Nieuwsoverzicht van ma 1 september 2025 t/m zo 7 september 2025

Japan zegt bezoek aan Washington af na nieuwe eisen van VS.
In juli sloot Japan een handelsakkoord met de regering Trump, maar die stelt nieuwe eisen. Die grilligheid maakt dat Japan zich meer op de eigen regio richt.
Hoofdonderhandelaar Akazawa  heeft zijn reis afgezegd nadat bleek dat het Witte Huis in een decreet wilde vastleggen dat Japan verplicht meer Amerikaanse rijst moest kopen. Ook zou het overwegen daarin een verlaging  van de Japanse invoertarieven voor Amerikaanse landbouwproducten vast te leggen.
Japan was door Trump in April een ‘wederzijdse importheffing’ van 25% in het vooruitzicht gesteld. Daarnaast gold een aparte heffing op de invoer van Japanse auto’s. De Amerikaanse tariefmuren raken de Japanse economie hard – de VS zijn na China Japans grootste handelspartner. In juli stemde Japan daarom in met een handelsdeal met pijnlijke toezeggingen: Japan accepteert 15% heffingen, gaat 550 miljard dollar investeren in de VS en zal zijn markt openen voor meer Amerikaanse rijst en auto’s. Volgens dat akkoord zouden Japanse bedrijven met overheidssteun hun eigen investeringsbeslissingen nemen. Amerikaanse boeren en autofabrikanten zouden hun producten zelf aantrekkelijk moeten maken voor de Japanse consument.
De nieuwe Amerikaanse eisen zijn dan ook een brutale inmenging in zaken die buiten de Amerikaanse bevoegdheid liggen klaagt Tokio. En dat terwijl de beloofde verlaging van heffingen op auto’s tot nu toe is uitgebleven.
Vanwege deze grilligheid richt Japan nu de blik nadrukkelijker op landen in de regio. Zo ontving premier Ishiba afgelopen week de Indiase premier Modi die ook te maken kreeg met hoge Amerikaanse heffingen. India en Japan moeten samen sterker staan zei Modi. Ook Zuid-Korea’s nieuwe president Myung koos voor overleg met Japan nog voor zijn bezoek aan Washington.
Het illustreert een grotere verschuiving. Vóór Trumps 2e termijn stonden goede bilaterale betrekkingen met de VS centraal voor veel Aziatische leiders maar nu proberen ze eerst onderling de rijen te sluiten. Ook Japan leert nu een dure les: beter een goede  buur dan een verre vriend. (NRC)
……………………………..
 
Zomer 2025 was schoolvoorbeeld van het nieuwe klimaat: warm en droog!
Het Nederlandse klimaat doet steeds ‘Franser’ aan. De zomer van 2025 was de op drie na warmste die ooit in ons land werd geregistreerd en een stuk droger dan gemiddeld.
‘Dit is geen zomer meer om alleen lof- en love-liederen over te zingen. De langdurige droogte en hitte dreigen de omvang van een ramp aan te nemen’, zo noteerde de Leeuwarder Courant tegen het einde van de extreem warme zomer van 1976. Maar wat destijds zeer uitzonderlijk was en vrijwel dagelijks de voorpagina’s vulde is tegenwoordig eigenlijk al normaal. De zomer van dit jaar was zelfs nog een tiende graad warmer dan de ‘loeihete’ zomer van 1976. 
Dat beeld tekent zich af, nu vandaag de meteorologische zomer afloopt en de herfst begint. In de top tien van de droogste zomers komt 2025 op plek zeven, vooral omdat het weinig regende (155 millimeter tegenover de 224 die normaal is).
Wereldwijd ligt het jaar momenteel op koers om op plek 2 of 3 te komen van warmste jaren ooit met moderne techniek gemeten. Met nog 4 maanden te gaan lijkt 2025 opnieuw uit te komen rond de 1,5 graad opwarming – een grens waarvan de internationale gemeenschap 10 jaar geleden in Parijs eigenlijk had afgesproken hem niet te zullen passeren.
Europa ligt toevallig precies op een plek waar de opwarming nog een stuk harder gaat: hoog op de aardbol en onder een straalstroom die minder betrouwbaar wordt in het aanleveren van verkoelende regenluchten. 
Voor Nederland komt het er op neer dat de zomers warmer en droger worden, met grilliger zomerweer bovendien – een beetje zoals Midden-Frankrijk vroeger was. (VK)
…………………………………………………….
 
