Nieuwsoverzicht van ma. 21 t/m zo. 27 nov. 2022

Klimaatdoel raakt uit zicht nu top in Egypte teleurstelt.
Frustratie in de Europese Unie én vreugde in de arme landen: de reacties op de klimaattop in Egypte zijn wisselend. Het verminderen van broeikasgassen is niet meer hét thema op de
top. Voortaan gaat het over solidariteit met de ontwikkelingslanden.
Eurocommissaris Timmermans is gesloopt als hij zondagochtend zijn handtekening zet onder het klimaatakkoord. Na ruim 2 weken dag en nacht onderhandelen is het hem niet gelukt landen te dwingen tot ambitieuzere klimaatdoelen. De EU pleitte er tevergeefs voor af te spreken dat wereldwijde emissies vóór 2025 pieken. Ook een voorstel om alle fossiele brandstoffen te verminderen haalde het slotakkoord niet.
‘Wat wij hier nu voor ons hebben liggen, is niet genoeg voor een stap voorwaarts voor mensen en de planeet’, aldus een teleurgestelde Timmermans. Na afloop staat hij de pers niet te woord.
‘We moeten ons serieus afvragen of  het Parijse klimaatdoel van maximaal 1,5 graden opwarming ten opzichte van de pre-industriële tijd nog realistisch is, als landen nu geen actie tonen’, zegt een hooggeplaatste EU-bron.
Ontwikkelingslanden hadden op de top maar 1 doel: het oprichten van een klimaatfonds. Rijke landen met veel broeikasgasuitstoot moeten betalen voor klimaatrampen die de kwetsbaarste ontwikkelingslanden nu al treffen. Naast de EU gaat ook de felste tegenstander van het fonds, de VS, uiteindelijk akkoord.
Ook op de volgende klimaattop in Dubai zullen landen veel over het schadefonds spreken en zal het onderwerp opnieuw een oproep voor meer klimaatactie overschaduwen. (FD)
 
Oekraïne sust zijn bevolking maar biedt wel hulp aan bij evacuatie.
De autoriteiten verzekeren de Oekraïners dat er geen reden is tot paniek, dat er elektriciteit zal zijn, en dat mensen het land dus niet hoeven te verlaten. Wel zal de regering mensen helpen die weg willen uit steden als Cherson en Mykolajiv.
Met raketten en drones schiet Rusland doelbewust het Oekraïense stroomnet aan flarden: de helft van de stroomvoorziening van het land is daardoor al vrijwel uitgeschakeld, en het Kremlin lijkt te willen doorgaan tot heel Oekraïne een kreupel land is zonder stroom, water en verwarming, en hoogstens nog vergelijkbaar met het arme Russisch platteland voorbij Siberië.
Het Westen probeert Oekraïne zo snel mogelijk te voorzien van modern luchtdoelgeschut om de Russische projectielen neer te halen. Rishi Sunak, de Britse premier, kwam dit weekeinde persoonlijk naar Kiev met de belofte dat het VK een pakket van 60 miljoen euro zou schenken. In dat pakket zitten 150 luchtdoelwapens, radar en anti-dronetechnologie. Een maand geleden schonk het VK ook al duizend luchtdoelraketten.
Oekraïne kan zelf niet anders doen dan daarmee zoveel mogelijk Russische raketten neer te schieten. En verder de verwoeste infrastructuur zo snel mogelijk repareren, en de haperende stroom zo eerlijk mogelijk te verdelen in de getroffen regio’s, waaronder ook Kiev beurtelings aan en uit te schakelen.
Na de bliksemsnelle opmars in het oosten en de spectaculaire bevrijding van Cherson, was de hoop dat Oekraïne de oorlog snel zou winnen. Die hoop neemt elke dag verder af. Rusland heeft zijn troepen zonder verliezen uit Cherson teruggetrokken en nu versterken ze de legermacht elders aan de frontlijn. Ze zijn beter getraind dan de geronselde dienstplichtigen. Het Russische leger heeft zich bovendien diep ingegraven en zal zich niet snel nog een keer laten verrassen. (VK)
(Zie ook de oorlog in Oekraïne)
 
