TukkerTrek

Sebastopol en De Krim

Robert Beernink 28 juli 2022, 10:00
In de serie ‘Twentse Trekken op Bijzondere Plekken’ doet Robert Beernink wekelijks voor TKKR met een kritisch-relativerende knipoog verslag van zijn reizen naar bijzondere plekken met Twentse trekken. Onder het motto: ‘In de Tukkers, hun aard, gewoontes en gebruiken, komt de hele wereld samen.’


Route 10
Sint-Petersburg - SEBASTOPOL - Novotsjerkassk

Sommige historische plekken zijn door alle veranderingen over de jaren heen moeilijk terug te vinden.

Als in Enschede over ‘het oude V&D’ wordt gesproken, dan weet iedereen daar dat het gaat over de in 1939 in functionalistische stijl gebouwde vestiging van het warenhuis, op het oude kruispunt De Graaff. Inmiddels is ‘het nieuwe V&D’ aan het Van Heekplein door de ondergang van het concern ook tot de categorie ‘oud’ gaan behoren.

Een leuke brug, want ik ben in Sebastopol, de havenstad aan de Zwarte Zee. Ooit had Enschede een wijkje met deze naam, maar daar wil ik het niet over hebben. Niet ver van de plek waar in Enschede nu het ‘oude nieuwe V&D’ staat, lag ooit de roemruchte arbeiderswijk die de naam droeg van het schiereiland waarop ik me momenteel bevind: De Krim.

Met de bouw van De Krim werd begonnen in 1861 en na de grote stadsbrand van 1863 uitgebreid tot drie lange straten met in totaal 145 afdakwoningen. Door het ontbreken van riolering en stromend water waren de leefomstandigheden in de kleine overbevolkte huisjes zeer slecht.
De Krim was de eerste wijk die buiten de oude stad werd gebouwd, waardoor burgerij en arbeiders van elkaar gescheiden werden en het contact en de sociale controle sterk afnamen. De macht was toen bepaald niet aan het volk.

In Rusland was dat na de revolutie van 1917 wel het geval, maar dat bleek later slechts schijn. In Enschede waren toen al veel fabrieksarbeiders De Krim ontvlucht en hun huizen ingenomen door ambulante handelaren, orgeldraaiers en voddenkooplieden die de textielstad een pseudo grootstedelijke allure gaven.

Toen de stad Sebastopol in 1941 door de Nazi’s werd veroverd, vernietigd en grotendeels uitgemoord, was De Krim in Enschede al zeven jaar onderdeel geworden van het gemeenschappelijk geheugen.
Inmiddels hebben vredelievende Duitsers de markt op het Van Heekplein ingenomen.

Wordt vervolgd:
Route 11 Sebastopol - NOVOTSJERKASSK – Winona: Novotsjerkassk en de Twentse paardrijkunst

Contact: www.robertbeernink.nl

Foto: Wijk De Krim in Enschede.