Nieuwsoverzicht van ma 12 februari t/m zo 18 februari 2024

Albert Heijn nu grootste winkelketen Nederland.
Albert Heijn heeft van alle winkelketens in Nederland de meeste vestigingen. Met ruim 1000 winkels is de Zaanse grootgrutter drogisterijketen Kruidvat voorbijgestreefd. Op basis van vloeroppervlakte was Albert Heijn al wel jarenlang de grootste winkelketen. Albert Heijn heeft nu 1005 en Kruidvat 976 vestigingen. Sinds 2006 kregen supermarktketens als Jumbo (680) en Lidl (439), en tabakswinkel Primera (542) er veel winkels bij. De laatste jaren zijn vooral banken en postkantoren uit het straatbeeld verdwenen.
Op basis van vloeroppervlakte domineren in Nederland supermarktketens, bouwmarkten en tuincentra. De laatste twee hebben naar verhouding weinig vestigingen met veel vloeroppervlakte. Dat geldt ook voor woonwarenhuizen, zoals IKEA en Leen Bakker. Albert Heijn heeft nu 1.387.303 m2 vloeroppervlakte, Jumbo 900.707 m2 en Kruidvat 299.463 m2. (FD)
…………………………………………………
 
Sneeuwkanonnen gaan Europese pistes niet redden, waarschuwt nieuw rapport.
Skigebieden in de Franse Alpen hopen met sneeuwkanonnen en kunstsneeuw de skivakantie in leven te houden. Maar er wordt te weinig rekening gehouden met klimaatverandering, waarschuwt de Franse rekenkamer Cour des Comptes. Resorts moeten hun verdienmodel compleet omgooien als ze open willen blijven. Frankrijk is het op een na grootste wintersportland ter wereld na de VS.
Maar klimaatverandering brengt de sector in gevaar: in de Alpen en de Pyreneeën stijgen de temperaturen in recordtempo. De Ossoue-gletsjer verliest elk jaar meer sneeuw en ijs dan erbij komt. Sinds 2002 heeft de gletsjer meer dan 30 meter aan dikte verloren. Lagergelegen resorts lopen het grootste risico op de korte termijn. Sneeuwmachines zijn een steeds minder relevante investering omdat de kostprijs stijgt bij hogere temperaturen. Bovendien zal ook watertekort het gebied parten gaan spelen. Resorts moeten inzetten op wandelen en fietsen naast skiën.
Bijna een kwart van de inkomsten van uitbaters van skiliften komt nu al uit subsidies. Frankrijk is niet het enige Alpenland dat niet meer kan vertrouwen op een dik pak sneeuw elke winter. Ook in Italië, Duitsland en Oostenrijk zijn de pistes deels bedekt met nepsneeuw. (VK)
…………………………………………………..
 
NAVO: Trumps uitspraken zijn ondermijnend.
Bij een bijeenkomst zei Trump dat Rusland mag ‘doen wat het maar wil’ met NAVO-landen die te weinig geld aan defensie besteden.
Na deze uitspraken heeft Stoltenberg zondag benadrukt dat een aanval op een lidstaat van het bondgenootschap ‘eensgezind en krachtig’ zal worden beantwoord. Trump vindt dat veel NAVO-landen te weinig uitgeven aan hun verdediging en daarom geen hulp moeten verwachten van hun bondgenoten wanneer dat nodig is. Volgens Stoltenberg brengt Trump met zijn uitspraken de veiligheid van de Amerikaanse troepen en hun bondgenoten in gevaar.
Hij verwerpt de uitlatingen van Trump en zegt dat elke suggestie dat bondgenoten elkaar niet zouden bijstaan de veiligheid van de NAVO in gevaar brengt. De VS blijven wat hem betreft een sterke en toegewijde bondgenoot ongeacht wie de presidentsverkiezingen wint. Alle deelnemende landen moeten tenminste 2% van het BBP uitgeven aan defensie. Volgens Reuters haalden slechts 11 van de 31 NAVO-landen die doelstelling vorig jaar. Trump maakt daar al langer een punt van. Toen hij president was dreigde hij met een vertrek van de VS uit de alliantie als de lidstaten niet spoedig hun defensie-uitgaven zouden opschroeven. Het Witte Huis noemde de uitspraken van Trump in een reactie ‘verwerpelijk en losgeslagen’. (NRC)
………………………………………………….
 