De Taliban brengen ook het stenigen terug!
De Taliban perken de rechten van vrouwen steeds verder in en treden strenger op tegen criminelen. Nu de voordelen van een ‘gematigde Taliban’ uitblijven blijken de fundamentalisten binnen de groepering aan de winnende hand.
Publieke amputaties en stenigingen zijn opnieuw gangbare straffen in Afghanistan. Dat is het bevel van Talibanleider Haibatullah Akhundzada aan rechters in het land. Vorige week werd bekendgemaakt dat misdrijven als diefstal, ontvoering en opruiing voortaan bestraft moeten worden ‘volgens de regels van de sharia’, de islamitische wetgeving die de organisatie ook in de jaren negentig In Afghanistan had ingevoerd. Het was de laatste in een reeks beleidsaanpassingen in Afghanistan, die deze maand de internationale media bereikten.
Vrouwen zijn niet meer welkom in de parken en pretparken van Kabul. Sinds kort zijn in Kabul ook sauna’s, fitnessclubs en hotels verboden terrein voor vrouwen. Het is vooralsnog niet zeker of de bewegingsvrijheid in de rest van het land op dezelfde manier wordt beteugeld, maar het is aannemelijk dat dit wel gaat gebeuren.
Hoe de fundamentalistische beleidsbeslissingen en gedragsregels door Afghanen zelf worden geaccepteerd, is moeilijk te zeggen aldus analist Taneja. ‘Wij weten alleen wat de Taliban willen dat wij weten, meer informatie komt niet naar buiten. Vooralsnog blijven problemen binnen Afghanistan. Maar ik denk dat omliggende regeringen op hun hoede zijn voor grensoverschrijdende effecten, mocht chaos toenemen.’ (NRC)
 
Huizenprijzen in oktober voor derde maand op rij gedaald.
De huizenprijzen zijn in oktober opnieuw gedaald ten opzichte van de maand ervoor. Het ging om een daling van 0,5%. Het is al de derde maand op rij dat de prijzen omlaag gingen op maandbasis, aldus het CBS.
Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS, zegt dat we nu zeker van stagnatie kunnen spreken. ‘Drie prijsdalingen op rij, dat wijst erop dat de huizenmarkt zijn top heeft bereikt.’
Huizenkopers betaalden gemiddeld €428.079 voor een woning in oktober. In september was dat nog €447.042. Toen daalden de prijzen overigens ook al met 0,7% op maandbasis. In augustus ging het om een min van 0,1% ten opzichte van de maand ervoor.
Een belangrijke oorzaak voor de prijsdalingen is volgens Van Mulligen de gestegen hypotheekrente. ‘Een jaar geleden konden mensen veel meer lenen op hun salaris en dus meer bieden op een huis. Dat maakt nogal  verschil.’
De hypotheekrente is afgelopen jaar meer dan verdrievoudigd voor ‘een rentevaste periode van 10 jaar’. Eind december was deze rente 1,44% en nu  4,9%. (FD)
 
Cryptomunten onderuit: 1 tot 2 miljoen Nederlanders kampen met verliezen.
Sinds de problemen bij cryptomuntenbeurs FTX aan het licht kwamen, begin november, is wereldwijd 230 miljard(!) dollar aan cryptowaarde verdampt. FTX, tot voor kort een van de meest gerenommeerde namen in de cryptowereld, vroeg in een wolk van fraude het faillissement aan. De beurs had naar schatting een miljoen klanten. Door het debacle hebben ook veel andere investeerders het vertrouwen in cryptovaluta verloren waardoor de hele markt klappen krijgt. De koers van de bitcoin, waarin 9% van alle volwassenen zou hebben geïnvesteerd daalde in 2 weken met 22%. De AFM schatte het aantal investeerders afgelopen zomer op 2 miljoen. Onduidelijk is hoeveel deze personen geïnvesteerd hebben en wat daarvan nu rest.
Afgaande op dit AFM onderzoek hebben vooral jonge beleggers geld verloren. Van alle 18- tot 35-jarigen heeft 16% geïnvesteerd in cryptomunten. Het gaat vaak om relatief lage bedragen van om en nabij de 500 euro. Toch zijn er uitschieters. Een op de 20 jonge beleggers spendeerde er bijvoorbeeld meer dan 10 duizend euro aan. (VK)
 
