Tussen de linies

Geen bommen, maar ballen

Tom Luttikhuis 9 maart 2022, 14:34
Een hardloper weet na tienduizend stappen gezet te hebben opeens niet meer welke weg hij ook alweer genomen heeft. Tijdens de kantinepraat vergeten we even dat het leven met al haar zure managers, maar-niet-komende-promoties, hoge energierekeningen, bommen en granaten, toch best mooi kan zijn. Als we sporten vergeten we het hier en nu.

Kan dit gegeven de Russen en Oekraïners helpen?

Er bestaan talloze verhalen waaruit blijkt dat sport ons even uit de waan van de dag haalt; ook in oorlogstijd. Iedereen kent het beroemde potje voetbal dat gespeeld werd op kerstavond in 1914. Er was een staakt-het-vuren afgekondigd en over een lengte van tweeëndertig kilometer klommen Britse en Duitse soldaten uit hun loopgraven. Ze ontmoetten elkaar in het midden en schudden elkaar de hand. Een aantal Britten speelde een pot voetbal. Toen de bal per ongeluk in een Duitse loopgraaf belandde, werd de bal netjes teruggeschopt. Dat bracht de soldaten op het idee om een vriendelijke partij te spelen. Zo geschiedde: op de plaats waar iedere andere dag van dat jaar de kogels en mosterdbommen om je oren vlogen, werd gesport een gelachen (en de Duitsers wonnen waarschijnlijk in de laatste minuut).

Dit voorbeeld staat niet op zichzelf. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gingen mensen massaal naar voetbalwedstrijden. 10 oktober 1943 was een heerlijke nazomerdag. De zon scheen en ieder die een jas aanhad, knoopte hem open. Er werd gevoetbald, ook in Twente. In Enschede speelden De Boys tegen Tubantia. De thuisploeg stond met 2-1 voor toen er gefluit klonk. Niet van de scheids, maar van bommen. Enschede werd gebombardeerd, een vergissing van de geallieerden. De wedstrijd werd gestaakt. Elders in Enschede, bij Eilermark, Roombeek en UDI, werd gewoon doorgespeeld.

Was het slim? Niet per se, want er vielen slachtoffers. Tijdens het bombardement vonden tenminste tien spelers en fans de dood. En zelfs op dagen zonder bombardementen was het risicovol om naar een stadion te gaan: de bezetter vond het een ideaal moment voor een razzia. Maar mensen gingen toch; voetbal haalde hun even uit de oorlog; door voetbal vergaten ze het hier en nu.

Sport werkt kalmerend.

Hetzelfde geldt voor muziek. Gisteren stond een blaasorkest in Odessa voor zandzakken en prikkeldraad ‘Don’t Worry, Be Happy’ te spelen. En wie kent het verhaal van de strijkers niet, die tijdens het zinken van de Titanic op hun violen en contrabas speelden om passagiers te kalmeren.

Maar goed, de Titanic vocht tegen een ijsschots, niet tegen een dictator die een spelletje ‘wie kan het verste pissen’ speelt. De Titanic zonk. Wacht Oekraïne hetzelfde lot?

Nee.

Poetin is ijskoud, maar geen ijsberg. De natuur is sterker dan de mens. Onze natuur is sterker dan ons handelen. We moeten het alleen een handje helpen.

Dus waarom proppen we de tanks niet vol met voetballen? Bazooka’s? Die laden we met tennisballen en badmintonshuttles. En AK-74’s vervangen we met rackets. Granaten met jeux de boules ballen. Poolse vliegtuigen voor Oekraïne? Prima, maar dan wel volgestouwd met shirtjes van oude helden zoals Shevchenko, Yashin, Safin en Dolgopolov.

Vroeger was er een feestdag of een out-of-the-box-denkende commandant voor nodig, maar het werkte wel. Sport verbroedert! Dus laten we onze natuur deze keer een handje helpen: geen bommen, maar ballen!

En als er dan nog steeds iemand is die met een Z op zijn borst of een granaat in zijn zak rondloopt, dan mag hij lekker voor paal staan. Letterlijk: als doelpaal, of gewoon zielig, eenzaam langs de kant, terwijl de rest de vijandelijkheid van zich aflacht tijdens een potje voetbal.

Tom Luttikhuis is sportfanaat. Schrijven is zijn grote passie. Tekenen doet hij al sinds zijn jeugd. Voor TKKR schrijft hij verhalen over bekende en minder bekende Twentse sporthelden. Op zijn website www.akkapanna.com is meer werk van hem te lezen en te zien.