Nederland kampioen pakketjes ontvangen.
Het aantal Nederlanders dat frequent een product koop via internet is vorig jaar licht   gedaald. Desondanks is het gemiddeld aantal pakketjes dat een huishouden ontvangt toegenomen. Per maand zijn het er 6,5, fors meer dan het Europees gemiddelde van 5,2, Nederlanders kopen vooral kleding online.
In vergelijking met 2019 is het gemiddeld aantal door frequente onlinekopers ontvangen pakketjes in Nederland gestegen naar 6,5 per maand. In die periode groeide het aantal ontvangen bestellingen in Europa slechts licht, van 5,0 naar 5,2. Nederland is met die 6,5 pakketjes per maand koploper in Europa. Alleen Britse en Oostenrijkse e-shoppers komen bij Nederland in de buurt. In Bulgarije worden met 3,6 per maand de minste pakketten bezorgd.
71% van de Nederlandse onlineverkopers schafte vorig jaar kleding aan. Dat is minder dan in 2022, toen 77% aangaf online kleding te kopen. Nederlanders doen dit nog wel veel vaker dan andere Europeanen, van wie gemiddeld 58% kleding via internet had aangeschaft. (FD)
………………………………………………….
 
Rutte dringt bij Netanyahu aan op gevechtspauze.
Oproep is aan dovemans oren gericht. Rutte heeft ‘in de meest stevige bewoordingen’ geprobeerd Netanyahu ervan te weerhouden een grondoffensief in de stad Rafah te beginnen.
Naast Netanyahu sprak hij ook met de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gantz en de Palestijnse premier Mohammad Shtayyeh. Voorafgaand hieraan schreef hij op X dat hij het wilde hebben over een ‘onmiddellijke gevechtspauze’. Volgens hem is er ‘massief meer humanitaire hulp’ nodig in Gaza, moet Hamas ‘de meer dan 100 gijzelaars onmiddellijk vrijlaten’ en moet Israël de operaties in het gebied ‘snel en fors’ in intensiteit laten afnemen.
Maar Netanyahu benadrukte na het gesprek met Rutte dat Israël doorgaat met de oorlog tot Hamas volledig is verslagen, een boodschap die hij afgelopen tijd steeds herhaalt. Rutte benadrukt dat een grootschalig offensief ‘catastrofale humanitaire gevolgen zou hebben. ‘Don’t do it’, niet onder deze omstandigheden’, zei Rutte. Hij reisde deze week verder naar Saoedi-Arabië voor een ontmoeting met kroonprins Mohammed bin Salman met wie hij wil spreken over de oorlog en gezamenlijke inspanningen om regionale escalaties te voorkomen. (VK)
…………………………………………………
 
Plasterk: toch verder over rechts.
Hij ziet in zijn eindverslag toch nog kansen voor een kabinet van PVV, VVD, BBB en NSC.
De rol van Omtzigt is zeker nog niet uitgespeeld, blijkt uit het eindverslag van Plasterk. Het grootste nieuws uit dat verslag is dat NSC bereid is om gedoogsteun te verlenen aan een eventueel rechts minderheidskabinet van PVV, VVD en BBB.
Door het vertrek van Omtzigt was de precieze positie van zijn partij onduidelijk geworden, maar volgens deze passage in het verslag lijken er nog mogelijkheden voor de 4 rechtse partijen om over samenwerking door te praten. De informateur adviseert de Tweede Kamer om in een volgende informatieronde door te praten over de vorming van een rechts kabinet. Hij schrijft dat het ‘niet uitgesloten en zeer wel denkbaar’ is dat de PVV, VVD, NSC en BBB er samen uit zouden kunnen komen. Hij kan ‘geen volledig antwoord’ op die vraag geven omdat die besprekingen na het vertrek van Omtzigt formeel niet konden worden afgerond. (NRC)
……………………………………………
 