NPO stelt onafhankelijk onderzoek in naar DWDD.
Het onderzoek naar de werkomstandigheden bij het BNN-VARA programma De Wereld Draait Door zal door een externe en onafhankelijke partij worden uitgevoerd. Dat heeft de NPO maandag bekendgemaakt. De publieke omroep heeft staatssecretaris Uslu laten weten dat er een actieplan komt om een veilige werkomgeving te garanderen. Dat actieplan wordt samen met de omroepen opgesteld. De staatssecretaris had daar afgelopen weekend om gevraagd.
DWDD-presentator Matthijs van Nieuwkerk kwam vorige week in opspraak nadat De Volkskrant een reconstructie publiceerde over de werkomstandigheden tussen 2005 en 2020. Van Nieuwkerk zou extreme woedeaanvallen hebben gehad en er zou sprake zijn geweest van ‘structureel grensoverschrijdend gedrag’.
Van Nieuwkerk maakte maandag bekend per direct te stoppen met zijn werkzaamheden bij BNNVARA. Hij vindt dat een samenwerking onmogelijk is als zijn werkgever ‘openlijk twijfelt aan zijn oprechtheid’. De NPO zegt, net als BNNVARA, dat besluit te ‘respecteren’. (NRC)
 
Kabinet biedt grote stikstofuitstoters een ‘offer they can’t refuse’
+ Het kabinet komt met een ‘superplusregeling’ voor boeren.
+ Piekbelasters die stoppen met hun bedrijf krijgen een aanbod.
+ Zij krijgen 120% van de marktwaarde van hun bedrijf vergoed.
Het kabinet hoopt de jarenlange impasse rond het stikstofbeleid te doorbreken met een ‘superplusregeling’, een eenmalige uitkoopregeling voor boeren en industriële bedrijven die veel stikstof uitstoten dicht bij kwetsbare natuurgebieden.
De bedoeling is dat het kabinet tussen de 2.000 en 3.000 van deze zogeheten piekbelasters gaat benaderen met de vraag of zij vrijwillig willen stoppen, innoveren of hun bedrijf willen verplaatsen. Bedrijven die stoppen krijgen tot 120% van de marktwaarde van hun onderneming vergoed, zeggen Haagse ingewijden. ‘Het is een offer they can’t refuse’, aldus een bron. (FD)
 
Brussel stelt grens aan extreme gasprijs om energiemarkten weer tot rust te krijgen.
De Europese commissie wil extreem hoge gasprijzen zoals afgelopen zomer voorkomen met een nieuw correctiemechanisme. Gascontracten met een prijs van meer dan 275 euro per megawattuur worden in principe verboden.
Het door Kadri Simson (Energie) gepresenteerde voorstel is politiek en technisch een moeizaam compromis. Ze gaf geen antwoord of het mechanisme dit jaar nog geactiveerd zou zijn vanwege de sterk gestegen energieprijzen.
Simson benadrukte dat het markt-correctiemechanisme niet bedoeld is om de gasprijs naar een kunstmatig laag niveau te duwen. ‘Het is een laatste redmiddel om perioden van extreem hoge prijzen te voorkomen’. De Commissie komt daarmee tegemoet aan de vrees van Nederland en Duitsland dat een strikt prijsplafond tot gastekorten leidt, omdat producenten van gas hun gewilde waar elders tegen een betere prijs verkopen.
In haar voorstel wordt het afsluiten van de meest voorkomend gascontracten verboden als de gasprijs 2 weken lang boven de 275 euro per megawattuur zit. Bijkomende voorwaarde is dat de gasprijs ook 10 opeenvolgende dagen minimaal 58 euro boven de wereldwijde referentieprijs voor lng ligt. Als aan deze 2 voorwaarden is voldaan wordt het correctiemechanisme automatisch geactiveerd.
Het correctiemechanisme wordt gezien als het sluitstuk om energiemarkten weer tot rust te krijgen. De EU-landen praten verder over de gezamenlijke gasinkoop, snellere vergunning verlening voor de aanleg van windmolen- en zonneparken, en een geheel nieuw prijsmechanisme voor gas. (VK)
 
