Nieuwsoverzicht van ma. 28 nov. t/m zo. 4 dec. 2022
(zie ook: De oorlog in Oekraïne) 

Golf van woede over zerocovidbeleid rolt over China.
+ Een uitbraak van woede over het zerocovidbeleid overspoelt China.
+ In 20 steden waren demonstraties, soms met arrestaties.
+ De directe aanleiding is een brand met 10 doden in Xinjiang.
In grote steden als Peking, Chongqing, Guangshou en Sjanghai gingen mensen de straat op om te protesteren tegen lockdowns.
‘Hef de lockdown niet op, wij willen een test!’ Met gevoel voor ironie roepen betogers in Peking het tegenovergestelde van wat ze eigenlijk bedoelen. De vooral jonge demonstranten gebruiken slimme leuzen om niets strafbaars te roepen. ‘Mensen in China zijn de gelukkigste mensen in de wereld!’
Er worden kaarsjes aangestoken, liedjes gezongen en bloemen gelegd ter nagedachtenis van de 10 slachtoffers die donderdag vielen bij een brand in Ürümqi, de hoofdstad van Xinjiang. De brandweer kon de flat pas na 2 uur bereiken, doordat eerst hekken en andere geplaatste obstakels moesten worden verwijderd. De dag daarop demonstreerden honderden mensen in de stad tegen de al 3,5 maand durende lockdown.
In het weekend sloegen de protesten vervolgens over naar volgens schattingen 20 grote en kleine steden en zo’n 50 universiteiten. De boosheid over de slachtoffers van de brand en de woede over de coronamaatregelen, die al maanden sluimert, lijkt tot een kookpunt te zijn gekomen. In Sjanghai kwam het tot schermutselingen met de politie die arrestaties verrichtte. Op sociale media is te zien dat agenten in een bus arrestanten in elkaar slaan. Demonstranten, zonder mondkapje, eisen het aftreden van president Xi Jinping en de communistische partij.
Sinoloog David Moser die al 30 jaar in China woont: ‘Ik zag niet eerder zo’n openlijk vertoon van woede tegen de regering.’ En: ‘Het is een serieuze test voor de communistische partij.’ (FD)
…………………………………………………………………….
 
Iraanse leider Khamenei prijst paramilitaire militie die protesten met geweld neerslaat.
De opperste leider van Iran, ayatollah Al Khamenei, heeft de militie geprezen die een belangrijke rol speelt in het neerslaan van de protestbeweging die het land al ruim 2 maanden in haar greep heeft. Leden van deze groep, Basij genaamd, ‘hebben hun leven geofferd om mensen te beschermen tegen de relschoppers’, zei Khamenei in een tv-toespraak. ‘De Basij zijn niet bang voor de vijand.’
De paramilitaire Basij bestaat uit vrijwilligers en is gelieerd aan de Revolutionaire Garde, het elitekorps van het Iraanse regime. Het gewelddadig neerslaan van de veelal door vrouwen aangevoerde protesten was tot nu voornamelijk in handen van de politie, de oproerpolitie en de Basij. Met name op de universiteiten zijn de Basij actief.
Het leger is al die tijd in de kazernes gebleven. Eenheden van de Revolutionaire Garde hebben alleen opgetreden in enkele Koerdische steden waar het protest buitengewoon omvangrijk en fel was.
Khamenei wees op de rol die buitenlandse mogendheden volgens hem spelen in de onrust in Iran. Hij noemde de betogers ‘hulpmiddelen’ van de VS en hun ‘huurlingen’. De Basij ‘moeten niet vergeten dat de botsing er vooral een is met de mondiale hegemonie’, aldus Khamenei. Volgens hem is er een buitenlandse samenzwering gaande om Iran te destabiliseren. Het geweld in het land heeft tot nu toe aan 448 betogers het leven gekost. Onder hen zijn 63 kinderen. Ruim 18 duizend mensen zijn gearresteerd. Bij de veiligheidstroepen zijn 57 mensen om het leven gekomen. (VK)
…………………………………………………………………
 