Eerste Kamer houdt dure regeling voor zonnepanelen overeind.
+ Eerste Kamer stemt tegen afschaffen salderingsregeling
+ Kabinet wil ervan af omdat kosten enorm oplopen.
+ GroenLinks-PvdA blijft uiteindelijk tegen het voorstel.
Bezitters van zonnepanelen behouden voorlopig hun voordelige regeling waarmee ze het recht hebben om de stroom die ze opwekken tegen de hoofdprijs te verkopen. Het kabinet wilde van de regeling af maar de Eerste Kamer stemde deze week tegen. De BBB was altijd al tegen en gisteren werd het ook een ‘nee’ van GroenLinks-PvdA met 14 zetels de nummer twee. De fractie vindt het jammer dat de regeling wordt geschrapt net nu ook lagere inkomens willen overstappen op de zonnepanelen. Ze worden goedkoper terwijl steeds meer woningcorporaties met initiatieven komen.
De afwijzing is een financiële tegenvaller voor het kabinet. Want doordat bezitters van zonnepanelen hun stroom mogen blijven salderen met stroom die ze zelf gebruiken van het net, betalen ze minder energiebelasting. Dat scheelt 2,8 miljard in de periode tot 2030 (alle jaren opgeteld).
Een overheid die de spelregels verandert tijdens het spel is gewoon niet eerlijk, aldus de PVV vorige maand in de Tweede Kamer. Door de salderingsregeling is het aantal daken met zonnepanelen sterk gegroeid en zit Nederland wereldwijd in de kopgroep met zonnestroom bij particulieren. (FD)
…………………………………………………..
 
Valentijnsrozen voornamelijk afkomstig uit Afrika, minder Nederlandse telers.
Op Valentijnsdag passeren 150 miljoen rozen de Nederlandse veiling. Steeds meer rozen komen uit Ethiopië en Kenia, nu goed voor tweederde van de export. De concurrentie uit Afrika is een van de oorzaken van de dalende trend in het aantal bloementelers in Nederland. Vooral de rozenteelt kromp de afgelopen 20 jaar hierdoor.
Het aantal bloementelers in Nederland daalde in 5 jaar tijd met 300 naar 2100 begin 2024. De belangrijkste reden om te stoppen is de energiecrisis meldt Glastuinbouw Nederland.
Vooral kleine kwekers zonder opvolging kunnen geen investering doen in energiezuinige verwarming. Grotere telers zijn volop in transitie met ledlampen, gebruik van warmte uit andere bedrijven, aardwarmte en schermen die warmte in de kas houden. De teelt van een bos rozen kan tot 4 kilo CO2-uitstoot kosten, gelijk aan 50 minuten douchen. Of een bos uit Kenia meer of minder duurzaam is verschilt per kas en type roos. (VK)
……………………………………………………
 
Nieuwe klap voor de Russische vloot.
Oekraine heeft opnieuw een Russisch schip tot zinken gebracht. Dat is een slag in het gezicht van de Zwarte Zeevloot van Moskou.
Opnieuw is de Russische Zwarte Zeevloot een van haar belangrijke schepen kwijtgeraakt. Volgens de Oekraiense legerstaf werd woensdag het landingsschip Tsezar Koenikov tot zinken gebracht, na een aanval met een of meer zeedrones.
Het 112 meter lange schip uit de Topoetsja-klasse voer even ten zuiden van het plaatsje Aloepka op de Krim. De Oekraiense militaire inlichtingendienst gaf beelden vrij van de aanval op het schip, gefilmd vanaf zee. Daarop is een enorme explosie te zien. De aanval zou zijn uitgevoerd door de Oekraiense inlichtingendienst en de marine. Moskou heeft niet gereageerd op de Oekraiense claims.
Het landingsschip kan worden gebruikt voor amfibische landingen. Schepen van deze klasse vervoeren onder meer pantservoertuigen maar vaak ook voorraden, munitie en explosieven. De Koenikov beschikt normaal over 87 bemanningsleden. Op beelden die online werden verspreid vanuit de Krim waren Russische reddingshelikopters boven zee te zien die mogelijk op zoek waren naar overlevenden.
Voor een land dat nauwelijks beschikt over een eigen marine heeft Oekraine de Russische Zwarte Zeevloot met opmerkelijk veel succes bestreden sinds de invasie. De Koenikov is al het vierde Russische landingsschip dat tot zinken wordt gebracht. (NRC).
……………………………………………………
 
