Al 10 jaar is uiterst rechts aan een opmars bezig

5 augustus 2024, 19:25
Eén op de vijf Europeanen stemde bij de meest recente landelijke verkiezingen op een radicaal- of extreemrechtse partij, blijkt uit een data-analyse van het NRC. Dat is een verdubbeling ten opzichte van 10 jaar geleden.

Een eenduidige verklaring voor de populariteit van deze partijen is er volgens politicologen niet. Sociologen leggen de verklaring bij globalisering, politicologen kijken naar institutionele dynamieken en economen kijken naar factoren als het achterblijven van lonen bij inflatie. Hoogleraar politieke sociologie Carlo Ruzza van de Universteit van Trento denkt dat de crises van de afgelopen jaren een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de groei.

‘Het coronavirus voedde voor sommigen het idee dat een politieke elite de vrijheid van burgers wilde beperken, daar kwamen vervolgens de oorlog in Oekraïne en forse inflatie bovenop.’ De EU is opgericht met de belofte van veiligheid en welvaart. Nu wordt de veiligheid bedreigd door de oorlog in Oekraïne en de welvaart staat onder druk door de inflatie.

Radicaal-rechtse partijen weten goed op onvrede over deze sentimenten in te spelen, óók via het thema migratie. Politicoloog Rooduijn ziet ook een verklaring in het mildere en meer democratische imago dat de rechts-radicale partijen zich hebben aangemeten. ‘Ze zijn afgestapt van openlijk antisemitisme en racisme en zich meer gaan richten op uitsluiting van migranten en moslims. In de kern is de ideologie niet veranderd maar de manier van presenteren wel.’ (NRC)