De binnengrens wordt steeds strenger bewaakt!
Het CDA voegde zich vorige week bij de rechtse partijen die uitgebreidere grenscontroles willen om de gegroeide asielinstroom en mensensmokkel tegen te gaan. Inmiddels wordt stevig in de kwaliteit van de grensbewaking geïnvesteerd, blijkt tijdens een controle bij Zevenaar.
Al in Duitsland begint de file. Twee à drie kilometer voor de grens bij Babberich (gemeente Zevenaar) dwingt een reeks wegversmallingen op de A12 het verkeer veel langzamer te gaan rijden. Even later wordt iedereen het grote terrein van de Duits- Nederlandse grensovergang op geleid. Zo’n 60 mannen en vrouwen van de Koninklijke Marechaussee, douane, Belastingdienst en politie (inclusief Duitse politie) staan klaar om alle voertuigen te controleren. Dat gebeurt op identiteit van de passagiers, autopapieren, of op smokkel, dat laatste zowel van goederen (wapens, drugs, geld, drank) als van mensen.
Het gaat hier ongeveer zoals een groeiende groep politici in Nederland het wil: intensieve controles aan Europa’s buiten- en binnengrenzen, onder meer ‘om irreguliere migratiestromen of mensensmokkelaars aan te pakken’, zoals CDA-fractieleider Pieter Heerma  schreef in een opiniestuk. VVD, PVV en Ja21 dringen er al langer  op aan, zeker sinds de chaotische en vaak mensonterende taferelen rond opvangcentrum Ter Apel. Elders in Europa is een wildgroei aan grenscontroles gaande. Sinds 2015, het jaar van de terreurgolf in Europa, hebben lidstaten al zo’n 250 keer het instellen van grensbewaking in Brussel aangemeld, vaak tot chagrijn van datzelfde Brussel.
De opbrengst van de grenscontrole: een paar gevallen van ongeldig of geen rijbewijs, drie ongeregistreerde spookvoertuigen, 3 openstaande boetes en ‘gegevens’ voor het Team Criminele Inlichtingen van de politie. Én: de douane nam tientallen flessen drank uit Bulgarije in beslag. (NRC)
……………………………………………………………
 
Voor Duitsland neemt de dreiging van diepe recessie af.
De belofte van forse financiële hulp voor bedrijven en huishoudens door de Duitse overheid lijkt zijn vruchten af te werpen, want het vertrouwen van ondernemers herstelt zich. Dat bleek uit nieuwe cijfers van economisch onderzoeksinstituut Ifo. De onheilstijdingen van economen over een diepe recessie maken plaats voor mildere prognoses. Ifo-voorzitter Clemens Fuest constateert dat het pessimisme ‘sterk’ is afgenomen.
De Bundesbank rekent nog op een recessie. Maar durfde zich woensdag in zijn maandelijkse rapport niet uit te laten over de diepte ervan. Het belangrijkste adviesorgaan van de regering, de Sachverständigenrat, rekent op een bescheiden krimp van 0,2% in 2023. Ook Deutsche Bank meent dat de recessie niet zo ernstig zal worden als in de zomer en het najaar is voorspeld. Dat is volgens de analisten primair te danken aan de overheid die veel speelruimte heeft om de economie te steunen. (FD)
…………………………………………………………………….
 
Kabinet versoepelt regels bijstand, 1.200 euro aan giften toegestaan:
‘Geen boete op  compassie’
Uitkeringsgerechtigden mogen vanaf 2024 giften ontvangen van 1.200 euro per jaar, en inkomsten hebben door verkoop van spullen, bijvoorbeeld via Marktplaats. Ook mogen bijstandsontvangers dan mantelzorg verlenen, evenals een gezamenlijke rekening met de hulpbehoevenden. Dat kondigt minister Carola Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen aan in een brief aan de Tweede Kamer.
Schouten noemt drie redenen voor de versoepelingen: ‘De ondersteuning is beperkt, het sanctieregime is streng, de bestaanszekerheid is te complex georganiseerd. Ik wil de balans weer terugbrengen in de Participatiewet, door de mens centraal te stellen, meer ruimte te maken voor maatwerk en uit te gaan van vertrouwen.’
Nu moeten bijstandsontvangers op basis van de ‘inlichtingenplicht’ alle giften – geld en cadeaus – melden bij de gemeente die de uitkering betaalt. Die giften worden dan verrekend met de bijstand. Elkaar helpen, schrijft Schouten ,’moeten we niet bestraffen door een boete op compassie te zetten. Daarom wil ik een bedrag in de wet opnemen dat bijstandsgerechtigden per jaar 1.200 euro per jaar mogen ontvangen.’
Het kabinet vindt ook dat zij een jaar iets mogen bijverdienen. Nu is dat 6 maanden. Het percentage dat mag worden bijverdiend wordt voor iedereen 15% van het verdiende loon. Gevolgen voor de toeslagen heeft dat niet. Als bijstandsgerechtigden uitzendwerk doen kunnen ze na afloop hiervan makkelijker in de bijstand terugkomen. ‘Hierdoor wordt een administratieve drempel om kortdurende arbeid te aanvaarden, weggenomen’. (VK)
……………………………………………………….
 
