Nieuwsoverzicht van ma 11 augustus 2025 t/m zo 17 augustus 2025

(Zie voor de vele ontwikkelingen deze week rondom Oekraïne en Alaska-top: 'De oorlog in Oekraïne')
 
Imperialisme……
Nog voor zijn ontmoeting met Trump heeft plaatsgevonden kan Poetin al successen claimen. Na 18 jaar keert hij terug naar Amerika voor een presidentiële ontmoeting. De laatste keer was in 2007 toen Bush hem in het Witte Huis ontving.
Dat er nu wordt gekozen voor Alaska is ook een symbolische triomf. Alaska was ooit een Russische kolonie totdat het in 1867 aan de VS werd overgedragen. De Financial Times  merkte op dat deze plek past bij Poetins overtuiging dat landsgrenzen kunnen verschuiven als grootmachten dat besluiten – een mening die Trump deelt, kun je daaraan toevoegen. De VS kochten Alaska voor $130 mln, omgerekend naar huidige prijzen. Landje kopen kan niet meer zomaar, laat staan voor die prijzen, maar de Amerikaanse president zou het maar wat graag willen. En dan is het ook nog onduidelijk of Zelensky mag komen. Als het een Russisch-Amerikaans onderonsje wordt is Poetins overwinning al haast compleet.
Want dat is wat elke imperialist wil: het lot van andere volken bepalen zonder dat die zelf aan tafel zitten. (Casper Thomas in het FD)
…………………………………………………

Yesilgöz maakt excuses aan Douwe Bob terwijl VVD daalt in de peilingen.
Onvrede heerst over het leiderschap van Yesilgöz. Die probeert nu een andere toon aan te slaan. Ze biedt verontschuldigingen aan, aan Douwe Bob, Yesilgöz had hem eind juni op X beschuldigd van Jodenhaat, nadat hij een optreden bij een joodse voetbalvereniging had afgezegd omwille van ‘een zionistische poster en pamfletten’. Vervolgens werd Douwe Bob ernstig bedreigd en ontvluchtte hij kort het land. 
Rondom de aantijging van Yesilgöz ontstond een rel die voortduurde nadat ze haar excuses niet wilde aanbieden en de beschuldiging nogmaals herhaalde. De VVD lijkt de bijkomstige onrust nu te willen bezweren.
In een gezamenlijke verklaring stellen Yesilgöz en Douwe Bob dat ze ‘een streep onder de afgelopen periode willen zetten’.
Dit geven ze te kennen 5 dagen nadat Douwe Bob een kort geding had aangespannen tegen de VVD-leider omdat ze zou aanzetten tot ‘publieke afkeer’. Hij eiste dat Yesilgöz de tweet zou verwijderen, dat heeft ze nu gedaan. Yesilgöz en Douwe Bob kiezen voor ‘verbinding en verantwoordelijkheid in  een tijd van groeiende polarisatie’, schrijven ze in de verklaring.
Critici buiten en binnen de VVD vinden Yesilgöz fel en onbezonnen. De rel rondom Douwe Bob vonden sommigen dan ook exemplarisch. Door het kort geding dreigde de kwestie bovendien tijdens de campagne voort te slepen en Yesilgöz verder te beschadigen. Dat ze in deze kwestie nu alsnog verontschuldigingen maakte is wellicht te herleiden tot de matige positie van de VVD in aanloop naar de 2e Kamerverkiezingen. In recente peilingen is sprake van een dalende trend. De partij komt uit op rond de 20 zetels, 4 minder dan bij de vorige verkiezingen. De partij wordt zo ingehaald door de CDA dat inmiddels door de grens van 20 zetels breekt.
De VVD hoopt de neerwaartse trend nu stop te zetten en het imago van Yesilgöz op te poetsen. De vraag is of haar andere houding op kiezers nog geloofwaardig kan overkomen. (NRC)
………………………………………………..
 