Stroomverbruik blijft wereldwijd toenemen.
De vraag naar elektriciteit blijft groeien, volgens het IEA. Dit jaar met 3,3% en volgend jaar met 3,7%. Dat komt vooral door de opmars van airconditioning, datacenters en elektrische auto’s. 
De toename word wel grotendeels gedekt door duurzame bronnen, zoals zon en wind.
In India ligt de elektriciteitsvraag in 2026 6,6% hoger dan dit jaar en in China 5,7%. In de VS en de EU bedraagt de groei volgend jaar 2,2% respectievelijk 1,5%. De lage groei in de EU komt volgens het IEA mede doordat het stroomverbruik in de industrie nog niet toeneemt. Hoewel India het hoogste groeicijfer heeft is de toename in terawattuur veruit het grootst in China. Dat land veroorzaakt volgend jaar ruim de helft van het extra stroomverbruik in de wereld. De VS en de EU zijn samen goed voor slechts 12% van de groei. Het extra stroomverbruik wordt vooral opgewekt uit hernieuwbare bronnen. In China zelfs bijna helemaal. 
In 2026 komt bijna 20% van alle elektriciteit in de wereld uit zon en wind, zo verwacht het IEA. Het gebruik van steenkool neemt steeds verder af, behalve in India. (FD)
……………………………………………………

Nieuw onderzoek: ruim 200 duizend Russische soldaten sneuvelden in oorlog.
Vorig jaar was het dodelijkste jaar voor Russische militairen in de oorlog tot nu toe met perioden waarin meer dan 3.000 doden per week vielen. Dat blijkt uit onderzoek van de onafhankelijke Russische nieuwsites Meduza en Mediazone, samen met statisticus Dmitry Kobak en de BBC. De Russische autoriteiten geven al sinds 2023 geen betrouwbare informatie meer over het aantal gesneuvelden.
De onderzoekers keken sinds 2023 naar het aantal erfrechtzaken van nabestaanden van jonge Russische mannen. Ze combineren die met gegevens van sociale media en andere openbare bronnen van gedode Russische militairen. Zo komen ze tot de schatting van bijna 220 duizend doden. Zo’ 52.000 van hen viel dit jaar.
Ook keek men naar erfrechtzaken waarin het draait om de erfenis van een overleden man of vrouw. Tot de invasie was de verhouding ongeveer gelijk, sinds de oorlog zijn er in verhouding veel meer zaken rond overleden mannen.
Het veel hogere aantal Russische doden komt ook omdat de onderzoekers betere informatie voorhanden hebben. Zo hebben rechtbanken vaker vermiste militairen doodverklaard. Zonder een officiële overlijdensverklaring of vermissing kunnen nabestaanden geen zaak om de erfenis starten. Districtsrechtbanken zijn sinds 2025 veel meer uitspraken gaan doen waarin een vermiste soldaat word doodverklaard. (VK)
……………………………………………….

Inflatie daalt verder, tot 2,8%; Dure diensten door loongroei!
+ Inflatie in Nederland blijft boven die in de eurozone
+ Relatief hoge inflatie in de dienstensector maakt het verschil
+ Arbeidsmarkt is krapper dan elders, de loongroei is hoog
In juli was de inflatie ietsje hoger: 2,9%. De ABN Amro rekende vooraf op 2,9%. Rabobank ging uit van 3,1%.
Industriële goederen kostten in augustus 1,4% meer dan een jaar geleden, energie 1,6%. Die laatste post tikte harder door dan in juli toen het prijspeil1% hoger lag. De jaarinflatie van voedingsmiddelen lag met 3,7% dan weer iets lager dan een maand eerder (4,1%). De dienstensector levert de grootste bijdrage aan de inflatie met 3,8% hogere prijzen dan een jaar geleden. In juli was dat 4%. De Rabobank verwacht voor het hele jaar een inflatie van 3,3% waarna in 2026 (2,5%) en 2027 (2,2%) langzaam de daling inzet.
In de Eurozone als geheel kwam de inflatie uit op 2,1%. In juli was dat 2%. Duitsland zat precies op het gemiddelde, Frankrijk zat er met 0,8% zwaar onder. In de snel groeiende Spaanse economie lag het prijspeil 2,7% hoger dan een jaar geleden. De hoogste inflatie werd gemeten in de Baltische staten, met Estland (6,2%) aan kop. (FD)
……………………………………………………..