Politiek wil Noorden compenseren.
Kabinet en Tweede Kamer wilden maandag laten zien dat ze het Noorden niet zijn vergeten. Er komt extra geld voor enkele spoorprojecten.
Begrip voor  de teleurstelling van Friesland, Groningen en Drenthe had staatssecretaris Vivianne Heijen (Infrastructuur en Waterstaat) maandag volop. Als het Rijk met 7,5 miljard euro voor infrastructuur strooit, en je moet met 3 provincies 323 miljoen euro (4%) delen, dan is dat wat mager. Maar meer geld voor het Noorden had de staatssecretaris niet direct. Misschien kon de Tweede Kamer wat financiële ruimte vinden in de voorjaarsnota van 2023, vroeg Heijnen?
Op dat moment was al uitgelekt dat een meerderheid van de Tweede Kamer inderdaad meer geld wil regelen voor het Noorden. Zo wil de Tweede Kamer alsnog 75 miljoen euro vrijmaken om een spoorbrug bij Leeuwarden te vervangen met een treinaquaduct, zeggen bronnen. De Tweede Kamer zou ook ongeveer de helft willen bijdragen aan het verhelpen van de ‘flessenhals’ tussen Meppel en Zwolle (75 miljoen).
Zo werd het een debat waarin politiek Den Haag vooral wilde laten zien dat het landelijk Nederland, het Noorden voorop, niet is vergeten. De ‘ontsluiting van het Noorden’ moet er komen – al klinkt dat alsof Friesland, Groningen en Drenthe aan de andere kant van de wereld liggen.
Staatsecretaris Heijnen zei dat niet vergeten moet worden dat in het coalitieakkoord ook 3 miljard is uitgetrokken voor de ontwikkeling van de Lelylijn, een snelle trein tussen Lelystad en Groningen. De VVD’er Minhas vindt dat de Lelylijn het beste is om het Noorden aan te haken. Maar de plannen voor die lijn zijn er al heel lang en het gaat ook nog heel lang duren voordat die lijn er ligt en de Tweede Kamer heeft ‘de benodigde 9 miljard ook nog niet gereserveerd’, zei Heijnen. (NRC)
…………………………………………………………….
Inflatiepiek lijkt achter de rug, grote daling komt volgend jaar.
Het hoogtepunt van de inflatie is achter de rug, denken analisten. In 2023 komt in Nederland pas een grote klap naar beneden, als het prijsplafond op gas en elektriciteit ingaat.
In oktober lag het prijspeil 16,8% hoger dan dezelfde maand in 2021, een minieme afname ten opzichte van de jaarinflatie in september (17,1%.)
In de eurozone wijzen de eerste cijfers over november op een licht afnemende inflatie. Een mogelijke trendbreuk drukte de marktrentes deze week, maar vooralsnog houdt president Christine Lagarde van de Europese Centrale Bank vast aan verdere renteverhogingen.
Het Duitse prijspeil lag 11,3% hoger dan een jaar geleden; licht onder de 11,6% die in oktober werd gemeten. De jaarinflatie in Spanje kwam in november uit op 6,8% lager dan in oktober (7,3%). Analisten rekenden juist op een lichte stijging tot 7,4%. In België zakte de geldontwaarding van 12,3% naar 10,6%.
De dalende inflatie in november heeft vooral te maken met het statistische ‘basiseffect’. De vergelijking met een jaar geleden pakt gunstiger uit omdat de energieprijzen toen ook al in de lift zaten. Lagarde blijft inzetten op verdere renteverhogingen om de nog steeds historisch hoge geldontwaarding te beteugelen. Het zou haar verbazen als de inflatie al het hoogtepunt heeft bereikt. Haar ‘topeconomen’ in Frankfurt achten de kans op een verder stijgende inflatie nog altijd groot, aldus de Française. (FD)
……………………………………………………………
 