Rusland zet alles in op Bachmoet. Verliezen aan beide zijden zijn enorm.
Bachmoet blijft stand houden. Al maanden, ook al liggen de achtergebleven inwoners, voor de oorlog nog zo’n 70.000, en het Oekraïense leger er elke dag onder Russisch vuur.
De verliezen rond de stad aan de frontlijn moeten kolossaal zijn – aan beide kanten – maar niemand waagt zich aan schattingen. Van alle gevechten langs de oostelijke frontlinie is de slag om Bachmoet ‘het zwaarst’, zei Zelensky in oktober.
Twee weken na de bevrijding van Cherson in het zuiden is de internationale belangstelling nu verschoven naar de plek waar de Russische vijandelijkheden al 8 jaar aan de gang zijn, de Donbas, bestaande uit de grensprovincies Loehansk en Donetsk.
Al vanaf de eerste schermutselingen, ruim 5 maanden geleden zijn de Oekraïners in de minderheid tegenover de Russische aanvallers. Al maanden voeren ze hier aanvalsgolf na aanvalsgolf uit, in de hoop een doorbraak te forceren. De ligging van Bachmoet is strategisch belangrijk, aan een spoorlijn en de autoweg MO3 richting Charkov en daarna, bijna 700 kilometer verderop naar Kiev. Verovering van Bachmoet opent voor Rusland de poort naar het noorden en westen van  de provincie Donetsk. Daar zijn de steden Kramatorsk (150.000 inwoners) en Slovjansk (100.000 inwoners) nu cruciale militaire steunpunten voor de strijd in de Donbas, nog altijd onder Oekraïense controle.
De strijd voor Rusland wordt gevoerd de Wagner-groep, het privéleger van Prigozjin. Hij heeft daarvoor een bont leger van huurlingen en vrijgelaten gevangenen (40.000!) verzameld die uit strafkolonies zijn vrijgelaten om oorlog te voeren. Bachmoet is voor de Wagner groep een prestigeobject geworden.
De verliezen van de Russen zijn immens. Ze zien de mannen niet meer als mensen maar als munitie. ‘Het is 70 jaar geleden dat we iets hebben gezien dat hier ook maar op lijkt. Dag in, dag uit, maandenlang, jagen ze mensen de dood in’, aldus Zelensky. De grote verliezen hebben vooral te maken met de achtergrond van de ‘militairen’ die de Wagner groep in de strijd gooit: slecht getraind, onvoldoende bewapend en ongemotiveerd.
Het ziet eruit als een scène uit de Tweede Wereldoorlog volgens een soldaat, een slagveld beschrijvend vol loopgraven, tankvallen, prikkeldraad en kraters van granaatinslagen.
Daarbij komt dat de kans groot is dat de duizenden Russische soldaten uit de stad Cherson vermoedelijk in de Donbas worden ingezet om de ‘offensieve acties rond Bachmoet uit te breiden’. (NRC)
(Zie ook De oorlog in Oekraïne)
 
Uitzonderlijke pensioenverhogingen: eindelijk mag en kan het weer.
- Pensioenfondsen maken grote verhogingen bekend.
- De financiële positie van de fondsen verbeterde dit jaar.
- Vooral tijdelijk versoepelde regels zorgen voor stijging.
Het is een bijzonder jaar voor de pensioenwereld. Voor het eerst sinds de kredietcrisis mogen veel besturen de pensioenen weer verhogen, juist nu de inflatie torenhoog is en de koopkracht daalt. En ook al lijdt de pensioensector in 2022 miljardenverliezen, toch staan de meeste fondsen er financieel beter voor dan in de afgelopen jaren.
Dus gaan de pensioenen van bouwvakkers in januari met 14,5% omhoog en krijgen cameravrouwen er 13,6% bij. Winkelmedewerkers kunnen rekenen op een plus van 10%. De stijgingen gelden voor gepensioneerden en werkenden. Pensioenspecialist Ronald Doornbos van PwC: ‘Er lijkt sprake van een golf, waarbij een verhoging van 8% of misschien zelfs meer, de norm kan gaan worden.’
Ambtenaren en metaalarbeiders krijgen binnenkort ook te horen of hun pensioenen omhoog gaan. Het verantwoordingsorgaan LVOP riep het ambtenarenfonds op om ‘niet blind te varen op de maximale mogelijkheden op basis van tijdelijke wetgeving. Geef geen geld uit dat je straks heel hard nodig hebt!’ (FD)
 