Slechts klein deel bewoners grensregio gevoelig voor lagere Duitse benzineprijs.
De meeste inwoners van de grensregio met Duitsland passen hun tankgedrag niet aan als de benzine in Duitsland goedkoper is dan in Nederland, aldus ABN Amro en economenblad ESB in 2023.
Toen werd het prijsverschil tussen Nederland en Duitsland in één klap een stuk groter, nadat Nederland een eerdere accijnsverlaging had teruggedraaid. Ruim de helft van de grensregiobewoners ging hooguit 10% méér in Duitsland tanken. Bij een klein deel, 12,5%, nam het tanken in Duitsland met meer dan 50% toe. Hoe prijsgevoelig de automobilist is, blijkt niet samen te vallen met het inkomen.
De onderzoekers keken naar de 10% grensregiobewoners die het gevoeligst zijn voor verschillen in prijs. Zij tankten voor de aanpassing van de accijnzen rond de 10% van hun benzine in Duitsland, daarna tussen de 70 en 80%.
Huishoudens in het grensgebied tanken na de accijnsverlaging 3,6 liter per week minder bij Nederlandse tankstations dan gemiddeld.  Opvallend is de piek vlak voor het ongedaan maken van de accijnsverlaging: Nederlanders zowel binnen als buiten de grensregio’s sloegen toen snel benzine in.
Het benzinetoerisme kost de schatkist miljoen euro’s aan accijnzen. Met 700 duizend huishoudens die dicht bij de grens wonen, scheelt dit tientallen miljoenen liters brandstof, waarover geen accijns (79 cent per liter) wordt betaald. ((VK)
……………………………………………….

Nederlandse inflatie daalt maar blijft relatief hoog.
Afgelopen maand is de inflatie iets gedaald, van 3,1 in juni naar 2,9%. Ook het aantal faillissementen is gedaald.
De daling heeft te maken met de mildere stijging van de woningprijzen in juli, vergeleken met juni. Op basis van voorlopige cijfers waren in juli 2025 de prijzen voor woningen (zowel huur als koop) 4,9% hoger dan een jaar eerder. In juni kwam de stijging op jaarbasis nog uit op 5,4%.
Als de Nederlandse inflatie volgens de Europese rekenmethode word uitgerekend komt deze uit op 2,5%. In vergelijking met de inflatie in de eurozone, 2%, is dat hoog. Dat verschil is te verklaren doordat in Nederland de energieprijzen in juli waren gestegen, terwijl die over de hele Eurozone genomen juist daalden. Ook steeg in Nederland vorige maand de prijs voor voedingsmiddelen harder dan in omringende landen. (NRC)
…………………………………………………

Helikopter met magische hoepel speurt Nederland af naar zoet en zout water.
Van Friesland tot Zeeland zal hij te zien zijn het komende halfjaar, een helikopter met daaronder bungelend een enorme hoepel. Op zo’n 80 meter boven het maaiveld vliegt hij over. 
Het curieuze gevaarte dient een belangrijk doel: de Hollandse ondergrond in kaart brengen. Waar bevindt zich zoet water? Waar zout water? Waar de zandlagen? En waar de kleilagen?
Diverse provincies, waterschappen, drinkwaterbedrijven en de 2 kennisinstituten TNO en Deltares werken mee aan het project. Met de helikopter krijgen we meetpunten op elke 20 meter en dat is hard nodig onder andere om te zien hoe snel en waar precies de verzilting oprukt, bijvoorbeeld door menselijk ingrijpen bij wateronttrekkingen. Ook zeespiegelstijging en veranderingen in neerslag en verdamping kunnen verzilting beïnvloeden.
Een ander urgent onderwerp is drinkwaterschaarste, die ook in het waterrijke Nederland steeds vaker voorkomt. De helikopter kan mogelijk nieuwe gebieden vinden om in de toekomst drinkwater aan te onttrekken. Een zoetwaterbel onder een kleilaag is dan interessant zegt expert grondwatermanagement Geert Jan Nijsten van Deltares. De hoepel, die op zo’n 30 meter boven het maaiveld bungelt werkt door een elektromagnetisch veld op te wekken. Zout water reageert anders op dit signaal dan zoet water en klei anders dan zand. (VK)
…………………………………………

