Rapport KVK: Bedrijvigheid in regio Twente blijft achter

Uit het rapport ‘Bedrijvigheid in gemeenten 2021’, door Kamer van Koophandel (KVK) gepubliceerd aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen, blijkt dat gemeenten met het hoogste aandeel vestigingen zich bevinden langs de zogenaamde A2-as, in de Noordvleugel van de Randstad en centraal in het land. Ook in de Zuidvleugel van de Randstad en aan de kust, inclusief de Waddeneilanden, is relatief veel bedrijvigheid, hier vooral gerelateerd aan het toerisme. De minste bedrijvigheid bevindt zich in de grensstreken, zoals ook Twente.

Volgens Dr. Otto Raspe, hoofd RaboResearch Regio’s, Innovatie, Duurzaamheid en Ondernemerschap, wijken de cijfers van 2021 wijken niet af van een stabiel patroon dat we al jaren zien. ‘Het aantal vestigingen per gemeente toont een sterk stedelijk patroon, ook als je het uitdrukt per 10.000 inwoners. De Randstad en delen van Noord-Brabant hebben de hoogste dichtheid en je ziet duidelijk in de perifere delen van Nederland minder bedrijvigheid. Er spelen in Nederland duidelijk agglomeratievoordelen: de voordelen die bedrijven ondervinden door elkaars nabijheid. Denk aan het delen van kennis, maar ook aan arbeidsmarktvoordelen. Vraag en aanbod van arbeid komen beter samen en dat geeft bedrijven productiviteitsvoordelen.’
De Haagse en Rotterdamse regio (de Zuidvleugel van de Randstad), de Veluwezoom (Ede, Arnhem e.o.), Noordoost-Brabant (Oss e.o.), de regio’s rond Zwolle en Leeuwarden en grote delen van Flevoland laten in 2021 hoge groeicijfers zien, in vergelijking met 2020. In de regio Twente kennen veel gemeenten een relatief kleine groei aan bedrijvigheid.

Starters
De meeste starters, in absolute zin, maar ook afgezet tegen de bevolkingsomvang, zijn te vinden in de grote steden. Ook in 2021 was dit het geval. In de randgemeenten van de vier grootste steden zijn ook relatief veel bedrijven zijn gestart. In het oosten van ons land zijn de gemeenten geconcentreerd met relatief de minste startende bedrijven. Otto Raspe: ‘In de cijfers komt ook een trend naar voren die we al langer waarnemen. Een aantal gemeenten (of regio’s) buiten de Randstad doen het echt goed. Denk aan de Brabantse steden Den Bosch, Eindhoven en Breda. En aan Zwolle. Deze regio’s hebben een volwaardige plek in onze economie gekregen en zijn de nieuwe groeimotoren geworden.’

Stoppers
In het noorden en oosten van het land is het aantal stoppers relatief laag. Dit geldt ook voor de gemeenten in de provincies Limburg en Zeeland.
Als gevolg van de coronacrisis steeg het aantal stoppende bedrijven in 2020 sterk. In 2021 is het aantal stoppers teruggekeerd naar ‘normale’ waarden. Als gevolg daarvan is in vrijwel alle gemeenten het aantal stoppende vestigingen in 2021 gedaald ten opzichte van 2020. De daling is het sterkst in de gemeente Haaksbergen.

ZZP’ers
Het leeuwendeel van de starters is zzp ’er. Landelijk is 81% van de starters een zzp ’er en 19% een mkb-bedrijf. Tussen gemeenten zijn sterke verschillen waarneembaar. De laatste jaren is volgens Otto Raspe het aandeel zzp ’ers in onze economie heel groot geworden. ‘Deels doordat de flexibiliteit die dat met zich meebrengt, vergeleken met een baan in loondienst. Opvallend is dat Den Bosch het afgelopen jaar relatief veel mkb-starters kende. Den Bosch profiteert van de nabijheid tot de Amsterdam-Utrecht, maar is ook steeds meer onderdeel geworden van het ecosysteem van de Brainport Eindhoven.’

Met het rapport ‘Bedrijvigheid in gemeenten 2021’ hoopt KVK bij te dragen aan een goed economisch klimaat. Saskia Bosch, directeur segment Publiek bij KVK: ‘De data kunnen nieuwe wethouders en raadsleden helpen. Zij gaan straks voor hun gemeente aan de slag met hun programma voor de komende vier jaar. We proberen zo een bijdrage te leveren aan goed onderbouwd beleid.’