Brussel bindt strijd aan tegen verpakkingsafval en komt met ban
op miniflesjes en reuzendozen.
De Europese Commissie wil met duurzame en minder verpakkingen de groeiende afvalstroom indammen. De plastic flesjes met shampoo en bodylotion in hotels worden verboden, koffiecapsules en stickers op fruit moeten afbreekbaar zijn en online bestelde producten dienen efficiënter ingepakt.
De nieuwe regels voor verpakkingsmateriaal zullen op verzet stuiten van lidstaten en industrieën. In tegenstelling tot veel burgers zitten die niet te wachten op striktere wetgeving – én de naleving ervan – om afval te voorkomen.
De hoeveelheid verpakkingsafval per EU-burger bedraagt circa 180 kilo per jaar en is stijgende. De Commissie wijst erop dat 40% van het plastic en de helft van al het papier dat in Europa wordt gebruikt, bestemd is voor verpakking.
Verpakking van thuisbezorgde goederen mag nog maar maximaal 40% loze ruimte bevatten. Nu worden kleine artikelen vaak veel groter verpakt. Kleine hoeveelheden fruit en groenten moeten los worden verkocht in plaats van verpakt in vervuilende foambakjes omwikkeld met folie. De kunststofbeker bij Starbucks mag niet meer. Koffiemelkcups, mayonaise en ketchup in plastic zakjes zijn straks ook niet meer toegestaan. Het afval van verpakkingsmateriaal dat overblijft moet afbreekbaar en recyclebaar zijn. Stickers op fruit moeten binnen 24 uur zijn vergaan.
Als de lidstaten en het Europees parlement de maatregelen overnemen is in 2040 de hoeveelheid verpakkingsmateriaal per burger 15% lager dan in 2018. De Co2-uitstoot door de productie van verpakkingsmateriaal daalt in 2030 met ruim 20 miljoen ton per jaar en de economische schade door milieuvervuiling neemt met 6,4 miljard euro af.  De Commissie verwacht ook 600 duizend extra banen. Niettemin is er de afgelopen maanden stevig gelobbyd door bedrijfssectoren om bindende doelstellingen te voorkomen. (VK) ………………………………………………………….
 
Groepswinnaar zonder glans.
Eerherstel. Daar was het Oranje vooral om te doen in de laatste groepswedstrijd tegen Qatar. Dat lukte slechts ten dele. Het Nederlands elftal plaatste zich na een overwinning
(2-0) in het Al Bayt Stadium van Al Khor als groepswinnaar voor de achtste finales van het WK, maar daarmee is dan ook vrijwel alles gezegd. Het spel van Oranje was voor de derde keer ondermaats.
Al zag bondscoach Louis van Gaal het toch positief in. ‘We hebben weinig kansen weggegeven, het was vooral in balbezit beter dan in de wedstrijd tegen Ecuador’, zei hij na afloop. ‘We hebben gedaan wat we moesten doen. Het doel is bereikt. We zijn er zonder kleerscheuren doorgekomen.’
Oranje trad Qatar met een te laag tempo tegemoet. Het was genoeg om het zwakste land van de 32 deelnemers te verslaan. De nummer 50 van de FIFA-ranking. Vergelijkbaar met landen als Burkina Faso en Venezuela.
Drie keer een zeer matig optreden en toch door naar de knock-out fase. In dat opzicht is het misschien het beste vergelijkbaar met het WK van 1990 in Italië. Destijds zag Oranje zich als Europees kampioen van 1988 als een kanshebber voor de wereldtitel maar was het goede gevoel na gelijke spelen tegen Egypte (1-1), Engeland (0-0) en Ierland (1-1) wel verdwenen.
(NRC).
………………………………………………………………
 