Zo gemakkelijk legt Trump zijn economische wil niet op aan China.
China en de VS stellen invoerheffingen 90 dagen uit tot de nieuwe deadline van 10 november. Door China’s autonome positie kan Trump Beijing lastig tot een deal bewegen. Trump wachtte tot de allerlaatste dag voordat een eerdere overeenkomst tussen beide landen zo aflopen. Het Chinese handelsministerie bevestigde deze dinsdag die pauze. Die zou goed zijn voor beide partijen en ook ‘voor de stabiliteit van de wereldeconomie'.
China is voor Trump het moeilijkste land om te onderwerpen aan zijn economische strategie. Anders dan veel andere landen, die Amerika’s importheffingen snel accepteerden deed China dat niet. De 2e economie ter wereld was relatief goed voorbereid op de Amerikaanse maatregelen en niet bang om met gelijke munt terug te betalen.
De verwachting is dat beide landen de komende maanden gebruiken om te onderhandelen over een bredere economische deal. Vorige week zei Trump dat hij ‘voor het eind van het jaar’ Xi Jinping wil ontmoeten als het lukt om een deal te sluiten.
China en de VS raakten verzeild in een spiraal van actie en reactie waarbij de heffingen zo hoog opliepen dat de handel tussen de landen de facto was stilgelegd. In mei werd gede-escaleerd en werd tijdelijk teruggegaan naar 10%. Die afspraak is nu verlengd.
Een van de redenen dat China assertief kon zijn is dat de handel met VS niet cruciaal is voor zijn economie. Na de 1e handelsoorlog probeerde China minder afhankelijk te worden van de VS. Dat lijkt gelukt: waar de handel in 2017 met de VS nog 20% van de totale Chinese handel was is dat nu nog maar 14%.
Daarnaast kwam China met nieuwe instrumenten om de handelspositie te versterken zoals exportcontroles op zeldzame metalen die het dit voorjaar invoerde. Die stap helpt China in onderhandelingen.
De wederzijdse wurggreep: Amerika beperkt China’s technologische en industriële ontwikkeling via restricties op halfgeleiders en China gebruikt zeldzame metalen om terug te slaan. Op korte termijn zorgt deze wederzijdse afhankelijkheid voor balans. (NRC)
…………………………………………………
 
CAO- loonstijgingen op  laagste niveau in bijna 3 jaar.
De loonsverhogingen vallen weer terug. In juli kwam de gemiddelde loonstijging bij Cao-afspraken uit op 3,7%, een van de laagste niveaus in zo’n 3 jaar. Het is te vroeg om van een dalende trend te spreken. In juli waren er nog te weinig afspraken gemaakt. Wel verwacht werkgeversvereniging AWVN dat de loonstijgingen verder afnemen.
Na langdurige cao-loonstijgingen tussen 1% en 3% schoot het cijfer in juni 2023 omhoog tot bijna 8%, door een inflatiepiek, onder meer door gestegen energieprijzen. Na de zomer van 2024 vielen de uitkomsten van de cao loonafspraken terug tot rond de 4%. In de laatste 12 maanden stegen de lonen volgens de cao-afspraken het hardst in de horeca – een inhaalslag: de sector bleef in 2022 en 2023 achter bij het landelijk gemiddelde. De stijging in de papierindustrie bleef nu juist achter, na stijgingen in 2022 en 2023. Bij onderhandelingen over cao-lonen kijkt men doorgaans naar de algemene inflatie en de kerninflatie, waarbij is gecorrigeerd voor de volatiele energie- en voedselprijzen. Het koopkrachtverlies voor werkenden is gecompenseerd met loonsverhogingen. (FD)
……………………………………………………

Wetenschappers geschokt door wegkijkend klimaatrapport.
Niet eerder was een aanval van de regering-Trump op de klimaatwetenschap zo brutaal. Volgens een nieuw overheidsrapport is het opwarmende klimaat helemaal geen probleem. ‘Een farce’ zeggen serieuze wetenschappers. Maar de vraag is of hun mening er toe doet.
Klimaatmodellen? Gewoon negeren! Ze staan ‘veel te gevoelig afgesteld’. 
CO2? Prima spul. Het verbetert de plantengroei.
O, en trouwens:’ in de stijging van de zeespiegel zit helemaal geen duidelijke versnelling en in de meeste weersextremen zijn ‘geen lange termijntrends zichtbaar’.
Met die constateringen in een officieel klimaatrapport, opgesteld door het Amerikaanse ministerie van Energie drijft de regering Trump klimaatwetenschappers binnen en buiten de VS momenteel tot waanzin. Klimaatverandering draait immers om de pakweg 46% van de CO2 uitstoot die níét door planten wordt opgenomen. Klimaatmodellen geven de waargenomen opwarming heel aardig weer. De zeespiegelstijging versnelt wel degelijk. En hoewel inderdaad niet alle weerverschijnselen vaker voorkomen, doen hittegoven en droogtes dat wel. Een ‘farce’ noemt de Amerikaanse klimaatexpert Zeke Hausfather het rapport. ‘Alsof je een chatbot traint op de top tien door de fossiele industrie gesponsorde websites van klimaatontkenners en vervolgens dit rapport laat schrijven. Je moet dit zien als het pleidooi van advocaten die hun cliënt CO2, verdedigen, reageert klimaatonderzoeker Andrew Dessler.
Hoe Trump zijn feitenvrije waarheid opdringt!
De regering-Trump zet op elk terrein nu de waarheid naar haar hand:
+ Musea moeten de geschiedenis herschrijven.
+ De statistiekdirecteur wordt ontslagen vanwege de publicatie van onwelgevallige feiten.
+ De opwarming van de aarde is ook ineens geen probleem meer.
+ Criminaliteitscijfers in Washington dalen al jaren (dit jaar -26%, vorig jaar -35%) Op de lijst van Trump staat Washington echter op één qua criminaliteit, boven steden als Bogota, Lagos en Mexico-stad! Hij stuurt nu zijn Nationale Garde af op de hoofdstad. (VK)
………………………………………….

