Nieuwsoverzicht van ma 26 februari t/m zo 3 maart 2024

Wachtlijsten stroomnet staan vol met ‘zombieaanvragen’.
Bedrijven vragen meer aansluitingen aan dan ze werkelijk nodig hebben. Dat leidt niet alleen tot verspilling van de middelen van netbeheerders, het geeft ook een vertroebeld beeld van de omvang van het probleem én van de plaatsen waar netbeheerders het beste kunnen investeren.
De uitbaters van de stroomnetten willen meer bevoegdheden om dit soort ‘zombieaanvragen’ van de wachtlijsten te kunnen halen. Bedrijven claimen capaciteit maar krabbelen terug tegen de tijd dat ze aan de beurt zijn. Stonden er in oktober nog 6.600 bedrijven op de wachtlijst voor een zwaardere aansluiting, inmiddels zijn dat er al 9.400. (FD)
………………………………………………….
 
Democraten ruiken bloed nu Trump politiek gewin zoekt in ivf-uitspraak.
Trump heeft zich in een moeilijke positie gewurmd nu ivf-behandelingen in Alabama zijn verboden. Volgens Biden is het verbod een direct gevolg van Trumps benoeming van conservatieve rechters in het Hooggerechtshof.
De hoogste rechtbank in Alabama heeft bepaald dat ook ingevroren embryo’s – die worden gebruikt bij zogeheten ‘in vitro fertilisation’ – of ivf-behandelingen – beschouwd moeten worden als levende kinderen, en dat behandelaars verantwoordelijk zijn als deze embryo’s sterven. De uitspraak heeft een golf van verontwaardiging teweeggebracht, die vooral de Republikeinen in problemen brengt, omdat zij bij uitstek voorstander zijn van de bescherming van elk leven, ook het ongeboren leven. (VK)
……………………………………………………
 
Bijna 3.000 burgerdoelen geraakt in Oekraïne
Scholen, ziekenhuizen en kerken: twee jaar na de massale Russische inval in Oekraine blijkt uit onafhankelijk onderzoek hoe groot de schade is die Moskou heeft aangericht aan publieke voorzieningen in het land.
Bij Russische aanvallen met raketten, aanvalsdrones of artillerie op Oekraiens grondgebied zijn sinds de grootscheepse invasie van februari 2022 bijna 3.000 burgerdoelen geraakt. Tot die optelsom komt het Britse Center for Information Resilence (CIR). Het centrum bracht op basis van openbare en geverifieerde informatie alle Russische aanvallen in kaart die de afgelopen 2 jaar in Oekraine hebben geleid tot slachtoffers onder burgers of tot schade of verwoesting aan publieke voorzieningen.
De telling tot en met januari dit jaar komt uit op 2.642 incidenten. Het aantal aanvallen op burgerdoelen nam vorig jaar toe, van 1014 in 2022 naar 1.496 in 2023. Afgelopen januari telden de onderzoekers er 132.
De aanvallen blijken in de eerste plaats onderwijsinstellingen (775) te hebben beschadigd, maar ook infrastructuur (546), culturele gebouwen (374) en gezondheidsinstellingen zoals ziekenhuizen (293). (NRC)
…………………………………………………..
 
Drie Chinese banken weigeren uit angst Russische betalingen.
Drie Chinese grootbanken weigeren uit angst voor zogeheten secundaire sancties door het Westen nog langer samen te werken met Russische banken. In Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten doemen voor Russische banken dezelfde problemen op. Econoom Igor Lipsits voorziet ‘aanzienlijke problemen’ voor de Russische economie.
De ‘onbegrensde vriendschap’ tussen Rusland en China ten spijt weigeren drie grote Chinese banken inmiddels betalingen uit te voeren van Russische collega’s. Volgens de Russische krant Izvestia accepteren de Chinese kredietverstrekkers ICBC, CCB en Babk of China geen betalingen van gesanctioneerde banken in Rusland meer. Ze vrezen dat ze door samenwerking met de Russische banken zogeheten secundaire sancties over zich afroepen. De Chinese banken bezetten de eerste, tweede en vierde plaats qua activa in China. Het probleem van de Russische banken beperkt zich niet tot China. Eind december staakten Turkse kredietverstrekkers om dezelfde reden vrijwel volledig de samenwerking met de Russische financiële instellingen. Al langer blokkeren de Verenigde Arabische Emiraten rekeningen van bedrijven en particulieren. De onafhankelijke Russische econoom Lipsits: ’Dit zal aanzienlijke problemen opleveren omdat er opnieuw betalingsregelingen moeten worden getroffen voor de levering van civiele en militaire goederen aan Rusland. Hij denkt dat China ‘onder zware druk van het Westen er voor zijn eigen voordeel’ de omvang van de samenwerking met Rusland aanzienlijk zal terugschroeven. ‘Maar helemaal opgeven zal Peking de samenwerking niet.’ (FD)
…………………………………………………….
 
