Nieuwsoverzicht van ma 5 februari t/m zo 11 februari 2024

Podcasts doen het met name goed bij jongeren.
Ongeveer de helft van de Nederlanders luistert weleens naar een podcast. Het aandeel onder jongere Nederlanders is een stuk hoger, zo blijkt uit onderzoek van Markteffect. De populairste categorie onder mannen is nieuws, sport en technologie. Vrouwen luisteren het liefst naar de categorieën gezondheid, psychologie en misdaad.
Ongeveer 66% van de Nederlandse jongeren van 12 tot 18 jaar luistert weleens naar een podcast. In de leeftijdscategorie van 18 tot 35 jaar is dat een stuk meer: 76%. Ook onder hoogopgeleiden is een podcast populair. Het vaakst wordt een podcast opgezet vanwege ontspanning en amusement, maar dat aandeel nam iets af. Daartegenover staat dat men vaker naar podcasts luistert om interessante personen te volgen of zich persoonlijk te ontwikkelen met een cursus of training. In de top tien van best beluisterde podcasts vallen er zeven in de categorie nieuws, geproduceerd door de bekende nieuwsbedrijven. Pas buiten de top tien komen andere categorieën in beeld en ook podcasts die worden gemaakt door kleinere mediabedrijven. (FD)
……………………………………………………
 
Rusland werft Syriërs om te vechten in Oekraine.
Rusland heeft tientallen Syrische huurlingen gerekruteerd voor de oorlog in Oekraine, aldus de Volkskrant. Hassan staat klaar om te gaan. ‘Ik ben niet bang om te sterven als dat mijn lot is. Hier heb ik geen geld, geen perspectief.’
Het gaat om minstens 45 mannen, grotendeels afkomstig uit het zuiden van Syrië. De rekruten worden na aankomst in Rusland getraind door lokale legerinstructeurs. Al langer is bekend dat Moskou met een tekort aan manschappen kampt en daarom steeds meer huurlingen uit het buitenland haalt. Onder de nieuwe rekruten zijn duizenden Centraal Aziaten (Kirgizië, Kazachstan, Oezbekistan, Tadzjikistan) plus een onbekend aantal Cubanen en Nepalezen. Een decreet dat Poetin in het najaar van 2022 ondertekende maakt het mogelijk buitenlandse huurlingen versneld te naturaliseren tot Rus. Eerder in de oorlog verspreidde het Syrische regime al eens een oproep aan mannen om zich aan te melden als huurling. Van die mobilisatieronde kwam weinig terecht. De weinige Syriërs die in Rusland aankwamen bleken nauwelijks inzetbaar door gebrekkige gevechtservaring. Of dat dit keer anders zal zijn is de vraag. Ook deze mannen ontberen ervaring. Hassan, die namens het Ministerie van Defensie de soldaten rekruteert zegt: ‘Als je ze een Kalasjnikov geeft hebben ze 700 kogels nodig om een doelwit te raken.’ (VK)
………………………………………………….
 