Xi, Poetin en Modi hand-in hand tegen het Westen.
De leiders van China, Rusland en India tonen in China dat ze het goed met elkaar kunnen vinden.
De geopolitieke vergadering die Xi deze week organiseerde in het kader van de Shanghai Cooperation Organisation (SCO) is politiek theater van bijzondere klasse.
Niemand kon tijdens de bijeenkomst van de bescheiden regionale veiligheidsorganisatie (10 leden) missen dat er in Azië gestaag wordt gewerkt aan een nieuw machtscentrum – als alternatief voor de ordening die de VS na de 2e Wereldoorlog opbouwden en bestierden. Uit het Chinese Tianjin kwamen onvergetelijke beelden. De Indiase premier Modi nam Poetin, gezocht oorlogsmisdadiger, letterlijk bij de hand toen ze  - stralend van oor tot oor – hun opwachting maakten bij gastheer Xi, die hard had geoefend op zijn goedmoedigste blik. Xi en Poetin werkten al langer aan een alternatief voor de westerse overmacht. Modi sloot zich daar nu voorzichtig bij aan. Ook al zijn er legio meningsverschillen, het komt goed uit te laten zien dat ze het goed hebben samen. Het is onbekend wat macho Poetin vond van Modi’s ‘handje houden’ maar voor hem was het hoe dan ook winst dat de hele wereld kon zien dat hij ondanks de aanhoudende agressie nog steeds politieke vrienden heeft. Het is toch al een goede zomer voor hem. In Alaska kreeg hij politieke rehabilitatie zonder er iets voor te doen. Zijn oorlogsmachine draait gewoon door na zijn gesprek met Trump.
Voor Modi was de timing van de bijeenkomst een heerlijke meevaller. Kort na een verbluffend harde botsing met Trump over diens invoerheffingen kon hij nu laten zien dat hij écht niet alleen op de VS is aangewezen. De VS stootten India voor het hoofd door invoerheffingen van 50% in te stellen als straf voor de olie-import uit Rusland maar China en Turkije worden niet gestraft als grootafnemers van de Russische olie. Rubio deed snel een handreiking met een zoetsappig bericht over duurzame vriendschap maar die kon moeilijk verbloemen dat de VS flink hebben geblunderd door India, grootmacht nummer 2, van zich te vervreemden en in de armen van Xi te drijven. Xi wierf intussen voor zijn nieuwe ordening waarvan hij uiteraard het middelpunt wil zijn. De Chinese staatskrant ‘Global Times’ omschreef de SCO als een voorbeeld van  ‘multilateralisme in de praktijk’ dat vooral populair is nu ‘bepaalde westerse machten multilaterale mechanismen ondermijnen’. Met andere woorden: voor échte internationale samenwerking moet je tegenwoordig in Beijing zijn, niet in Washington. (NRC)
………………………………………………
 
Transfermarkt betaald voetbal breekt records.
Deze week sloot de transfermarkt in het betaalde voetbal met records in binnen- en buitenland. Nog nooit telde de KNVB zo veel wisselingen van spelers tussen clubs: 755 in totaal. Daarvan vertrokken ruim 300 spelers naar het buitenland. Clubs in de Premier League spendeerden maar liefst €3,6 miljard aan nieuwe spelers. Profspelers wisselen steeds vaker van voetbalclub blijkt uit cijfers van de KNVB. Deze zomer maakte een derde meer spelers de overstap naar een andere club dan 10 jaar geleden. Nooit eerder vertrokken zoveel spelers naar een buitenlandse club; 40% van het totaal.
Op financieel gebied profiteert Ajax vaak het meest van de transfermarkt. Dit jaar is Feyenoord de club die het meest overhoudt. Het transfersaldo (inkomsten minus uitgaven) kwam volgens website ‘Transfermarkt’ in Rotterdam uit op €38 mln. Ajax hield 30 mln over en PSV 14,8 mln. Nederland staat in de voetbalwereld bekend als opleidingsland, hierdoor valt het transfersaldo voor Eredivisieclubs positief uit. 
Engelse Premier League-clubs zijn de big spenders: met €3,6 mrd aan nieuwe spelers bedroeg het negatieve transfersaldo €1,5 mrd. (FD)
………………………………………………………………

GroenLinks heeft meeste geld in kas voor campagne in aanloop naar verkiezingen.
Vooral dankzij de afdracht door bestuurders en politici heeft GroenLinks het meeste geld in de campagnekas. De partij kreeg tot nu toe ruim 600 duizend euro aan giften gevolgd door D66 en de SP (allebei ruim 200 duizend euro) en de Partij voor de Dieren (bijna 200 duizend euro).
GroenLinks doet met de Partij van de Arbeid mee aan de verkiezingen, samen hebben de partijen ruim 770.00 euro in kas. Partijen zijn verplicht om donaties hoger dan 10.000 euro binnen 3 dagen te melden aan het Ministerie.
(Oud-) regeringspartijen NSC, BBB en PVV ontvingen tot nu toe geen bedragen hoger dan dat. In totaal haalden partijen dit jaar net geen 2 miljoen euro op. Het bedrag in 2025 is mogelijk lager dan eerder omdat giften van meer dan100 duizend euro sinds 2022 zijn verboden. D66 kreeg eind december 2020 nog een miljoen euro van techondernemer Steven Schuurman – een ongekend hoog bedrag – voor de campagne voor de 2e Kamerverkiezingen van maart 2021.
Partijen met een afdracht regeling hebben een stabieler inkomen door de periodieke afdracht van bestuurders dan partijen zonder zo’n regeling. GroenLinks bijvoorbeeld kreeg sinds 2019 gemiddeld bijna 1,5 miljoen euro door de afdracht van salarissen van bestuurders en politici; volgens de partij zelf zo’n 40% van hun inkomen. Bij D66 en VVD zijn meer uitschieters rond verkiezingsjaren door grote éénmalige donaties.(VK)
…………………………………………………………..