Zweden mag van Hongarije toetreden tot NAVO
Het Hongaarse parlement heeft voor de toetreding van Zweden tot de NAVO gestemd. Hongarije was het laatste land dat dwarslag voor het Zweedse lidmaatschap. Na langdurig politiek theater ging premier Orbán overstag.
‘Dit is een historische dag’, reageerde de Zweedse premier Ulf Kristersson. Zweden moest ruim anderhalf jaar wachten. Kort na de invasie meldde Zweden zich bij de NAVO, samen met Finland, vanwege de acute Russische dreiging. Unanimiteit is vereist onder de leden van het bondgenootschap. Turkije en Hongarije ontpopten zich als dwarsliggers. Begin dit jaar stemde het Turkse parlement in met de Zweedse toetreding. Nu het parlement in Boedapest heeft ingestemd, is de laatste horde genomen. Enkel de nieuwe Hongaarse president moet de wet nog ondertekenen. (VK)
…………………………………………………….
 
Rekenen van tweedeklassers onvoldoende.
Driekwart van de tweedeklassers op het vmbo en 20 procent op havo-vwo haalt niet het vereiste rekenniveau.
De algemene rekenvaardigheid onder Nederlandse scholieren in de onderbouw voldoet niet. Driekwart van de studenten uit het vmbo haalt aan het einde van het tweede leerjaar niet het vereiste 1F-niveau. Dat geldt als de minimale standaard waar aan het einde van het primaire onderwijs moet worden voldaan. Specifiek gaat het bijvoorbeeld over het aflezen van een meetinstrument en het omrekenen van maten.
Onder havo- en vwo-leerlingen haalt 20% aan het einde van het 2e jaar niet het benodigde 2F-niveau, dat volgens de inspectie cruciaal is om zelfstandig maatschappelijk te functioneren. Het betreft vaardigheden rond omgaan met tijd en geld, algemene oriëntatie en meetvaardigheden.
Die realiteit baart de inspectie van het onderwijs grote zorgen omdat een gebrek aan zulke vaardigheden toekomstmogelijkheden van leerlingen in gevaar brengt. (NRC)
……………………………………………………
 
2023 was een topjaar voor toerisme in Nederland.
De toeristische sector in Nederland lijkt hersteld van de coronapandemie. Nog nooit verbleven zoveel toeristen in een hotel, vakantiehuis of camping als vorig jaar. Bij elkaar ging het om bijna 50 miljoen Nederlandse en buitenlandse gasten, een toename van 8% ten opzichte van 2022, aldus het CBS. 
Tijdens de coronajaren 2020 en 2021 nam vooral het aantal buitenlandse gasten af. Nederlanders zelf bleven alleen in het eerste jaar vaker thuis. Buitenlanders weten sinds 2022 Nederland weer te vinden. Hun aantal groeide vorig jaar zelfs met bijna een kwart.
Zowel Nederlandse gasten als de meeste buitenlandse toeristen boekten voor het grootste deel een hotel voor hun verblijf. De enige uitzondering daarop zijn Duitsers, die in meerderheid gebruikmaken van vakantiehuizen of andere vakantieaccommodaties.
Alleen in Amsterdam loopt het aantal gasten nog achter ten opzichte van 2019. De gasten die er zijn, boeken er wel meer overnachtingen. In de vier grote steden lag het aantal overnachting in hotels en andere accommodaties vorig jaar op recordniveau. (FD)
…………………………………………………………..
 