Uitgelekt crisisplan Schiphol stuit direct op scepsis.
+ Schiphol verwacht in april 2023 problemen te hebben opgelost.
+ De luchthaven trekt daartoe honderden extra beveiligers aan.
+ Dat lukt niet zo snel op deze arbeidsmarkt, stelt de luchtvaartsector.
Schiphol verwacht dat de luchthaven vanaf april 2023 weer normaal functioneert, zonder lange wachtrijen en geschrapte vluchten. De directie denkt via grootschalige rekrutering 800 beveiligers te kunnen aantrekken. Het uitgelekte plan stuit meteen op scepsis bij de luchtvaartmaatschappijen.
Het inhuren van honderden extra beveiligers moet de aanhoudende problemen oplossen. Dat is de strekking van een actieplan van de directie, het zogeheten ‘Recovery plan to Summer 2023’. Met 800 beveiligers erbij kan de luchthaven de komende mei- en zomervakantie dagelijks veel meer passagiers ontvangen dan in 2022. Schiphol verwacht in de piek van de meivakantie te kunnen groeien naar 86.000 vertrekkende passagiers per dag. Dat zijn er 25% meer dan een jaar geleden toen er sprake was van lange wachtrijen en het schrappen van vele honderden vluchten.
Om het verloop onder beveiligingspersoneel te stoppen wil Schiphol de arbeidsvoorwaarden verbeteren. Schiphol maakt wel een voorbehoud bij het weer verhogen van de passagiersaantallen op de luchthaven: er moeten voldoende bagage-afhandelaars beschikbaar zijn. Dat laatste is een probleem gebleken bij KLM en andere luchtvaartmaatschappijen. (FD)
………………………………………………………….
 
Utrecht doorbreekt impasse: bewoners gedwongen van gas af!
Als eerste gemeente gaat Utrecht bewoners gedwongen van het aardgas afsluiten. Volgens het stadsbestuur en woningbouwcorporatie Mitros is het noodzakelijk om vaart te maken met de energietransitie en geldverspilling aan het vernieuwen van gasleidingen te voorkomen.
Het gedwongen afsluiten van het gas ligt politiek gevoelig. ‘Dit is het einde aan de vrijblijvendheid en het voorland van hoe we het in Nederland gaan doen’, aldus wethouder Lot van Hooijdonk. ‘Het gaat hier om een in omvang bescheiden project. Maar voor het eerst zegt een gemeente: het gas gaat eruit.’ Het betreft 320 huurwoningen. De bewoners gebruiken alleen gas om op te koken. Tijdens een raadpleging stemde 92% voor overstappen op elektrisch koken: 5% is tegen en 3% onthield zich van stemming.
De verwachting is dat meer gemeenten volgen. In het hele land verloopt de operatie om in 2030 1,5 miljoen huizen van het gas te hebben afgesloten moeizaam. Het kabinet bereidt daarom een wet voor waarin alle gemeenten dwang als instrument krijgen. ‘We kunnen niet wachten op 1 huizenblok dat zich als een Gallisch dorpje verzet’, zei minister De Jonge van Volkshuisvesting eerder dit jaar. (VK)
………………………………………………………..
 
Brussel wijkt niet: Hongarije korten.
Voor het eerst wil de Europese Commissie een EU-lidstaat financieel gaan raken. Hoewel de lidstaten moeten instemmen is het een ongekende stap.
Brussel draait de duimschroeven richting Hongarije nu echt aan – mits de rest van de EU daarmee akkoord gaat. Woensdag maakte de Europese Commissie bekend dat de regering van premie Viktor Orbán de rechtsstaat onvoldoende heeft versterkt om een financiële sanctie van 7,5 miljard euro te ontlopen. Ook hoeft Hongarije niet te rekenen op circa 5,8 miljard uit het corona herstelfonds zolang forse hervormingen van zijn rechtssysteem uitblijven.
Het betekent een nieuwe fase in de Brusselse strijd tegen de uitholling van de rechtsstaat in Hongarije. Al meer dan 10 jaar groeien de Europese zorgen over onder meer de onafhankelijkheid van de rechtsspraak, corruptie, persvrijheid en rechten van minderheden. Maar meer dan afkeurende geluiden kwamen er uit Brussel vooralsnog niet – naast inbreukprocedures die niet alleen lang duren maar ook weinig effect hebben gehad.
Nu wil de Europese Commissie Boedapest voor het eerst financieel echt gaan raken. Of de sanctie standhoudt, is nog wel onzeker: volgende maand moeten EU-lidstaten zich er ook over uitspreken.
De druk vanuit Boedapest nam de afgelopen weken fors toe, onder meer door te dreigen met een veto voor financiële steun aan Oekraïne, sancties tegen Rusland en een minimumbelastingtarief voor grote bedrijven. Halverwege december zal blijken wie het eerst met zijn ogen knippert. (NRC)
……………………………………………………..
 
