Johan Derksen, Grolloo

Abe Lenstra hoort in Enschede

30 december 2021, 11:46
Jan Smit was een klassieke voorzitter. Geen snelle manager, maar een echte clubman. Hij was een voorbeeld voor alle andere profclubs in Nederland. Hij demonstreerde bij Heracles hoe je financieel verantwoord een modale profclub moet leiden, zonder rellen, dreigende faillissementen en ook zonder prijzen. Voor een stad als Almelo het hoogst haalbare. Ook maatschappelijk deed Jan Smit, de zoon van een middenstander die een potten en pannen winkel exploiteerde, het goed. Volgens Quote werd hij rijk als deurwaarder, maar hij doet ook in kunst, golfbanen en onroerend goed. Het gaat de bewoner van een Hollywood villa in Ommen zo goed, dat hij de 25.000 euro, die hij beurt voor zijn werk als voorzitter van de rvc bij de KNVB, jaarlijks aan goede doelen schenkt. Onlangs belde hij weer eens. Of ik wist waar het schilderij van Abe Lenstra was gebleven, dat hij me twaalf jaar geleden na een televisieprogramma had gegeven voor Het Nationale Voetbal Museum. Dat project was ik alweer vergeten, want het eindigde in een chaos.

Matty Verkamman, Hugo Borst en ik stonden ooit aan de basis. De provincie Zeeland en de stad Middelburg zouden de exploitatie voor hun rekening nemen, maar lieten dat over aan twee horeca ondernemers, met een pretpark en een discotheek. Een ambtenaar van de gemeente werd als directeur aangesteld. Dat kon niet goed gaan. Er werd liefdeloos omgegaan met kostbare spullen, die wij in goed vertrouwen van clubs, relaties, internationals en kinderen van voormalige topvoetballers in bruikleen kregen. Er verdwenen attributen met een enorme emotionele waarde voor de betrokkenen. Het was om je dood te schamen. Ook de locatie was geen succes, de rest van Nederland vond het te ver van huis.

Dat zag de overheid in Zeeland ook in en om van dat probleem af te zijn, werd het museum verkocht aan een gefortuneerde staalhandelaar uit Roosendaal. Hij had het stadion van RBC als locatie aangeschaft. Maar ook de afstand naar Roosendaal bleek een obstakel. Ook deze meneer koesterde geen enkele liefde voor het museum. Toen het een verliesgevend project bleek te zijn, werden we opgeschrikt door alarmerende telefoontjes van mensen die spullen beschikbaar stelden. Die attributen werden te koop aangeboden op Marktplaats door een meneer uit Uddel. Shirts van internationals, voetbalschoenen die in belangrijke wedstrijden waren gedragen, prijzen, ballen uit finales, het museum ging in de uitverkoop. De staalhandelaar wilde blijkbaar de schade beperkt houden door alles te verkopen. Matty Verkamman, Hugo Borst en ik waren machteloos.

Op dat moment belde Jan Smit. Hij wilde zijn schilderij, van kunstenares Jeanne Bieruma Oosting, tijdelijk uitlenen aan Belvédère in Oranjewoud, waar een expositie aan haar gewijd werd. Niemand wist waar dat schilderij was gebleven, maar daar neemt een deurwaarder geen genoegen mee. Ten einde raad deed ik een oproep via de televisie. Of iemand wist waar het schilderij van Abe Lenstra aan de muur hing. De volgende dag belde ex-trainer Robert Maaskant al. Hij had bij RBC gewerkt en een kennis van hem uit Roosendaal werkte later bij het museum. Zij had hem verteld wie het schilderij in zijn bezit had.

Jan Smit blij, terwijl ik vooral blij was, dat het niet via Marktplaats was verkocht. Het doek was ons destijds in goed vertrouwen gegeven, zonder bruikleenovereenkomst. We kenden elkaar al jaren, in de voetbalwereld gaan we niet al te formeel met elkaar om. Jan Smit probeerde de bezitter van het kunstwerk te bellen, maar kreeg geen reactie. Vervolgens probeerde hij het met vriendelijke mails, maar er kwam geen enkele reactie uit Roosendaal. Hij stond juridisch sterk, want hij had het schilderij ooit gekocht en een deurwaarder bewaart dan de bon. Hij was vooral benieuwd of die meneer in Roosendaal ook zo'n bon had. Na een dag of veertien werd de voetbalbobo zichzelf. Hij stuurde een dwingende en dreigende mail, waar deurwaarders patent op hebben, naar Roosendaal. Een dag later ging de telefoon al in Ommen. De staalhandelaar was op vakantie geweest, daarom had hij niet gereageerd. Hij zou het kunstwerk terug sturen, maar zelfs daar had Jan Smit geen vertrouwen in. Dezelfde dag werd het schilderij nog opgehaald in Roosendaal.

Intussen heeft hij besloten zijn Jeanne Bieruma Oosting na de expositie aan zijn vriend Riemer van der Velde te geven, waardoor Abe Lenstra in zijn stadion in Heerenveen komt te hangen. Dat vind ik wat voorbarig, want in Heerenveen zit niemand te wachten op een schilderij met Abe Lenstra in het shirt van SC Enschede. Uit eigen ervaring weet ik, dat er geen club in Nederland is, met een beter historisch archief dan SC Enschede. Daar hebben een paar oude heren prachtig werk verricht. Abe Lenstra hoort in de bestuurskamer van SC Enschede te hangen.

Groeten uit Grolloo,

Johan Derksen