Macron waarschuwt Moskou met uitspraak over troepen in Oekraine.
Het sturen van westerse troepen naar Oekraine is niet uitgesloten, zei Macron die zo ‘de calculatie van het Kremlin probeert te beïnvloeden’.
Door bijna 20 andere Europese leiders op korte termijn naar Parijs uit te nodigen, onderstreepte Macron dat de Fransen herkennen hoe urgent de militaire situatie is in Oekraine – en dat zij, meer dan tot dusver, een leidende rol willen spelen in het antwoord.
Vijftien landen omhelsden in Parijs een Tsjechisch idee om zo snel mogelijk 800 duizend 155mm-artilleriegranaten naar Oekraine te krijgen. De Tsjechen zeggen deze hoeveelheid munitie op korte termijn van landen buiten de EU te kunnen betrekken en zoeken financiering voor hun plan.
Volgens de Financial Times gaat dat 1,5 miljard euro kosten. De Fransen waren altijd pertinent tegen omdat zij vinden dat Europees geld geïnvesteerd moet worden in Europese productie, maar tonen zich nu flexibeler om snellere steun aan Oekraine mogelijk te maken.
Tegen de achtergrond van weifelende bondgenoten en acute Oekraiense tekorten op het slagveld heeft Macron blijkbaar besloten nog een ander strategisch signaal af te geven. Niets moet worden uitgesloten, zei Macron. We zullen alles doen wat nodig is om ervoor te zorgen dat Rusland deze oorlog niet wint. Over de toekomstige betrokkenheid van Franse soldaten nam hij volgens Le Monde een positie van strategische ambiguïteit in. Ik heb absoluut niet gezegd dat Frankrijk hier niet positief tegenover staat.
De uitspraken zijn een radicale breuk met de houding die alle NAVO-bondgenoten strikt aanhouden: dat een directe confrontatie met Rusland koste wat het kost vermeden moet worden. Dit is een leidend beginsel voor zowel de VS als Duitsland en de verklaring waarom de 2 grootste leveranciers van wapens consequent aarzelen over het leveren van de militaire capaciteiten die Oekraine enorm kunnen helpen in de verdediging van hun grondgebied. Macron probeert met zijn uitspraken de calculatie van het Kremlin te beïnvloeden. Het is een stap voorwaarts in de retoriek, later gevolgd door een stap voorwaarts in daden. Fransen zijn strategische denkers. Ze hebben door dat er iets moet gebeuren en ze coördineren dit soort uitspraken niet met de Amerikanen.
Het doel? Een strategisch signaal aan de Russen: ‘Denk niet dat je alles kunt maken!’ (VK)
……………………………………………………
 
Drie keer levenslang in het Marengo-proces.
De criminele organisatie met Ridouan Taghi als ‘onbetwiste leider’ heeft een ontwrichtende werking gehad op de samenleving. De rechtbank legde bij dertien verdachten wel lichtere straffen op dan geëist.
Een proces met een ‘gitzwarte rand’. Zo refereerde de Amsterdamse rechtbank bij aanvang van het uitspreken van het vonnis inzake de strafzaak Marengo aan de 3 moorden die tijdens de strafzaak zijn gepleegd op mensen die uit de kring rond kroongetuige Nabil B.: zijn broer Reduan, zijn advocaat Derk Wiersum en zijn vertrouwenspersoon Peter R. de Vries. Dat geeft deze zaak een gitzwarte rand.
Het leed van de slachtoffers komt volgens de rechtbank in hoge mate op conto van hoofdverdachte Ridouan Taghi, de ‘enige en onbetwiste leider’ van de criminele organisatie waar alle andere verdachten lid van waren. Naast het leidinggeven aan die organisatie is hij veroordeeld voor 5 moorden, 2 pogingen tot moord en meerdere voorbereidingen tot het plegen van moord. De hoeveelheid leed die onder zijn leiding is aangericht is nauwelijks voor te stellen, aldus de rechtbank. ‘Geweld als middel om angst aan te jagen. Dergelijke terreur heeft een ontwrichtende werking op de samenleving en is heel effectief gebleken.’ Die conclusie baseert de rechtbank op het feit dat bijna niemand tegen Taghi heeft durven verklaren. ‘Zelfs de nabestaanden van alle 6 slachtoffers hebben uit angst geen gebruik gemaakt van hun spreekrecht.’
De rechtbank gaat ervan uit dat Taghi weer door zou gaan met angst zaaien als hij niet permanent wordt opgesloten. ‘Daarom is uit oogpunt van beveiliging van de maatschappij en vergelding voor het aangedane leed een levenslange gevangenisstraf gepast’, concludeert de Amsterdamse rechtbank. Naast Taghi hebben ook zijn rechterhand Said Razzouki en Mario R. levenslang gekregen. 
Ondanks de harde toon tegen alle andere verdachten, zijn de straffen op de 3 veroordelingen voor levenslang en die voor kroongetuige Nabil B. na allemaal lager uitgevallen.
Toch is het OM volgens een woordvoerder tevreden omdat ‘alle verdachten’ zijn veroordeeld. ‘Ondanks alles heeft het recht zijn loop gehad.’ (NRC)
………………………………………………………………
 
