Radiodocumentaire Matthijs Deen over mythe rond oudoom Lambert

Radiodocumentaire Matthijs Deen over mythe rond oudoom Lambert

Iedereen kent ze wel, familiegeheimen die nooit opgehelderd worden. De waarheid is niet altijd welkom en de mythe is er niet voor niets. In de radiodocumentaire ‘De man die de keizer een hand gaf’ gaat de in Hengelo geboren Mathijs Deen op onderzoek naar het leven van zijn oudoom Lambert. Heeft hij echt de keizer een hand gegeven? Of was dat alleen maar een verhaal om de ondraaglijke waarheid mee te verhullen? De podcast wordt zondagmorgen 5 september in iets verkorte vorm uitgezonden op Radio 1 in het VPRO-programma OVT. Waarschijnlijk rond 11.20 u. in de uitzending, die van 10.00 tot 12.00 u. duurt.

In de familie van documentairemaker Mathijs Deen gaat een hele oude mythe rond over zijn oudoom Lambert Deen. Volgens de mythe zou Lambert, die als jongeman in Wilhelmshaven werkte, de hand hebben geschud van de voormalig Duitse Keizer Wilhelm. Maar niemand in de familie weet het fijne ervan en heeft ooit om details gevraagd. Alle betrokkenen zijn overleden, er rest een vraag: is het echt gebeurd? Over deze vraag komen in de radiodocu onder meer ook Oldenzaler Ko Deen en diens zoon Niels aan het woord.

 Volgens Matthijs Deen zijn familiegeheimen als die van Lambert Deen universeel. ‘Iedereen, waar dan ook ter wereld, stelt op een gegeven moment de vraag: waarom heb ik die vraag niet gesteld toen het nog kon?' Dat de mythe over zijn oudoom nooit ontrafeld is, begrijpt Deen wel. 'Familiemythes zijn er om de dieperliggende waarheid toe te dekken.’
Verleidelijkheid

Het leven van Lambert Deen is getekend door tragische gebeurtenissen, vervolgt Mathijs Deen. Het verlies van zijn kind en later ook zijn vrouw, maakten het leven voor zijn oudoom ondraaglijk. Dat verklaart ook de verleidelijkheid van de mythe, legt Deen uit. ‘Volgens het verhaal zou mijn oudoom de hand van de keizer hebben geschud te midden van 10.000 man. Dat maakt het zo bijzonder voor een Drentse jongen die een en al in armoede leefde.’
Aangeraakt

Daarom doet het volgens Deen er ook niet toe of het verhaal waar is. ‘In die tijd betekende het handen schudden van de keizer, dat je door de soeverein werd aangeraakt. Daarmee werd je pijn ook weggenomen. Iedereen in de familie had over dit verhaal gehoord, maar niemand wilde het aanraken. Het is iets dat je die man niet wilde ontnemen.’
Familieverhalen kunnen mythische proporties krijgen, benadrukt Deen. ‘Ergens begrijp ik dat ook wel. Iedereen kent ze wel, de familiegeheimen. Stel dat je die vragen wel had gesteld aan je vader, moeder, opa of oma; wat voor antwoorden had je dan gekregen? Is dat de waarheid? Of een verhaal dat een andere functie heeft? In het geval van mijn oudoom kan het een verhaal zijn dat als cement de hele familie bij elkaar hield, na alle tragische gebeurtenissen die ze hadden meegemaakt.’

https://www.nporadio1.nl/podcasts-uitgelicht/30800-docs-mathijs-deen-duitsland-de-man-die-de-keizer-een-hand-gaf

Op de foto: Lambert Deen met dochtertje Toni op zijn arm in Wilhelmshaven.