Met grootscheepse militaire parade wil China laten zien: wij zijn onstuitbaar.
In Beijing werd woensdagochtend een grote militaire parade gehouden waarmee China zich presenteerde als zelfverzekerde macht. Met de parade op het Plein van de Hemelse Vrede herdacht China de Japanse overgave aan het einde van de 2e Wereldoorlog, 80 jaar geleden. Zijn trouwe bondgenoten Poetin en Kim Jong-un waren ook te gast.
Van zeedrones tot hypersonische raketten, van straaljagers tot antidrone-systemen: woensdagochtn toonde het Volksbevrijdingsleger in een bijna anderhalf uur durend spektakel het beste en nieuwste materieel waarover de Chinese strijdkrachten beschikken. Allemaal van Chinese makelij, zo liet het leger vorige week al weten.
Met de parade op het Plein van de Hemelse Vrede herdacht China de Japanse overgave aan het einde van de 2e Wereldoorlog, 80 jaar geleden. De parade was volgens generaal Wu Zeke van de Centrale Militaire Commissie van de herstructurering van het leger, China’s militaire capaciteiten en van de trouw van het leger aan de Communistische Partij. 
Het was de grootste militaire parade in Beijing sinds 2019.
Voor 50.000 toeschouwers  trokken 45 regimenten voorbij begeleid door een duizendkoppige fanfare, de grootste uit de geschiedenis van het leger. De militairen moeten voldoen aan precieze afmetingen: Mannen tussen 1,83 en 1.93, vrouwen tussen 1,73 en 1,80. Xi hield een toespraak waarbij ‘de grote wederopstanding van de Chinese natie’ een belangrijk thema vormde. Hij doelde op het langlopende project waarmee China zijn naar eigen zeggen rechtmatige positie als leidende supermacht wil herwinnen. 
‘De grote wederopstanding is onstuitbaar’, aldus Xi.
Een belangrijk onderdeel van dat project vormt het inlijven van het democratisch geregeerde Taiwan, dat wordt beschouwd als een afvallige provincie. Hij gaf daarover een krachtige boodschap aan de eigen bevolking dat het bewind gestaag vooruitgang boekt op weg naar dat ultieme doel van de hereniging met Taiwan. Maar het was ook een signaal richting de regeringen in Taipeh en Washington. Xi’s woorden zullen daar als bedreigend worden opgevat maar hij wierp zich juist nadrukkelijk op als hoeder van de wereldvrede net zoals het in de strijd tegen de Japanse bezetter was geweest: ‘Wij blijven toegewijd aan vreedzame ontwikkeling, vandaag moet de mensheid kiezen tussen vrede en oorlog, dialoog en confrontatie, win-winsamenwerking en alles of niets-spelletjes’. Met die opmerking leek Xi een contrast te schetsen tussen wat China als zijn eigen positie op het wereldtoneel beschouwt en die van de VS. Na de toespraak inspecteerde Xi de troepen, straaljagers scheerden over, helikopters trokken Chinese vlaggen door de lucht en een reeks nieuwe wapens werden getoond.
De parade eindigde in vreedzame symboliek: meer dan 80.000 duiven werden vrijgelaten boven het Plein van de Hemelse Vrede. (VK)
………………………………………………..

Energiekloof in Nederland wordt steeds groter.
Het deel van het inkomen dat mensen kwijt zijn aan hun energierekening verschilt per huishouden. Dat heeft naast het inkomen te maken met type en kwaliteit van de woning. Uit onderzoek van Berenschot in opdracht Essent blijkt dat lagere inkomens en huurders relatief meer betalen voor energie dan hogere inkomens en huiseigenaren.
Hoe lager het inkomen, hoe groter het deel van het inkomen dat naar energiekosten gaat. Van de armste 25% huishoudens is een groot deel 10% tot 15% van het inkomen kwijt aan energie. Voor het grootste deel van de rijkste 25% ligt dit tussen de 4% en 7%. De energiekloof is ook regionaal zichtbaar. In de Randstad zijn huishoudens het minste kwijt aan energie. Woningen zijn er gemiddelde kleiner, vaak van betere kwaliteit en de inkomens hoger. Elders zijn de huizen groter, minder energiezuinig en de inkomens lager. De onderzoekers voorzien dat de energiekloof de komende 10 jaar groter wordt. Huishoudens met een lager inkomen kunnen moeilijker aanhaken bij de verduurzaming. van woningen, waardoor hun kosten oplopen. Dit zijn vooral huurders van corporatiewoningen. (FD)