Vrees voor escalatie in het Midden-Oosten.
Aanvallen op pro-Iraanse milities in Irak en Syrië en tegen Houthi’s verhogen de spanning in de regio. Iran lijkt nu bezorgd.
Het Midden-Oosten kijkt niet op van een bomexplosie of raketaanval meer of minder. Maar Amerikaanse aanvallen op liefst 121 verschillende doelen binnen één weekend in drie verschillende landen - Irak, Syrië en Jemen – is zelfs voor deze regio uitzonderlijk. Daarbij zijn de aanhoudende strijd tussen Israël en Hamas in Gaza en de beschietingen tussen Israël en het Libanese Hezbollah nog buiten beschouwing gelaten.
Ook landen in de regio die nog buiten schot blijven, beginnen zich zorgen te maken. ‘Zulke acties brengen de veiligheid en stabiliteit van de regio in gevaar en compromitteren pogingen om geweld en extremisme aan te pakken’, zei Badr bin Hamad, minister van Buitenlandse Zaken van Oman, na de aanvallen van de VS in Syrië en Irak. Dat was nog voordat de Amerikanen en de Britten 36 aanvallen uitvoerden op de Houthi’s in Jemen. Woordvoerders van de Houthi’s in Jemen, die het grootste deel van Jemen in handen hebben, noemden de aanvallen de zwaarste tot nu toe. De aanvallen zijn een vergelding van de Houthi-aanvallen op passerende buitenlandse koopvaardijschepen. De Houthi’s willen solidariteit tonen met Hamas en hopen hun populariteit op te krikken bij de bevolking. Erg onder de indruk toonden de Houthi’s zich niet. ‘Deze aanvallen zullen ons niet afschrikken van onze ethische, religieuze en humanitaire opvattingen’, aldus woordvoerder Yahya Sarea. Enkele uren na de aanvallen probeerden de Houthi’s opnieuw een antischeepsraket in stelling te brengen, wat de Amerikanen verijdelden met een nieuwe tegenaanval.
Iran veroordeelt de aanvallen van de VS maar liet geen verdere dreigementen horen. De afgelopen dagen leek Teheran bovendien de pro-Iraanse milities te hebben gewaarschuwd zich voorlopig kalm te houden. Kataib Hezbollah, de groep die achter de aanval zat op een basis in Jordanië, waarbij 3 Amerikaanse militairen omkwamen, beloofde al plechtig de Amerikanen niet opnieuw aan te vallen, volgens de militie omdat ze de Iraakse regering niet in verlegenheid wilde brengen. Ook in Syrië neemt Iran wat gas terug. Die stap lijkt ingegeven door aanhoudende Israëlische dodelijke aanvallen op Iraanse functionarissen in Syrië de laatste weken. (NRC)
……………………………………………..
 
Falend leiderschap.
De ene na de andere kop rolde gisteren in Hilversum. RTL trok zijn handen af van Matthijs van Nieuwkerk, de NPO zette een directeur op non-actief en Mart Smeets moest door het stof na zijn hautaine en intimiderende optreden in het programma Buiten Beeld, notabene over grensoverschrijdend gedrag.
Gebeurt nu precies het tegenovergestelde van wat Martin van Rijn met zijn rapport beoogde? Het moest over patronen gaan, niet over incidenten. De aandacht moest naar de slachtoffers, niet naar de plegers. Dreigt nu een mediatribunaal met hele en halve geruchten? Maar misschien gebeurt dit juist wel als de slachtoffers niet het gevoel hebben dat er écht iets verandert.
Eerst werd er jarenlang niets gedaan met meldingen, daarna zagen ze dat poppetjes doorschoven naar andere posities. Dat hun verhalen gebagatelliseerd werden. Dat RTL Van Nieuwkerk al binnenhaalde vóór het rapport er was. En dat SBS en zelfs de NPO (!) interesse hadden getoond in de presentator.
Uit onderzoek naar verandering van toxische werkculturen blijkt één ding het allerbelangrijkste: leiderschap.En dat de top vaak overschat hoe goed ze dat aanpakt. 
Dáár zit de echte verandering! (Anna Dijkman in het FD)
………………………………………………….
 
Hongarije stemt niet over Zweden in NAVO.
Het Hongaarse parlement heeft deze week in een speciale zitting toch niet gestemd over de toetreding van Zweden tot de NAVO.
De fractie van Orbán’s partij Fidesz kwam niet opdagen. De sessie was aangevraagd door de oppositiepartij MSZP met steun van de andere oppositiepartijen. Dat was voldoende om de sessie te laten doorgaan. Maar voor een besluit moet meer dan de helft van de parlementariërs aanwezig zijn. 
Fidesz heeft meer dan tweederde van de zetels. Door de afwezigheid van deze partij werd het vereiste quotum niet gehaald. De Hongaarse bezwaren tegen de Zweedse toetreding zijn weinig concreet: De Hongaarse regering is van mening dat Stockholm onder meer de Hongaarse kiezer heeft beledigd door kritiek te uiten op de uitholling van de democratie onder Orbán. (VK)
……………………………………………………..
 