CDA schiet Rutte te hulp en wil ook grenscontroles tegen asielzoekers.
Het CDA schiet Mark Rutte te hulp in zijn poging de asielinstroom te beheersen. CDA-fractievoorzitter Heerma stelt dat Nederland zich met andere Europese landen moet inzetten ‘om een fysieke grens op te werpen aan de buitengrenzen van Europa’. Hij pleit ook voor ‘intensieve grenscontroles’ in eigen land.
De opstelling is opmerkelijk omdat de partij in de discussie over de spreidingswet nog aan de zijde stond van coalitiepartners D66 en ChristenUnie. De wet die gemeenten dwingt de opvang van asielzoekers beter over Nederland te verspreiden, stuitte op maandenlang verzet van de VVD-fractie. Die ging pas akkoord nadat Rutte in een lange fractievergadering had toegezegd dat het kabinet gaat proberen het aantal asielzoekers dat naar Nederland komt, te verlagen.
Nu stelt de CDA onomwonden: ‘Nederland kan deze onbeperkte instroom niet aan.’ Europarlementariër René Peters liet zich in een radiogesprek al ontvallen dat de asielinstroom met 80% omlaag moet.
Nederland zou zich moeten aansluiten ‘bij de 12 lidstaten die Europees geld willen inzetten om een fysieke grens  op te werpen aan de buitengrenzen van Europa’. Over dat omstreden voorstel zei Ursula von der Leyen dat de EU ‘geen muren of prikkeldraad’ financiert. (VK)
 
Duitse ploeg én minister nemen stelling in Qatar.
Niet met voetbal maar met een elftalfoto deed Duitsland in zijn eerste WK-wedstrijd van zich spreken. De ploeg onder leiding van doelman Neuer hield op de foto voor de wedstrijd de hand voor de mond. ‘De band verbieden is ons de mond snoeren’, luidde de verklarende tekst van de Duitse voetbalbond, verwijzend naar de zogenoemde OneLove band. De FIFA dreigde maandag het dragen van die band met een gele kaart te sanctioneren.
Op de OneLove-band staat een hartje met cijfer 1 afgebeeld, in combinatie met de pan-Afrikaanse vlag en de panseksuele vlag, die staat voor gelijkheid van afkomst, ras, gender en seksualiteit.  Met de band willen de landen uitstralen dat ze alle vormen van discriminatie afkeuren. De band is volgens de Duitse voetbalbond DFB geen politieke boodschap want ‘mensenrechten zijn niet onderhandelbaar’. ‘Ook zonder band. Onze positie staat vast’, aldus de DFB.
De Duitse minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser (SPD), ook verantwoordelijk voor sport sloeg de actie vanaf de tribune gade. Zij droeg zelf wél de OneLove-band, die kwam tevoorschijn zodra Faeser na het beginsignaal haar rode blazer uittrok. Naast Faeser zat de FIFA-voorzitter Infantino. (NRC)
 
Rusland had een nucleaire ramp kunnen veroorzaken.
Bij de Russische raketaanvallen op de energiestructuur is Oekraïne woensdag door het oog van de naald gekropen. Volgens Petro Korin, directeur van kernenergiebedrijf Energeatom, hadden de aanvallen een nucleaire ramp kunnen veroorzaken.
Voor het eerst in 40 jaar moesten alle kerncentrales in het land, inclusief het gigantische complex in de zuidelijke regio Zaporizja, worden losgekoppeld van het hoofdnet en aan de gang worden gehouden met dieselgeneratoren. Zonder stroom valt de koeling uit en kan de kern van een centrale smelten. In de loop van donderdag werd het complex weer aangesloten op het stroomnet.
Met temperaturen onder het vriespunt kwamen honderdduizenden Oekraïners zonder stroom, verwarming en water te zitten. Zelensky wil dat de VN Rusland bestraffen voor deze terreurdaden. Gezien het vetorecht van de Russen is daar geen kans op.
Hij kreeg wel bijval van de VS-ambassadeur, Linda Thomas-Greenfield: Poetin militariseert de winter om het Oekraïense volk te laten lijden. Hij probeert het land door middel van bevriezing te onderwerpen. Er vielen 10 doden. Volgens de autoriteiten in Kiev had driekwart van de hoofdstad donderdagmiddag weer stroom en kwam ook de watervoorziening in sommige wijken weer op gang. In plaats van trams rijden er nu bussen.
Moskou erkent volmondig dat het basisvoorzieningen uitschakelt, in de hoop dat de Oekraïners daardoor niet goed meer kunnen vechten en terugkomen naar de onderhandelingstafel. (FD)
(Zie ook: De oorlog in Oekraïne)
 