Kolonistenwoningen op bezette Westoever om de staat Palestina te smoren.
Met de goedkeuring van ruim 3.000 illegale nieuwe kolonistenwoningen hoopt de ultrarechtse minister Smotrich de Palestijnse staat tegen te houden. Dit komt op het moment dat meer en meer landen juist de staat Palestina willen erkennen. Dit doen ze om Israël te bewegen tot een einde  aan zijn vernietigingscampagne in Gaza.
Hij kiest hiermee net als Netanyahu voor een vlucht naar voren. Het gaat om het E1-project, een nieuwe nederzetting tussen Oost-Jeruzalem en de al bestaande illegale nederzetting Ma’ale Adumim. Dit plan bestaat al decennia, maar bleef tot nog toe onder internationale druk onuitgevoerd.
De nieuwe nederzetting deelt de Westelijke Jordaanoever in tweeën waardoor de Palestijnen geen enkele territoriale continuïteit meer hebben in hun beoogde staat. Die eenheid van land was de afgelopen decennia toch al sterk door Israël geschonden: door op vele tientallen heuveltoppen illegale nederzettingen te bouwen lijkt het Palestijnse gebied inmiddels op een gatenkaas. Een ander gevolg van E1 is dat Oost Jeruzalem volledig afgesloten wordt van de rest van de bezette westoever. Oost-Jeruzalem is de beoogde hoofdstad van een Palestijnse staat. (NRC)
………………………………………………….

Nederlandse werknemers zijn honkvaster geworden.
De afgelopen jaren wisselden minder Nederlanders van baan. In het 2e kwartaal maakte 3,8% van alle werknemers een overstap. Drie jaar eerder was dat nog 4,7%, meldt het CBS op basis van een enquête onder werknemers. De daling is mede toe te schrijven aan de afnemende krapte op de arbeidsmarkt.
Het grootste deel van de baanwisselaars had een flexibele arbeidsrelatie met hun voormalige werkgever. Het aantal wisselingen bij deze groep nam relatief gezien het meest af, met 16% sinds 2022. Het aantal baanwisselaars met een vast contract daalde 13%.
In bijna alle sectoren is het aantal baanwisselingen afgenomen. De afname was relatief het grootst bij commerciële, bedrijfseconomische en logistieke beroepen waarin men vaak van werkgever verandert. Managers zijn het meest honkvast, net als ambtenaren. Het aandeel baanwisselingen hangt deels af van de arbeidsmarkt. Van 2013 tot en met 2015, met relatief weinig vacatures, wisselde zo’n 3% van de werknemers van baan. Door toenemende spanning op de arbeidsmarkt ging dat richting 5% in 2021 en 2022. (FD)
………………………………………………….

Wedloop in herindeling kiesdistricten barst los in de VS.
Na het Republikeinse Texas komt nu ook het Democratische Californië met een omstreden plan om de kiesdistricten opnieuw in te delen. Gouverneur Gavin Newsom zegt ‘vuur met vuur’ te willen bestrijden in de strijd om een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden in Washington. ‘We zullen niet toekijken hoe Trump en zijn schoothonden onze democratie verscheuren.’
Een administratieve aangelegenheid groeit daarmee uit tot nieuwste politieke strijdtoneel in de VS. Door de districten in het progressieve Californië te hertekenen kunnen de Democraten mogelijk rekenen op 5 extra zetels in het 435 zetels tellende Huis van Afgevaardigden waar Trump een meerderheid heeft. Die dreigt hij volgend jaar te verliezen bij de tussentijdse verkiezingen.
Vandaar dat Trump het Republikeinse Texas recentelijk de opdracht gaf de kiesdistricten opnieuw in te delen in de hoop zich zo te verzekeren van extra Republikeinse zetels. Democratische politici vertrokken halsoverkop uit de staat om een stemming over dat plan onmogelijk te maken en vluchtten naar Illinois. Republikeinen riepen de FBI vervolgens op hen te  arresteren 
Bovendien kwam er een nationale herindelingswedloop op gang: democratische gouverneurs, Newsom voorop, zeiden ook hun districten opnieuw te zullen herindelen om tegenwicht te bieden aan wat zij een ondemocratische actie vinden van de Republikeinen. Het plan van Newsom is de eerste concrete tegenstap. (VK)
………………………………………………………………