Hoge rentebaten bezorgen banken recordwinsten.
ABN Amro rapporteerde deze week een nettowinst van €2,7 mrd. Het is de hoogste jaarwinst sinds de bank in 2008 werd genationaliseerd. Dat is mede te danken aan de rente-inkomsten, die in een jaar tijd met 16% zijn gestegen. Bij de 2 andere Nederlandse grootbanken ING en Rabobank, leidden de gestegen rentebaten ook tot hoge winsten.
ABN Amro had alleen in 2017 een hogere winst dan in het afgelopen jaar, maar daar zat een eenmalige bate bij van de verkoop van de Private bankactiviteiten in Azië. De recordwinst van bijna 10 mrd stamt uit 2007, een jaar voordat een consortium de bank opkocht. De rentebaten stegen afgelopen jaar vooral bij de Rabobank, namelijk met 28%! Bij ABN Amro en ING groeiden de rente-inkomsten met 16%.  Banken kregen vorig jaar de kritiek dat de rentemarges, het verschil tussen rentes op leningen en spaarrekeningen, te groot zijn. Sinds 2019, het laatste jaar voor de pandemie, loopt de koersontwikkeling van ABN Amro achter op zowel die van ING als van andere Europese banken. De koersen van die banken blijven gemiddeld redelijk in de pas lopen met de brede Stoxx Europe 600-index. (FD)
…..……………………………………………
 
Energierekening is honderden euro’s lager, maar de vaste kosten stijgen juist!
Een Nederlands huishouden met een gemiddeld energieverbruik is nu per jaar 323 euro minder kwijt aan gas en licht. Daarvan komt 220 euro op het conto van de dalende prijzen, de andere 103 euro bespaarde het doorsnee huishouden door minder energie te gebruiken, aldus het CBS.
Na de enorme prijsstijgingen kwam de energiemarkt in 2023 weer in rustiger vaarwater. Dar is duidelijk te zien in de gemiddelde energierekening, die zou met de tarieven van nu op 2.363 euro uitkomen. Eind 2022 lag de jaarrekening nog boven de 3.000 euro. Zonder het prijsplafond zou het verschil groter zijn geweest.
De leveringskosten van gas zijn het meest in prijs gedaald, maar ook elektriciteit is flink goedkoper geworden. De vaste kosten voor transport zijn juist omhooggegaan vorig jaar: 15 euro voor gas en maar liefst 74 euro voor stroom. Bij de energiebelasting is dat juist andersom. De overheid wil het gebruik van gas tegengaan, daarom is de energiebelasting op gas gestegen terwijl die voor elektriciteit daalde. Een gemiddeld huishouden betaalt 67 euro minder energiebelasting voor stroom, en 11 meer voor gas.
(VK)
………………………………………………..
 
NAVO trekt eerder aan Rutte dan verwacht.
De VS willen dat er snel, al in maart, een nieuwe secretaris-generaal voor de NAVO is gekozen. Rutte maakt de grootste kans.
Daardoor groeit de kans dat de VVD midden in de kabinetsformatie iemand anders naar voren zou moeten schuiven als demissionair premier. De Amerikaanse ambassadeur bij de NAVO Julianne Smith zei deze week dat de NAVO-landen de selectieprocedure graag ‘in het eerste kwartaal’ willen afronden. Smith zei dat ze over de persoon die wordt geselecteerd niets kan zeggen maar wees erop dat Rutte zelf ‘zijn belangstelling kenbaar heeft gemaakt’ en de NAVO dus ook naar hem kijkt.
Het is in Brussel geen geheim dat de Amerikanen, die een doorslaggevende stem hebben bij zo’n benoeming, Rutte al heel lang zien zitten als kandidaat. President Biden heeft hem volgens verschillende betrokkenen al een paar keer gepolst. Wanneer Rutte zou beginnen is nog onduidelijk. Volgens betrokkenen wil Stoltenberg, die er nu al bijna 10 jaar zit, nog zelf de top in juli doen, in Washington. (NRC)
…………………………………………………………
 
Vrouwen werken steeds vaker 35 uur of meer.
De afgelopen tien jaar is het aandeel vrouwen met een baan van 35 uur (of meer) per week verder toegenomen: van 7,5% in 2013 naar 31,1% vorig jaar, blijkt uit CBS-cijfers. Bij mannen neemt dat aandeel juist af. Vrouwen met een deeltijdbaan zijn meer uren gaan werken. Er zijn ook huishoudens met twee voltijds werkende partners.
Nederland staat bekend om het grote aandeel vrouwen dat in deeltijd werkt. Maar de afgelopen tien jaar is het aandeel vrouwen dat minder dan 20 uur per week werkt, kleiner geworden. Meer vrouwen werken nu 20 uur per week of meer. Een huishouden met een voltijds werkende partner en een partner met een deeltijdbaan van meer dan 20 uur per week is de favoriete verdienverhouding van stellen. Het aantal huishoudens met 1 werkende partner is de afgelopen 10 jaar verder afgenomen.
De gemiddelde werkweek van vrouwen is in de afgelopen 10 jaar met tweeënhalf uur verlengd. Hierdoor is ook de gemiddelde werkweek van alle werkenden in Nederland toegenomen. Onder mannen neemt de gemiddelde werkweek sinds de coronapandemie licht af. (FD)
………………………………………………………
 