Respijt tot in 2025 voor boeren zonder natuurvergunning (de Pas-melders).
+ Veel bedrijven waren actief zonder natuurvergunning.
+ De Raad van State zette hier in 2019 een streep door.
+ Maar provincies hoeven niet te handhaven tot in 2025.
Wel moeten ze goed uitleggen waarom ze tijdelijk gedogen dat agrariërs en ondernemers zonder de benodigde natuurvergunning werken. Dit heeft het hoogste rechtscollege gisteren besloten. Provincies moeten motiveren dat er een redelijk evenwicht is tussen de belangen van PAS-melders aan de ene en het natuurbelang aan de andere kant.
MOB-voorzitter Johan Vollenbroek stelt dat de uitspraken van de Raad van State de druk op het kabinet vergroten om de problemen met de PAS-melders op te lossen.
De hordes die de provincies moeten nemen om niet te handhaven, liggen volgens hem hoog. Ze krijgen een harde dobber aan het goed gemotiveerd afwegen van de natuurbelangen, verwacht Vollenbroek.
‘De overheid moet zich daarom op alle mogelijke manieren inspannen om deze bedrijven zo snel mogelijk zicht op legalisatie te geven’, zegt Bert Zandman van landbouwkoepel LTO. (FD)
…………………………………………………………….
 
Weduwe Navalny: pak Poetins getrouwen aan.
Poetin is de leider van een criminele bende. Die bestrijd je niet met politieke verklaringen en sancties, maar door zijn getrouwen hard aan te pakken. De toespraak van Navalnaja woensdag in het Europese Parlement kon rekenen op een staande ovatie.
Ze sprak zichtbaar bewogen over haar man en haar land: ‘Mijn man zal het nieuwe, mooie Rusland nooit zien. Maar wij zullen het zien. Ik zal er alles aan doen om de droom van mijn man waar te maken.’
Ze wees erop dat haar man werd vergiftigd, gemarteld en uiteindelijk stierf in een koude cel. En dat Poetin ermee wegkomt. ‘Hij kent geen regels of moraal.’
Navalnaja: ‘Het laat zien dat Poetin tot alles in staat is. En dat je niet met hem kunt onderhandelen!’
Ze vroeg de Europarlementariërs om - net als haar overleden man - inventief te zijn. Niet door ronkende verklaringen af te leggen of door sancties in te stellen, maar door de aanval te openen op het hart van de criminele bende die Poetin leidt: zijn financiers die ook in Europa werkzaam zijn. (VK)
……………………………………………………………………
 
Ledental GroenLinks en PvdA groeit, dat van VVD en CDA daalt.
Dat blijkt uit de jaarlijkse opgaven door de partijen. De PvdA groeide met ruim 10% naar een kleine 44.000 leden. Daarmee belandt zij op de tweede plaats, gevolgd door GroenLinks dat met ruim 20% steeg naar 41.000 leden. FVD is met 62.000 leden de grootste partij.
De linkse partijen schrijven hun ledengroei toe aan het enthousiasme over de samenwerking tussen de partijen. Ook de overwinning van PVV speelt mee. ‘Als rechts zo sterk wordt is het belangrijk dat links ook de nodige steun krijgt”.
De VVD is met 5,6% gezakt naar 22,5 duizend leden en staat daarmee op de tiende plaats. JA21 zakte met 22% het hardst. Voor het CDA, van oudsher een grote ledenpartij, is er een verlies van ongeveer 2.000 leden. Daarmee is het aantal leden nu minder dan 30.000. (NRC)
……………………………………………….
 