Stroomtekort dreigt in delen van Europa komende winter.
+ Groot aantal kerncentrales produceert niet of nauwelijks.
+ Dat leidt tot een verhoogd risico op tekorten aan stroom.
+ Nederland lijkt de zaakjes wel goed op orde te hebben.
De leveringszekerheid in delen van Europa is minder groot dan in voorgaande winters aldus de ‘Winter-Outlook’ van Entso-e, de branchevereniging van 39 Europese beheerders van hoogspanningsnetten. Voor Nederland worden geen risico’s verwacht.
De Nederlandse leveringszekerheid blijft hoog door ‘een ruime en brede mix van energieproductie, goedgevulde gasopslagen en stroomverbindingen met het buitenland’. In geval van een extreem koude winter kunnen wel situaties optreden waarin bedrijven gedwongen worden het gasverbruik omlaag te brengen. Maar gasgestookte elektriciteitscentrales blijven dan alsnog toegang houden tot aardgas, omdat deze nooit als eerste zullen worden afgeschakeld, verwacht netbeheerder Tennet.
De grootste risico’s worden komende winter verwacht in Ierland, Frankrijk, het zuiden van Zweden, Finland, Malta en Cyprus. Europese landen hebben daarom specifieke maatregelen genomen om zich voor te bereiden op de winter. De samenwerking tussen de Europese hoogspanningsnetbeheerders is intensief met als doel voorbereid te zijn. ‘Alle procedures zijn gereed om de leveringszekerheid van het Europese energiesysteem te waarborgen.’
Belangrijkste oorzaak is de uitval van een groot aantal kerncentrales in Frankrijk, Zweden en Finland en van steenkoolcentrales in Duitsland en Polen vanwege onderhoud dat vanwege de coronapandemie was uitgesteld. Ook zijn er bij een aantal centrales technische problemen. (FD)
……………………………………………………
 
Vos leidt met Rosenmöller links front van PvdA-GL:
‘Afrekening met kabinet gaat er komen.’
PvdA en Groen Links beginnen nu echt aan hun samenwerking en gaan als één links blok de verkiezingen in maart tegemoet. Dat voedt de hoop om de grootste partij te worden.
Eén ding hebben GroenLinks en de PvdA met hun fusiedrang al bereikt: op hun partijbijeenkomsten klinkt, voor het eerst in jaren, zonder enige terughoudendheid weer de hoop én de verwachting dat ze de grootste partij worden. Om te beginnen komend voorjaar bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten. ‘Ik denk dat de afrekening met het kabinet er gaat komen’, zegt Mei Li Vos, kandidaat lijsttrekker voor de PvdA. De andere lijsttrekker Paul Rosenmöller, ziet het namens GroenLinks al helemaal voor zich: ‘Links krijgt het initiatief.’
De twee werden donderdag gepresenteerd samen met de andere kandidaat-senatoren die in mei 2023 in elkaar zullen schuiven tot één fractie. Dat het een ‘historisch moment’ is, ligt
op de lippen van alle betrokkenen bestorven.
Na jaren waarin de PvdA verviel van cruciale machtspartij tot een wegkwijnende politieke beweging en GroenLinks er steeds maar niet in slaagde om echt mee te doen in de strijd om de macht, moet de samenwerking het linkse front nieuw momentum geven.
Vos benadrukt dat ze met Rosenmöller al zo vertrouwd is geraakt dat ze nergens meer aan hoeft te wennen. ‘Ja, aan het feit dat wij de grootste worden.’
Heel gewaagd is die verwachting niet eens, want de simpele optelsom leert dat ze in de Eerste Kamer nu samen met 14 zetels ook al groter zijn dan de VVD van Rutte. De partijen hopen bovendien op een extra impuls door het enthousiasme dat zij met hun verstrengeling los denken te maken onder progressieve kiezers. (VK)
………………………………………………………………
 