Geen spoortje twijfel bij medestanders: Navalny is vermoord.
Voor medestanders van Navalny en westerse regeringsleiders is het overduidelijk: de reden dat de oppositieleider vrijdag is overleden, zit in het Kremlin. De kans is klein dat Poetin zich iets van die beschuldiging aantrekt.
Vanuit de hele wereld is met afschuw gereageerd op het nieuws van de dood van Navalny. De 47-jarige Navalny overleed vrijdag in het strafkamp boven de poolcirkel waarheen hij eind vorig jaar werd overgebracht. Volgens het Russische gevangeniswezen FSIN verloor Navalny het bewustzijn nadat hij een ‘wandeling’ had gemaakt in het strafkamp IK-3 in de afgelegen plaats Charp. Normaal houdt die wandeling niet meer in dan een korte lunchpauze in een belendende cel zonder dak. Volgens de Kremlingezinde tv-zender RT zou een bloedstolsel de oorzaak zijn geweest.
Leonid Volkov, rechterhand van Navalny, reageerde met ongeloof: ‘Wij hebben geen aanleiding om in staatspropaganda te geloven’ als dit waar is, dan is het niet ‘Navalny is overleden’, maar ‘Poetin heeft Navalny vermoord’ en alleen dat. Ook Nobelprijswinnaar Moeratov, hoofdredacteur van het oppositieblad Novaja Gazeta, sprak van ‘moord’. Volgens hem is Navalny jarenlang gekweld en gemarteld in de strafkampen. ‘Gebrek aan beweging, caloriearm eten, geen frisse lucht, voortdurende honger. Dat houdt geen enkel lichaam uit, zei Navalny’ s arts tegen mij.’ Navalny’ s vrouw Joelia zei op de veiligheidsconferentie in München dat Poetin niet onbestraft zal blijven voor de dood van haar man.
Scholtz, Macron, Rutte en andere Westerse leiders lieten weten dat zij het Kremlin verantwoordelijk houden voor de dood van Navalny, die al jaren gold als de voornaamste tegenstander van Poetin. Poetin liet niet van zich horen hoewel hij volgens Kremlin-woordvoerder Peskov wel op de hoogte werd gesteld. Poetin doet al jaren of Navalny niet bestaat: hij weigert steevast diens naam te noemen, al is wel duidelijk dat hij hem als de gevaarlijkste vijand beschouwde. (VK)
………………………………………………………….
 
Politieke vervolging Rusland aan orde van de dag, ruim 1.000 burgers in hechtenis.
Navalny is al de vijfentwintigste persoon die sinds 2003 overleed na politieke vervolging door Rusland. De laatste jaren neemt het aantal vervolgingen schrikbarend toe. 
In 2022 zijn in Rusland en het geannexeerde gebied in Oekraine zeker 728 personen aangeklaagd om politieke redenen, veelal in verband met anti-oorlogsdemonstraties. In 2023 werd er minder gedemonstreerd, maar ook toen lag het aantal boven de 500. Sinds de invasie is vrijheid van meningsuiting vaker reden tot vervolging. Alleen al in 2023 gaat het om 19 journalisten, 20 kunstenaars en 10 bloggers. Er zitten nu ruim 1.000 politieke gevangenen vast. Dat betekent dat er meer mensen in hechtenis zitten dan het aantal mensen waarvan de vervolging, al dan niet met vrijspraak, is afgerond. Ruim 100 mensen zijn Rusland ontvlucht, soms na het uitzitten van hun straf. 
In Moskou zijn de meeste burgers om politieke redenen vervolgd. Ook in Sint-Petersburg ligt het aantal vervolgden hoog. Maar opvallend is het grote aandeel politieke vervolgingen in het bezette gebied in Oekraine, en de autonome republieken Basjkortosan en Tatarstan. (VK)