Buitenlandse aandeelhouders bezorgd over Nederland
De twee grootste verzekeraars van Nederland maken zich grote zorgen over de toenemende twijfel over het Nederlandse politieke klimaat onder buitenlandse investeerders. Deze aandeelhouders kunnen besluiten hun geld in bedrijven elders te steken waarschuwen de bestuursvoorzitters Jos Baeten van ASR en David Knibbe van NN Group. ‘Wij zijn een beursgenoteerde onderneming met 30% Amerikaanse aandeelhouders en 25% Britse investeerders. Ik heb meer dan 200 gesprekken gevoerd dit jaar met deze investeerders en er was de laatste maanden vrijwel geen gesprek waarin ik geen vragen kreeg over de politieke situatie in Nederland. Dat is echt iets van de laatste tijd.’ Ook NN-topman Knibbe bespeurt een toenemende angst om geld in Nederland te steken en spreekt vooral bij financiële instellingen over een Dutch discount om aan te geven dat Nederlandse bedrijven nu al een lagere waardering krijgen.
De beide topmannen voegen zich met hun waarschuwende woorden bij de groep bestuurders in het Nederlandse bedrijfsleven (ASML, Randstad, DSM, AkzoNobel) die zich roeren met zorgen over de omstandigheden om zaken te doen in Nederland. (FD)
………………………………………………………..
 
Een miljard mensen heeft overgewicht, bijna een verdubbeling sinds 1990.
Het aandeel volwassenen met overgewicht is verdubbeld sinds 1990, het percentage kinderen en adolescenten met obesitas is in diezelfde periode verviervoudigd, aldus het medisch tijdschrift The Lancet.
Wereldwijd leven 159 miljoen kinderen met overgewicht, aldus het onderzoek. In meerdere landen in het Midden-Oosten en Noord-Amerika ligt het percentage volwassenen met overgewicht ruim boven de 40%. Overgewicht komt vaker voor bij volwassen vrouwen dan bij mannen, bij kinderen is dat juist omgekeerd, jongens zijn vaker te zwaar.
Goed nieuws is er ook, het aantal personen met ernstig ondergewicht neemt af. Er zijn nu 532 miljoen mannen, vrouwen en kinderen met ondergewicht, ruim 100 miljoen minder dan in 1990. In meerdere landen, maar vooral in India, komt ondergewicht veel minder vaak voor dan dertig jaar geleden. Toch maken de onderzoekers zich zorgen. De vele conflicten wereldwijd en mislukte oogsten door klimaatverandering zijn op veel plaatsen funest voor de voedselsituatie, met ondergewicht tot gevolg. Maar dit kan ook tot overgewicht leiden, omdat gezond en voedzaam eten en drinken lastiger te verkrijgen is. (VK)
………………………………………………
 
Begrafenis Navalny: Zij die niet durfden, gingen toch!
In Moskou bewezen lange rijen mensen de gestorven oppositieleider de laatste eer. Sommige met bonzend hart, maar vastberaden.
En zo verzamelde zich al uren voor aanvang van de afscheidsdienst een lange rij bij de orthodoxe kerk in de Moskouse wijk Marino in het zuiden van de hoofdstad. Met bloemen en foto’s kwamen zij hun held de laatste eer bewijzen. Slechts enkele honderden meters van de flat waar Navalny met zijn gezin jaren woonde en van waaruit hij zijn strijd voerde tegen Poetins regime.
Voor Navalny ‘s weduwe Joelia en zijn 2 kinderen was de reis naar Rusland te riskant. Wel aanwezig waren zijn ouders, bekende Russische oppositieleden en Poetin-critici.
Ook enkele Europese ambassadeurs en talloze journalisten van Russische en westerse media woonden de afscheidsceremonie bij.
Dat de uitvaart überhaupt kon plaatsvinden lijkt een wonder op zich. Begrafenisondernemers ontvingen bedreigingen, achter de schermen werd koortsachtig onderhandeld tussen nabestaanden en autoriteiten, en tot op het laatste moment was   het onzeker dat de ceremonie doorgang zou vinden. Uit de hele wereld stroomden reacties binnen van rouwenden. Ook werden in tientallen steden herdenkingsbijeenkomsten gehouden. Kremlin woordvoerder Dmitri Peskov liet weten: ‘Het Kremlin heeft de nabestaanden niets te zeggen.’ Op het moment dat de lijkwagen bij de kerk arriveerde, begonnen mensen te applaudisseren en riepen zij Navalny ‘s naam. ‘Vergeef het niet!’ 
Een jonge Moskoviet zei bij de ingang van de kerk: ‘Als ik zelfs bang moet zijn om afscheid te nemen van een overledene, in welke van God verlaten wereld leef ik dan?
Navalny was een kerel. Hij was geen lafaard, geen schurk, geen boef. Hij was niet bang voor de macht. Hij stond er en zei ‘ik ben hier, ik ben niet bang voor jullie. En ja, misschien was dat onverstandig en riskant, maar het was écht.’ De begrafenis eindigde zoals Navalny ‘s leven was: groots, meeslepend en bloedstollend. (NRC)