Boze boeren splijtzwam aan formatietafel.
De ene formatiepartij (PVV) wil met Farmers Defence Force om de tafel, da andere (NSC) is juist mikpunt van de protesterende boeren.
Zelf zien ze het bij FDF helemaal niet als intimidatie of bedreiging: het vlogje waarin voorman Mark van de Oever nieuwe protesten aankondigt waarbij Piet Adema (CU) en Tweede Kamerlid Harm Holman (NSC) ‘in het centrum van de belangstelling komen te staan’. Een ‘spuughekel’ heeft hij aan Harm Holman die vorige week in de Kamer herhaalde dat de veestapel zal moeten krimpen voor natuurherstel.
Caroline van der Plas nam geen afstand van die uitspraken. Omtzigt en Yesilgöz met wie BBB aan tafel zit spraken zich juist expliciet uit tegen de ‘verkapte dreigementen’. Dit incident rond het vlogje geeft aan hoe gevoelig het landbouwbeleid nog altijd ligt in de nieuwe Tweede Kamer bij de verschillende partijen aan de formatietafel. NSC en VVD die de noodzaak van hervormingen zien en BBB en PVV die juist gekant zijn tegen overheidsbemoeienis en regeldruk. (NRC)
………………………………………………………….
 
Stel paal en perk aan de blokkades en intimidatie.
De vrijheid van demonstreren is een groot goed. Een volwassen democratische rechtsstaat moet ook buitenparlementaire acties kunnen verdragen. Tot op zekere hoogte. Dit zijn geen onbeperkte vrijheden. Protesteren overschrijdt zeker de grenzen van wat acceptabel is als daarmee het leven van omstanders in gevaar wordt gebracht. Dat geldt ook voor het zinspelen op bedreigen van politici.
De wilde boerenacties van de afgelopen dagen en de nauwelijks verhulde persoonsgerichte intimidaties aan het adres van onder anderen een minister en een gekozen Kamerlid zijn beide vormen van protest die ver over de schreef gaan. De wilde acties brengen onschuldige mensenlevens in gevaar. Bij soortgelijke boerenwegblokkades anderhalf jaar geleden viel al eens een dode! Dat justitie vanwege dat geval 2 verdachten voor de rechter hebben gebracht, die daarvoor vorige maand zijn bestraft lijkt bij de blokkeerboeren onopgemerkt te zijn gebleven.
Om herhaling te voorkomen zullen politie en justitie harder en zichtbaarder moeten optreden tegen deze wilde wegblokkades. Vergelijking met de klimaatactivisten gaat niet op want deze kondigen de acties aan en zij staan, als je met 130 kilometer per uur ‘s nachts over de snelweg rijdt, niet plotseling voor je neus. Zij gebruiken ook alleen hun vege lijf in plaats van met imposante trekkers
illegaal de snelweg op gaan. Maar er werden bij de laatste Extinction Rebellion blokkade wel duizend activisten opgepakt. De aarzeling van de overheid om tegen de trekker blokkades op te treden schuilt in de vrees dat dat alleen met de inzet van legermateriaal mogelijk is. Maar dat argument gaat niet op. Ook met civiel zwaar materieel kan een trekker van de weg worden verwijderd. Uit de ervaringen met eerdere bedreigingen aan politici moet ook de les worden getrokken dat het tijd is paal en perk te stellen aan het intimideren van hen. Ook daar is een rol weggelegd voor het Openbaar Ministerie. (FD)
………………………………………………….. 
 
