder succes ertoe en kan tegelijkertijd alles binnen een dag veranderen. (FD)
……………………………………………….
 
Omtzigts positie ‘niet ter discussie’.
Omtzigt doet tijdelijk een stap terug om gezondheidsredenen. De NSC-leider is opnieuw overwerkt en het is nog niet bekend hoe lang hij uit de running is. Vicefractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven neemt tot zijn terugkeer de honneurs waar. Het leiderschap van de NSC-oprichter staat volgens haar ‘niet ter discussie’.
‘Het afgelopen jaar is buitengewoon intensief geweest en dat betekent dat ik om gezondheidsredenen, de komende weken meer op de achtergrond werk en even minder in de spotlights’ schrijft Omtzigt.
Het is voor hem opnieuw een gevoelige terugval. Eerder nam hij in de formatie ook al gas terug, omdat de onderhandelingen hem te veel werden. Als CDA-kamerlid zat hij in 2021 al maanden thuis met een burn-out. Nu de Tweede Kamer nog geen twee weken terug is van reces, valt de NSC-leider opnieuw uit. ‘Hij is een beetje leeg’, aldus Van Vroonhoven.
Zijn aangekondigde vertrek komt op een politiek saillant moment omdat het kabinet het langverwachte regeerakkoord presenteert, de uitwerking van het hoofdlijnenakkoord waar Omtzigt aan meeschreef. En volgende week zou Omtzigt meedoen aan het debat over de plannen van het nieuwe kabinet. 
Deze politieke beschouwingen worden gezien als het belangrijkste politieke debat van het jaar. Niet oprichter Omtzigt maar Van Vroonhoven zal voor het eerst de NSC-koers tijdens de APB naar voren brengen. De afgelopen weken bleek tijdens de onderhandelingen dat hij zijn emoties niet onder controle had. Ook nam hij de kritiek op zijn HJ Schoo-lezing waarin hij sprak over demografische veranderingen, hoog op. Van Vroonhoven: ‘Als je ziet wat hij in een jaar heeft neergezet. We hebben een democratische ledenpartij, een fractie met 20 mensen en 7 bewindspersonen. Dan heb je laten zien dat je de boel kan trekken’, aldus Van Vroonhoven. ‘Pieter is een onmisbaar onderdeel.’ (VK)
……………………………………………………
 
Duizenden arbeidsmigranten via sluiproute naar Nederland
Zo’n 124.000 arbeidsmigranten van buiten de EU, van Brazilianen tot Oezbeken, kregen de afgelopen jaren via inschrijving in het bevolkingsregister een Burgerservicenummer, van wie een onbekend aantal zonder verblijfstitel.
Illegale arbeidsmigranten maken op grote schaal gebruik van een zwakte in het systeem van het bevolkingsregister. Momenteel lopen 4 onderzoeken van de arbeidsinspectie en justitie naar tussenpersonen die via deze administratieve sluiproute illegale arbeidsmigranten naar Nederland halen. Dat bevestigen fraudebestrijders bij gemeenten, arbeidsinspectie, politie en het OM.
Via het bevolkingsregister kunnen migranten van buiten de EU een Nederlands Burgerservicenummer (bsn) krijgen. Dat wordt gebruikt voor toegang tot de arbeidsmarkt, terwijl velen niet over een werkvergunning beschikken. In de opsporingsonderzoeken gaat het om duizenden migranten uit Brazilië, Oezbekistan, Georgië, Moldavië en Albanië, die illegaal aan het werk waren in de Nederlandse bouw- land- en tuinbouw, vleesverwerkingsindustrie, hotel- en schoonmaakbranche.
In totaal ontvingen 124.000 migranten van buiten de EU in de afgelopen jaren op deze wijze een Burgerservicenummer blijkt uit cijfers die NRC opvroeg bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Een onbekend deel van hen heeft geen verblijfsrecht. Het ministerie weet al jaren van de zwakte in het registratiesysteem maar laat het tot nu toe in stand. Aan een gemeenteloket schijven migranten zich in bij Registratie Niet Ingezetenen (RNI). Die is bedacht voor seizoenarbeiders die korter dan 4 maanden blijven en voor in het buitenland verblijvende Nederlanders die een registratie nodig hebben voor bijvoorbeeld hun pensioen. Maar ook migranten van buiten de EU kunnen zich melden aan het loket. Ze hoeven geen adres op te geven, ook wordt niet gecontroleerd of ze überhaupt in Nederland mogen verblijven.
Nadat de identiteit is vastgesteld krijgen ze een Burgerservicenummer, openen bij de bank een rekeningnummer en registeren bij de KVK een bedrijfje waarna ze aan het werk gaan. Of ze ooit weer vertrekken wordt niet bijgehouden. Bij dit proces worden ze geregeld geholpen door criminele netwerken die er geld aan verdienen. (NRC)
……………………………………………………….
 
Realistisch populisme.
Een klap en dan langdurig geweeklaag. Dat is het geluid van populisme dat op de harde werkelijkheid botst(!) De simpele oplossingen die de problemen van de gewone Nederlander’ in één keer zouden oplossen, kunnen de confrontatie met de complexe realiteit zelden aan. Het eigen risico direct en volledig afschaffen blijkt dan toch niet haalbaar. De zorg kan dan toch niet zonder privaat geld. En zinvol stikstofbeleid draait toch altijd uit op inkrimping van de veestapel. Geef een boos kamerlid de sleutel van een ministerie en de redeloze woede maakt snel plaats voor pragmatisme.
Zelfs het achteloos afgeschafte Groeifonds blijkt toch belangrijk voor het vaderlandse verdienvermogen en maakt serieuze kans op een herstart, verklapte de nieuwe minister van Economische Zaken. De rol van de ambtenaren bij al deze ministeriele bekeringen tot de Kerk van het Realisme valt niet te onderschatten. Zij waren het die de kersverse bewindslieden van het geloof in simpele oplossingen afhielpen. 
Daar schuilt een gevaar in, want de Kamer zit nog vol gelovigen. Met een beetje pech gaan die hun teleurstelling nu op de ambtenaren afreageren. (Mathijs Bouman in het FD)
………………………………………………..
 