Na jarenlange oppositie wordt de ‘Maleisische Mandela’ toch premier.
Anwar Ibrahim moet als nieuwe premier van Maleisië de stabiliteit herstellen. Het is de kroon op een lange politieke loopbaan, die hij voor een deel in de gevangenis doorbracht.
De koning van het Zuidoost-Aziatische land besloot de 75-jarige hervormer aan te wijzen als de nieuwe leider van het uiterst verdeelde land.
Anwar zat bijna 10 jaar in de gevangenis wegens sodomie en corruptie en bouwde vanuit zijn  cel een oppositiebeweging op. De premier stelt dat de veroordelingen zijn ingestoken door zijn politieke rivalen.
Anwar is de derde premier in 5 jaar tijd. Maleisië maakt zware tijden door. De economie is flink verslechterd, de munt ging onderuit en buitenlandse investeerders nemen de benen - mede vanwege politieke chaos en wanbestuur in de hoofdstad Kuala Lumpur.
De reputatie van het land maakte een flinke duikeling door de grootschalige corruptie van voormalig premier Najib Razak, die met familieleden en medeplichtige zakenbankiers miljarden euro’s heeft verduisterd. Hij zit inmiddels een gevangenisstraf uit van 12 jaar.
Waarnemers verwachten dat Anwar een brede regering gaat vormen en bereid zal zijn compromissen te sluiten om het verdeelde land te verenigen. De islamisering van Maleisië zal vermoedelijk wat vertragen en voor buitenlandse investeerders zal de indruk worden gewekt dat het land weer in stabiele handen is. Of dat werkelijk zo is, zal komend jaar blijken. (VK)
 
Hypotheek met variabele rente wint aan populariteit.
Hypotheken waarbij de rente voor langere tijd vastligt, worden minder vaak afgesloten. Oorzaak is de rentestijging van dit jaar.
Bij alle banken was hij te krijgen: een hypotheeklening met een rente van minder dan één procent! Sinds het begin van het jaar is de rente echter flink opgelopen en dat heeft volgens de Nederlandsche Bank (DNB) gevolgen voor de strategie van de klant. Nederlanders die nu een hypotheek afsluiten doen dit veel vaker met een variabele rente of met een rentevaste periode van maximaal één jaar. Op het moment dat de rente laag is, ligt het immers voor veel mensen minder voor de hand te kiezen voor een variabele rente.
In september werd voor ruim 1 miljoen euro aan hypotheken afgesloten die een variabele rente kenden of een rente met een looptijd van maximaal 1 jaar. Dat is bijna de helft méér dan in januari. Ten opzichte van augustus lag het leenbedrag in september 7% hoger.
De rente is dit jaar snel opgelopen. Wie de hypotheekrente tien jaar wil vastzetten, zit al snel op meer dan 4,5%! De hogere rente zorgt er ook voor, in combinatie met de inflatie en de oorlog in Oekraïne dat de huizenprijzen dalen. De verkoopprijzen lagen in het derde kwartaal van dit jaar 5,8% lager dan in de 3 maanden ervoor. Dat is de grootste daling die volgens de NVM ooit is gemeten. De gemiddelde verkoopprijs van een bestaande koopwoning is nu 425.000 euro (NRC)
 