PVV, VVD en BBB verbijsterd over afhaken Omtzigt.
NSC-voorman Omtzigt ziet op dit moment geen perspectief in een kabinet met VVD, BBB en PVV. Vooral het financiële beleid baart hem grote zorgen. ‘Bestaanszekerheid bouw je niet met luchtkastelen.’ Zijn drie gesprekspartners reageren verbaasd en verbijsterd.
De kans op een meerderheidskabinet onder leiding van Wilders lijkt verkeken. Omtzigt heeft laten weten dat de kans zeer klein is dat hij meedoet aan zo’n kabinet. Hij maakt zich met name zorgen over het financiële beleid. Hij zegt dat partijen pas deze week inzicht hebben gekregen in de documenten die inzicht bieden in de staat van de rijksfinanciën. ‘Het is ernstiger dan verwacht.’ Het zit hem dwars dat deze documenten al weken op de tafel van Ronald Plasterk lagen. ‘Een hele reeks crises van de afgelopen jaren had te maken met slecht bestuur en een gebrek aan transparantie. En nu gaat het gelijk al mis.’(!)
Plasterk spreekt dit met klem tegen. Hij noemt het een warrig verhaal. Wilders is teleurgesteld over het besluit van Omtzigt. ‘Nederland wil dit kabinet en nu gooit Omtzigt de handdoek in de ring terwijl we tot vandaag nog in gesprek waren’, liet hij weten. Voor de grote winnaar van de verkiezingen is het klappen van de formatie een hard gelag. Hij ziet zijn rechtse droomkabinet steeds verder uit zijn handen glippen.
Caroline van der Plas noemt het besluit van Omtzigt verbijsterend. ‘Het is voor ons een totale verrassing dat hij besloten heeft van tafel te gaan en niet meer te praten. Dit terwijl we tot en met vandaag constructief spraken in een goede sfeer.’
Ook Yesilgöz reageert ‘zeer verbaasd’. Ze vindt de uitleg van Omtzigt bovendien niet helder. ‘Ik hoop dat we snel om tafel kunnen om te horen wat hier precies aan de hand is.’
Een blik op de uitspraken en berichten op X van de afgelopen weken maakte al duidelijk dat het onderling vertrouwen broos is: dat ging van sneren van Yesilgöz tot aan Van de Plas die afgelopen weekend door Omtzigt via X op het matje werd geroepen. Dat deze week ook uitlekte dat Omtzigt twijfels bleef houden vond de NSC-leider ‘niet prettig’. Omtzigt: ‘Wij achten het werk voor nu afgerond. Ik sta er open voor om steun te verlenen om de problemen van Nederland op te lossen.’ De kans op een kabinet met Wilders als premier is sinds dinsdag in ieder geval een stuk kleiner geworden. (VK)
……………………………………………………..
 
Huiverig Brussel stelt klimaatplan bij.
Verwijzing naar de landbouwsector zijn uit het Brusselse klimaatplan van de Europese Commissie verdwenen!
Het moest de dag worden waarop de EU zich opnieuw van haar groenste kant zou laten zien. Maar dinsdag toonde Brussel vooral óók hoezeer het, vlak voor cruciale verkiezingen, siddert voor een mogelijk verzet tegen klimaatbeleid en groeiende boerenprotesten.
Enerzijds presenteerde de EC een ambitieus nieuw klimaatdoel voor 2040: een emissiereductie van 90% in vergelijking met 1990. Anderzijds werden uit dat doel alle verwijzingen naar het verminderen van de landbouwuitstoot schielijk verwijderd én kondigde Commissievoorzitter Von de Leyen onverwacht aan een wet die het gebruik van bestrijdingsmiddelen terugdringt, helemaal in te trekken.
Die wet, kern van de vergroeningsplannen van de landbouw, was volgens Von der Leyen
‘een symbool van polarisatie’ geworden. In de toekomst is volgens Von der Leyen ‘meer vertrouwen’ in boeren en ‘een andere aanpak en meer dialoog’ nodig. Het toont hoe Brussel schippert tussen de wettelijke klimaatambities en de vrees voor boze boeren en een bredere publieke afkeer van groen beleid.
Over 5 maanden vinden verkiezingen voor het Europees parlement plaats waarin rechts-radicale partijen volgens peilingen een grote overwinning kunnen boeken. Het voedt bij Europese politici huiver er juist nu nog een schepje bovenop te doen wat betreft klimaatplannen. (NRC)
………………………………………………………
 
Universiteiten perken toegang buitenlandse studenten in.
Alle grote bacheloropleidingen zoals economie en psychologie, moeten uiterlijk in het studiejaar 2025-2026 ook in het Nederlands beschikbaar zijn. Daarnaast gaan universiteiten inventariseren welke Engelstalige opleidingen volledig in het Nederlands kunnen.
Met deze en andere maatregelen willen universiteiten, vooruitlopend op een wet die hun meer mogelijkheden geeft om plafonds in te stellen voor buitenlandse studenten, de toegang voor hen te beperken. Ze zijn daartoe aangemoedigd door onderwijsminister Robbert Dijkgraaf, die paal en perk wil stellen aan de verengelsing van het hoger onderwijs. De universiteiten spreken af dat ze niet meer gaan werven op internationale beurzen met uitzondering van opleidingen voor sectoren met grote personeelstekorten zoals de techniek. Een groot deel was al gestopt met deze werving; verder wordt een voorbereidend jaar voor internationale aspirant-studenten geschrapt en er komen geen nieuwe Engelstalige bachelors meer bij. Op dit moment is 30% van alle bacheloropleidingen volledig in het Engels. Dat percentage moet zakken, vinden de universiteiten. Al leggen ze zichzelf geen streefcijfer op.
‘Het is goed dat universiteiten en hogescholen met deze plannen voor zelfregie hun verantwoordelijkheid nemen’, vindt minister Dijkgraaf. (FD)
……………………………………………………………
 