Macron: klimaatwet VS zal het Westen ‘fragmenteren’.
Macron heeft tijdens zijn staatsbezoek aan de VS felle kritiek geuit op het protectionistische beleid van Joe Biden. Hij noemde Bidens ‘Inflation Reduction Act’, een pakket van 369 miljard dollar aan groensubsidies en belastingkortingen voor Amerikaanse bedrijven, ‘super agressief’ en nadelig voor Europese bedrijven. ‘De keuzes die zijn gemaakt zullen het Westen fragmenteren’, zei Macron. Niet alleen inhoudelijk is de Franse president ongelukkig met de IRA, ook had Biden die volgens hem beter moeten afstemmen met Frankrijk en de Europese Unie. ‘Dit soort keuzes werken alleen als ze gecoördineerd worden, als we samen besluiten, als we weer synchroon werken.’ Ook op het gebied van klimaatbeleid zou meer afstemming moeten plaats vinden, aldus de Franse president.
De EU-lidstaten vrezen dat Amerikaanse bedrijven niet meer in de EU zullen investeren en dat Europese bedrijven hun productie verplaatsen naar de VS. Ze zien een land dat zich op de handelsstrijd met China focust maar daarbij Europa vergeet.
Macron pleit ook voor uitzonderingen op de IRA voor bepaalde groene, Europese bedrijven. Maar Biden lijkt niet bereid tot concessies. Bij de gezamenlijke persconferentie van Macron en Biden werd er met geen woord gerept over eventuele uitzonderingen. Ook andere concrete plannen ontbraken donderdagavond. (NRC)
…………………………………………………….
 
Door peperdure energie bespaart de wereld volop.
De wereld heeft het record energie-besparen verbeterd: investeringen stegen in 2022 tot 560 miljard dollar (532 miljard euro), een stijging met 16% op jaarbasis meldt het Internationaal Energie Agentschap (IEA). De inspanningen leidden dit jaar tot 2% efficiënter energieverbruik. Dit is bijna 4 keer zoveel als in de voorgaande 2 jaar. De reden voor de versnelling is de wereldwijde energiecrisis, die deels veroorzaakt is door de oorlog in Oekraïne.
Als dit tempo wordt volgehouden kan 2022 een ‘cruciaal keerpunt zijn’. Volgens het IEA zijn internationale energiebesparingen een van de belangrijkste factoren voor het bereiken van een klimaat-neutrale economie in 2050.
De maatregelen kosten niet alleen geld, maar leiden ook tot lagere uitgaven. Sinds het begin van deze eeuw is wereldwijd 680 miljard dollar bespaard op energie, aldus het IEA, een gezaghebbende adviseur voor het energiebeleid.
De sterke groei is ook te danken aan een eerdere stagnatie tijdens de covidpandemie, toen energiebesparing wereldwijd slechts met 0,5% toenam. Wil de wereldeconomie in 2050 klimaatneutraal zijn, dan moet de rest van het decennium jaarlijks 4% bespaard worden op energie. De IEA ziet ‘bemoedigende tekenen van vooruitgang’ dat dit gaat lukken!
Dit is onder meer te danken aan de snelle elektrificatie van transport en verwarming. Eén op de acht auto’s die wereldwijd verkocht worden is inmiddels elektrisch.
En alleen al in Europa worden dit jaar 3 miljoen warmtepompen geïnstalleerd, tegen 1,5 miljoen in 2019. (VK)
……………………………………………………………
 