Nu het mestplafond daalt, moet de veestapel krimpen.
Om aan de Europese mestregels te voldoen, is verdere inkrimping van de veestapel onvermijdelijk, heeft landbouwminister Femke Wiersma van de BBB geconcludeerd. De stikstof- en fosfaatuitscheiding moeten vanaf volgend jaar respectievelijk 5,3 en 9,3 procent omlaag. Op dit moment blijft de hoeveelheid mest van Nederlandse koeien, varkens, kippen en ander vee nog net onder de plafondwaarden die binnen de EU zijn afgesproken. 
Vanaf 2025 gaat het mestplafond echter omlaag: omdat Nederland Europese afspraken niet is nagekomen verliezen Nederlandse boeren de uitzonderingspositie (derogatie) die ze bijna 2 decennia genoten.
Mest is een zegen voor akkerbouw maar ontwrichtend voor de natuur. Een teveel aan stikstof en fosfaat – belangrijke bestanddelen van mest – leidt tot watervervuiling, bodemverzuring en minder biodiversiteit. 
Vorig jaar scheidden landbouwdieren in Nederland 463,5 miljoen kilo stikstof en 147,5 miljoen kilo fosfaat uit, aldus het CBS. De veestapel inkrimpen is de meest directe manier om de hoeveelheid mest te verminderen. In april van dit jaar telde Nederland 84,1 miljoen stuks pluimvee, 10,5 miljoen varkens en 3,7 miljoen runderen, bijna 15% minder dan 10 jaar geleden. Onder runderen is die daling de laatste jaren gestagneerd. Ondanks verzet van haar partij wil ook Wiersma de veestapel fors saneren. Als een boer zijn boerderij van de hand doet, daalt het aantal dieren dat zijn opvolger mag houden, is het plan. Voor koeien geldt een ‘afromingspercentage’ van 30%, voor varkens 25% en voor pluimvee 15%. (VK)
……………………………………………………..
 
Schoof kiest een sombere, strenge toon.
Het regeerprogramma bood de kans om de komende jaren met eigen, verrassende keuzes te komen. Maar zo verrassend is het programma niet en voor vergaande plannen, zoals op asielgebied is nog geen duidelijke onderbouwing.
Het kabinet Schoof waarschuwt meteen al in de eerste zin: ‘De bomen groeien niet meer tot in de hemel.’ Het kan zijn dat er nog extra bezuinigd moet worden. Met dit regeerprogramma hadden de ministers en staatssecretarissen van Schoof kunnen laten zien dat ze de komende jaren eigen verrassende keuzes zouden maken. Wel passend in het hooflijnenakkoord zoals afgesproken maar met eigen nieuwe ideeën.
Maar daar moet je als lezer goed naar zoeken. Dat de gratis schoolmaaltijden toch niet afgeschaft zullen worden ging al een tijdje rond en dat is nu zeker. Het was al bekend dat het kabinet juridisch omstreden en mogelijk lastig uitvoerbare maatregelen wil nemen tegen asiel en migratie, en die staan nu in het programma. Maar wat de onderbouwing wordt voor deze vergaande plannen, is nog onduidelijk.
Het kabinet wil een crisissituatie uitroepen en daarmee mag Faber de Vreemdelingenwet opschorten en zet ze het parlement tijdelijk buitenspel. Het lijkt zeker dat de oppositie na Prinsjesdag de NSC hierop zal aanspreken omdat die partij is opgericht en groot geworden door op te komen voor goed bestuur, het belang van democratische controle en het beschermen van de rechtsstaat. Maar NSC is hier nu als regeringspartij mee akkoord gegaan.
Op de ministeries waar de afgelopen zomer is gewerkt aan de tekst van het regeerprogramma wisten ze al dat het nauwelijks verrassend zou worden. De plannen stelden niet veel méér voor dan de beleidsplannen die ze veel vaker maakten. Een ambtenaar: ‘Waarom moeten we in godsnaam iets nieuws maken met veel moeite, terwijl je het ook net zo goed in je eerste begroting had kunnen opschrijven? Zoals altijd.’
Maar de ministers en staatssecretarissen moesten laten zien dat ze eigen plannen hadden en hoe dat uitpakte dat zagen óók de coalitiepartijen dan wel in de Tweede Kamer. Want dit is een extraparlementair kabinet. Zo gemakkelijk ging dat niet! De partijleiders bemoeiden zich wél met de plannen: vooral met het geld, waardoor de onderhandelingen bijna ontspoorden. Ze zaten bij elkaar en daarna bleek dat vooral Omtzigt eisen op tafel had gelegd vooral over geld voor arbeidsongeschikten. Ook Kamerleden van de coalitie kregen delen van het programma te zien en mochten reageren.
Maar volgens Schoof was alles echt van het kabinet. ‘U heeft geen overleg gezien’, zei hij. ‘Zelfs geen nachtelijk overleg. Dus als kabinet hebben we het zelf gedaan.’
Een titel heeft het regeerprogramma niet. In de formatie kwamen de vier partijleiders daar al niet uit. Schoof kwam in zijn persconferentie niet veel verder dan dat zíjn kabinet ‘de problemen van de mensen wil oplossen’. (NRC)