De producten zijn voor de export, de lasten zijn voor Nederland.
Economische sectoren die Nederland meer kosten dan ze opleveren, moeten drastisch worden ingekrompen. Daar zijn alle experts het over eens. Kassen, slachthuizen en distributiecentra nemen veel ruimte in, vervuilen de omgeving en halen arbeidsmigranten hierheen die een groot beslag leggen op de schaarse huizen en voorzieningen. Welke toekomst hebben ze nog?
We moeten een einde maken aan economische activiteit waarbij onder de werkelijke kostprijs wordt gewerkt, aldus Klaas Knot, president van de Nederlandsche Bank.  De 3 bedrijfstakken zitten op de wipstoel. De commissie Van Zwol schreef in het rapport over de demografische ontwikkeling in Nederland dat het slim is de kassen, slachthuizen en distributiecentra de duimschroeven aan te draaien. ‘We zouden ons moeten afvragen of die sectoren een toekomst hebben in Nederland, zei hoogleraar en commissielid Paul Scheffer. Knol trekt een harde conclusie: ‘Ik wil niet zeggen dat je er niets aan hebt, maar ik zeg wel dat de maatschappelijke baten niet opwegen tegen de kosten. Voor de werkelijke kostprijs kijkt hij naar de schaarste die Nederland inmiddels op zoveel vlakken parten speelt. Het gebrek aan goedkope arbeid, aan fysieke ruimte, de uitstoot van CO2 en stikstof en de druk op het elektriciteits- en wegennet.
Sectoren waarin nog vaak onder het minimumloon wordt gewerkt of die zeer afhankelijk zijn van fossiele subsidies, voegen naar zijn mening te weinig toe. Terwijl de drie genoemde sectoren wel serieuze kosten voor de samenleving met zich meebrengen (VK)
……………………………………………………..
 
Netanyahu wijst voorstel Hamas voor bestand af.
Hamas stelt een staakt-het-vuren van 135 dagen voor. De Israëlische premier zegt het niet te kunnen accepteren.
Hij zei dat alleen een ‘totale overwinning’ de veiligheid in Israël kan garanderen. Daarvoor moet Hamas zowel in het noorden als het zuiden van Gaza worden verslagen, aldus Netanyahu. Hij sprak van een ‘kwestie van maanden’. Hij reageerde daarmee op het voorstel van Hamas tot een wapenstilstand. Het bestand zou 145 dagen moeten duren, verdeeld in 3 fases van elk 45 dagen.
In de eerste fase zouden Israëlische gegijzelden (vrouwen, mannen onder de 19, zieken en ouderen) worden geruild voor Palestijnse vrouwen en kinderen die in Israël gevangen zitten. Ook zouden Israëlische troepen wat Hamas betreft uit bevolkte gebieden in Gaza moeten vertrekken. In de 2e fase wil Hamas de overige mannelijke gevangenen en gijzelaars uitwisselen, en in heel Gaza zou het Israëlische leger dan niet meer aanwezig mogen zijn. In de laatste fase stelt Hamas voor dat er een definitief einde komt aan de oorlog. Ook zouden de strijdende partijen lichamen en overblijfselen van slachtoffers uitwisselen. (NRC)
………………………………………………..
 