In Canadese pooljassen vecht je beter tegen de Russen.
Sporen zijn zichtbaar, bomen bieden geen dekking, onderkoeling dreigt. Alles aan de oorlog is anders in de winter. Militaire experts verwachten dat Rusland daar meer moeite mee gaat krijgen dan Oekraïne.
In Bachmoet is het ’s nachts bijna 10 graden onder nul. Overdag blijft het net onder het vriespunt. Op de besneeuwde grond, waar Oekraïense en Russische militairen in loopgraven tegenover elkaar liggen is het nog kouder. Aan weerszijden van dit front in de Donbas stierven de afgelopen maanden al vele honderden strijders door granaatbeschietingen, mitrailleurvuur, luchtaanvallen en raketten. Daar is een nieuw gevaar bijgekomen: de kou!
Alles is anders in een winteroorlog. Sneeuw, ijs, bevroren vlaktes en rivieren. Kale bomen bieden geen dekking. Wapens blokkeren, batterijen lopen snel leeg, onderkoeling dreigt. Training, militaire uitrusting, discipline en moreel worden doorslaggevend.
Rusland en Oekraïne gebruiken de winter elk op hun eigen manier. Poetin wil burgers treffen met aanhoudende aanvallen op elektriciteitscentrales, Oekraïne hoopt de opmars naar het oosten en zuiden voort te zetten. De ondergrond is harder nu en makkelijker berijdbaar. Bevroren rivieren vormen minder een obstakel. De aanvallende Oekraïense partij kan daar voordeel uit halen.
De Britse defensiespecialist Jack Waitling  ziet grote verschillen tussen Rusland en Oekraïne. De Russen zijn vaak ongedisciplineerd, ongemotiveerd en al uitgeput na maanden van onafgebroken inzet aan het front en de gemobiliseerde soldaten hebben geen vaardigheden en geen winterkleding. Dit kan Rusland ‘disproportioneel treffen’.
De Oekraïners hebben hoogwaardige winterkleding gekregen van hun bondgenoten. Meer dan een half miljoen stuks thermisch ondergoed, waterdichte handschoenen en militaire winterjassen ut Canada en Zweden. Winterbroeken en laarzen uit Duitsland, Litouwen en Letland, poolslaapzakken uit de VS en Noorwegen plus Britse verwarmde tenten en slaapzakken voor extreem lage temperaturen. Alles wat nodig is om te overleven, en te vechten. Ook Finland, bij uitstek gespecialiseerd in winterse oorlogsvoering stuurt voor tientallen miljoenen euro’s uitrusting – maar geeft traditiegetrouw geen details.
In Oekraïne staat Rusland er alleen voor. Al vanaf dag één klagen soldaten over de erbarmelijke staat van het materieel en de basisuitrusting die onderdeel is van zelfspot. De Russische soldaat Pavel Filatjev schreef ‘dat de helft van onze jongens Oekraïense uniformen droeg omdat onze grootse natie haar soldaten niet kan kleden, bevoorraden en voeden.’
‘Ze hebben ons serieus voorbereid op de winter’. (NRC)

……………………………………………………….
 
Met het poldercatenaccio van Louis van Gaal gaat Oranje naar de kwartfinale van het WK.
Het Nederlands elftal staat in de kwartfinale van het WK, na een 3-1 zege op de Verenigde Staten. Het strijdplan van de bondscoach – afwachten en dan ineens toeslaan – werd goed uitgevoerd. Wingbacks Daley Blind en Denzel Dumfries blonken nu wél uit!
Oranje had in het Khalifa Internationaal-stadion in Doha aan een teamdoelpunt, een countergoal en een volley na een spaarzame aanval genoeg om de VS met 3-1 te verslaan. Van Gaal noemde de wedstrijd een ‘bijna foutloos’ optreden van Oranje. ‘We hebben fantastische doelpunten gemaakt, dat geeft vertrouwen’, stelde de bondscoach, die wél kritiek had op het spel in balbezit.
Het was veelzeggend dat de rechter-wingback Denzel Dumfries met een doelpunt en twee assists de man van de wedstrijd was. Nederland schaarde zich voor de zevende keer in de geschiedenis bij de laatste acht op een WK. Argentinië is vrijdag 9 december de tegenstander in de kwartfinale.
Het Nederlands elftal speelde op zaterdag zijn wedstrijd van het toernooi na moeizame optredens in de groepswedstrijden tegen Senegal (2-0), Ecuador (1-1) en Qatar (2-0).
Maar opnieuw was het voor de neutrale toeschouwer weinig spectaculair. Van Gaal haalde er zijn schouders over op. ‘Mijn plezier haal ik uit werken met de spelersgroep en de resultaten.’ Hij stelde al eerder vast dat Oranje als groepswinnaar ‘gewoon het doel had bereikt’.
De ontlading was groot bij Oranje na het laatste fluitsignaal. De hele selectie vierde feest samen met de technische staf, dansend in de middencirkel. Uit de boxen van het stadion klonk het kampioenslied van 1988, van André Hazes: ‘Nederland o Nederland, wij worden kampioen.’ Van Gaal heeft steeds gezegd dat hij een wereldtitel voor mogelijk houdt. Daar blijft hij bij. Maar wel met poldercatenaccio in plaats van totaalvoetbal. Daarmee zou hij afrekenen met het imago van een land dat prachtig speelt, maar nooit wint. Oranje zette een stap dichterbij, maar zover is het nog lang niet. (NRC)