Ziekenhuizen in acute geldnood door personeels- en ziektekosten.
+ Veel ziekenhuizen kampen met stijgende energie- en personeelskosten en met omzetdruk.
+ Daarom moeten ze na 3 jaar van coronaregelingen opnieuw met de pet rond.
+ Extra geld moet komen van zorgverzekeraars en daarmee uiteindelijk van de burger.
Bijna de helft van de ziekenhuizen dreigt acuut in financiële problemen te komen als zorgverzekeraars zich niet genereus opstellen bij contractonderhandelingen.
Ook het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) moet helpen zulk onheil af te wenden, zegt de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.
Zo moet de sector opnieuw met de pet rond, na 3 jaar speciale coronasteun. Nu zijn het explosief stijgende energie- en personeelskosten die voor problemen zorgen, terwijl ook de inkomsten tegenvallen omdat door personeelstekorten minder zorg geleverd wordt.
Het is een opeenstapeling van risico’s die de sector zwaar onder druk zet, zegt bestuurder Engwirda van de brancheclub NVZ van niet-academische ziekenhuizen. Zo’n 40% van de ziekenhuizen dreigt door zijn bankconvenanten te zakken of krijgt acute liquiditeitsproblemen. De rest houdt weinig tot geen ruimte over om te investeren, terwijl er juist grote opgaven liggen om kwaliteit van zorg te behouden en ook om te verduurzamen.
Michel van Schaik van de Rabobank: ‘De ziekenhuissector kan er niet op rekenen dat er eindeloos gecompenseerd blijft worden voor kostenstijgingen. Men zal nadrukkelijker de hand in eigen boezem moeten steken en scherpere keuzes moeten maken gesteund door meerjarencontracten met zorgverzekeraars. Anders blijven we voortmodderen.
En dan sturen de bonden aan op dubbelcijferige loonstijgingen terwijl een stijging van 4,7% is voorzien. Elk procentpunt meer kost de ziekenhuizen €100 miljoen extra!
De dreigende financiële nood zet ook extra druk op de contractonderhandelingen met de zorgverzekeraars.’
Menzis heeft er vertrouwen in dat ‘we er uiteindelijk uit gaan komen met alle ziekenhuizen’. Zorgverzekeraarskoepel ZN laat weten dat zijn leden ‘het nodige’ doen om zorgaanbieders ‘te behoeden voor financieel onhoudbare situaties’. (FD)
 
Einde aan wildwest in stikstofhandel, kabinet neemt zelf de regie!
Vrijdag presenteerde het kabinet maatregelen om klimaat- en milieudoelen te halen en de stikstofimpassen te doorbreken. De tijd dat de handel in stikstofruimte werd overgelaten aan de vrije markt, is voorbij.
Het kabinet pakt de ongebreidelde handel in stikstofuitstootrechten aan door zichzelf voorrang te verlenen op het gebruik van vrijkomend stikstofruimte. Ook onderzoekt het kabinet of de overheid een wettelijk voorkeursrecht kan vestigen op landbouwgrond. Hiermee grijpt de rijksoverheid de controle over de schaarse stikstofruimte. Die ruimte hebben provincies en de rijksoverheid nodig voor natuurherstel, wegen- en woningbouw, het helpen van vergunningloze boeren en andere economische activiteiten.
De afgelopen drieëneenhalf jaar werd de handel in stikstofruimte overgelaten aan de vrije markt, waardoor ondernemers vette winsten konden maken en de schaarse ruimte niet efficiënt werd benut.
Enkele weken geleden ontstond er ook commotie in Provinciale Zaken Gelderland omdat Rijkswaterstaat ‘stiekem’ 6 Gelderse boeren had uitgekocht om zo stikstofruimte vrij te spelen voor de aanleg van een ringweg in Utrecht. Ook was er het gerucht dat Schiphol in de provincie aan het ‘shoppen’ was naar boerderijen om stikstofrechten voor de luchtvaart bijeen te sprokkelen. Twee jaar eerder kocht Noord Brabant in het geniep boerderijen in Drenthe, Zeeland en Noord-Holland om de aanleg van een industrieterrein in Moerdijk mogelijk te maken. (VK)
 
Oranje verovert nog geen harten.
Nederland kwam nog goed weg, met een 1-1 gelijkspel tegen Ecuador in de groepsfase. Van aanvallend voetbal komt nog weinig terecht in Qatar.
Het huidige Oranje is – vooralsnog – geen ploeg die de harten van het internationale publiek verovert. Het Nederlands elftal speelde tegen Ecuador één van de slechtste wedstrijden uit de WK-geschiedenis en mocht van geluk spreken dat het wegkwam met een 1-1 gelijkspel in het uitverkochte Khalifa International Stadium van Doha.
Het elftal van bondscoach Louis van Gaal heeft dinsdag aan een gelijkspel tegen het al uitgeschakelde Qatar genoeg om zich te plaatsen voor de achtste finales. Voor de winst van groep A is een overwinning  vereist.
Van Gaal: ‘Ik ben tevreden met de 1-1, maar niet met het spel. We waren slecht in balbezit. We konden daardoor niet onze eigen spelers vinden. En we verloren ook nog ieder duel. Dan wordt het moeilijk’, zei Van Gaal na de wedstrijd. ‘Als je wereldkampioen wilt worden dan moeten we een hoger niveau halen. Want de tegenstanders zullen alleen maar beter worden. De balans is even zoek, maar die kan zo weer terugkomen.’ (NRC)