Principiële Pieter.
Nu bijna iedereen over Pieter Omtzigt heen valt en de indruk lijkt te ontstaan dat de formatiebreker een wispelturige en onbetrouwbare politicus is, kan ik de neiging niet onderdrukken om het voor hem op te nemen! Het is juist consequent en principieel om te breken op financiën. Het programma van NSC staat vol beloften over prudent begrotingsbeleid. ‘Het huishoudboekje moet op orde’, men wil ‘herstel van spelregels voor gezond begrotingsbeleid’ en zelfs een comprehensive spending review’ om te screenen of het geld doelmatig wordt besteed. Okay, ze lieten het niet doorrekenen, maar het NSC-programma straalt vooral financiële degelijkheid uit. Kom daar maar eens om bij de PVV. Daar is het: leuke dingen voor de mensen en de rekening kan naar de staatsschuld. Toen het nog ging om €17 miljard bezuinigingen moet dat al hard hebben gebotst. Met extra tegenvallers werd de kans op een compromis miniem.
Overeenstemming over de begroting is de hoeksteen van ieder regeerakkoord. Financiën is waar beloften worden omgezet in beleid. Als er geen kans is om het daarover eens te worden dan heeft verder praten inderdaad geen zin. (Mathijs Bouman in het FD)
………………………………………………………
 
Waterschapsbelasting huishoudens hoger, sommige agrariërs juist goedkoper uit.
In heel Nederland gaat de waterschapsbelasting voor huishoudens in 2024 omhoog. In zes waterschappen worden de lasten voor bedrijven, zoals agrariërs juist lager. Door de sterk gestegen WOZ-waarden van woningen (waarop een deel van de heffing is gebaseerd) betalen huishoudens een steeds groter deel van de waterschapslasten, inmiddels 80%, berekende VEH.
VEH roept op tot een eerlijkere verdeling van de lasten tussen burgers en bedrijven. In maart stemt de Tweede Kamer over een wetsvoorstel over herziening van de waterschapsbelasting. Dan zouden de tarieven sneller aangepast kunnen worden als de WOZ-waarden omhoogschieten. In Noord-Brabant is de doorsnee-huiseigenaar nu minder dan 350 euro kwijt, in Friesland en Zeeland meer dan 550 euro. Waterschap Noorderzijlvest heeft te maken met een lange kustlijn, veel binnenlandse waterkeringen en hoge investeringen voor de waterzuivering, aldus het waterschap. Met de stijgende zeespiegel en dalende bodem leidt dit tot hogere uitgaven van het waterschap. In 2024 stijgen de tarieven voor huishoudens met gemiddeld 10%, die van bedrijven met 3%. In Noorderzijlvest betaalt een gemiddelde agrariër gemiddeld 17% minder, een doorsneehuishouden 13% meer! Ook in Schieland en de Krimpenerwaard betalen bedrijven het komende jaar fors minder. De waterschapsheffing is het hoogste in Noord- Nederland en in Zeeland. (VK)
…………………………………………………
 
Verrassende winst voor Imran Khan-getrouwen in Pakistan.
Onafhankelijke kandidaten staan op voorsprong. Gedoodverfd premier Sharif zal een coalitie moeten vormen.
De verkiezingen in Pakistan zouden verrassend gewonnen zijn door onafhankelijke kandidaten. Zij hadden in veel gevallen steun van de partij van de uit de gratie geraakte oud-premier Imran-Khan.
Algemeen wordt aangenomen dat de verkiezingen met steun van het leger in het voordeel van Sharif zijn besloten. Het leger dat in Pakistan een machtige politieke rol heeft zou een voorkeur hebben voor de man die al driemaal eerder premier was. Sharif’s rivaal Khan zit sinds enkele maanden vast na veroordelingen voor corruptie en lekken van staatsgeheimen. Khan zelf kon dus niet meedoen aan de verkiezingen. Nu zijn er onverwacht veel stemmen uit gebracht op Khan via onafhankelijke kandidaten uit zijn partij PTI.
De onafhankelijke kandidaten hebben nu 3 dagen om te verklaren of zij zich bij een bestaande partij aansluiten. PTI verwacht dat zij zich weer onder de paraplu van Khan zullen scharen. De PML-N van Sharif keek vrijdag ook verder naar coalitievorming. De derde grote partij, volkspartij PPP zou willen samenwerken. Sharif noemde zijn PML-N vrijdag in een toespraak ‘de grootste partij’. (NRC)