Gelezen!

Nieuwsoverzicht van ma 25 maart t/m zo 31 maart 2024

5 april 2024, 21:41
Russen hebben waarschuwing VS in de wind geslagen.
Poetin schuift de schuld van de aanslag in Moskou in de schoenen van Oekraïne. Rusland zou eerdere waarschuwingen van de Amerikanen voor een aanslag ook in de wind geslagen hebben, maar dat onderstreept volgens terrorisme-experts alleen maar wat ze al vermoeden: de Russische president onderschat het gevaar van extremistische moslims doordat vooral de oorlog in Oekraïne zijn aandacht opeist.
Deskundigen hebben er ondertussen nauwelijks twijfel over dat IS zoals organisatie zelf ook claimt, achter de aanslag zit. Het is de prijs die Rusland betaalt voor zijn militaire ingrijpen in Syrië. Zo besloten de Russen in 2014 de Syrische president Bashar al Assad te steunen in zijn oorlog tegen onder meer IS. Assad en Poetin vormen een hecht bondgenootschap. In de Syrische havenstad Latakia hebben de Russen nog altijd een vliegbasis. IS ziet Rusland als imperialistische macht die altijd tegen de islam is geweest, zegt terrorismedeskundige Glenn Schoen van Boardroom@Crisis.
Elf mensen zijn nu gearresteerd in verband met de dodelijke aanslag. Vier van hen zijn aangehouden vanwege directe betrokkenheid. Het aantal doden is opgelopen tot 137 waaronder 3 kinderen, terwijl er meer dan 150 gewonden zijn geteld.
De aanslag is opgeëist door Isis-K, de Afghaanse afdeling van IS. Een Amerikaanse expert op het gebied van terrorismebestrijding Colin P, Clarke, zei: ‘Isis-K beschuldigt Rusland ervan het bloed van moslims aan zijn handen te hebben, verwijzend naar de interventies in Afghanistan, Syrië en Tsjetsjenië. (FD)
……………………………………………………….
 
Na maanden van speculatie nu medeleven met prinses van Wales in Britse media.
Sinds de prinses van Wales haar kankerdiagnose heeft geopenbaard, heerst er ongeloof bij de Britten. Dat gevoel gaat gepaard met ongenoegen over hoe ze is opgejaagd, met name op sociale media. Het doet sommigen denken aan het lot van Diana.
De videoboodschap van de prinses kwam hard aan in Groot-Brittannië en ver daarbuiten. Daar zat een 42-jarige moeder van 3 kinderen, in een tuin met bloesems en narcissen, die met brekende stem bekendmaakte dat ze een chemokuur onderging. De gedachten gingen ook uit naar haar man, kroonprins William. Hij verloor zijn moeder op jonge leeftijd en heeft nu binnen korte tijd de horen gekregen dat zowel zijn vader, koning Charles, als zijn vrouw met kanker is gediagnosticeerd.
Catherine had gewacht met haar verklaring omdat ze het nieuws eerst aan haar kinderen wilde vertellen. Door het nieuws te delen wilde ze een einde maken aan de eindeloze speculaties over haar gezondheid met name op sociale media. Die gingen gepaard met geroddel over haar relatie. Ze had haar trouwring weer omgedaan, die ontbrak op de veelbesproken Moederdagfoto.
Kort na de bekendmaking uitte Rishi Sunak zijn steunbetuiging en zei dat ze op onheuse wijze is bejegend. De Britse intellectueel Owen Jones bood zijn excuses aan voor zijn eerdere tweets over Catherine. Ook excuses bood haar oom Gary Goldsmith aan die had gesproken over mogelijke huwelijksproblemen. Activiste voor vrouwenrechten Rushma Saujani, een vriendin van Meghan, zei van zichzelf te ‘walgen’ na haar speculaties.
Lof was er nu Catherine de buitenwereld informeerde en lotgenoten toevertrouwde dat ze er niet alleen voor staan. Koning Charles prees de openheid van zijn ‘geliefde schoondochter’.
…………………………………………………
 
 
Presidentsverkiezing Slowakije onbeslist.
Een tweede ronde moet uitwijzen of de rechtse premier Fico een president naast zich krijgt die hem goedgezind is.
Bij de verkiezingen is oud-minister en voormalig diplomaat Ivan Korcok verrassend als eerste geëindigd, Doordat geen van de kandidaten een absolute meerderheid wist te behalen is een tweede ronde nodig. Over 2 weken nemen de 2 kandidaten met de meeste stemmen Ivan Korcok en Peter Pelegrini, een bondgenoot van de rechtse premier Robert Fico het opnieuw tegen elkaar op.
Korcok heeft met 42% de meeste stemmen behaald in de eerste ronde. Pellegrini volgt met 37%. Korcok is uitgesproken pro-Europees en pro-Oekraiens en wordt gesteund door de huidige president Zuzana Caputovà¡. Zij is niet herkiesbaar vanwege de vele bedreigingen in de afgelopen jaren. Pellegrini, de huidige voorzitter van het parlement wordt gesteund door de partij van Fico. Fico is pro-Russisch en wil Oekraïne niet steunen. Ook wil hij met omstreden wetten de rechtsstaat inperken.
Via de presidentsverkiezing hoopt Fico zijn greep op de regering versterken, terwijl de oppositie via Korcok juist sommige plannen van Fico en de zijnen denkt te kunnen blokkeren. Volgens zijn critici creëert Fico (voor de 4e keer premier) langzamerhand een maffiastaat in Slowakije. (NRC)
………………………………………………………..
 
Hypotheekschuld relatief op laagste punt in 20 jaar.
De Nederlandse hypotheekschuldquote, het totaal van de woninghypotheekschulden van huishoudens als percentage van het bruto binnenlands product, is gedaald tot onder de 80%. Dat is het laagste niveau sinds 2002, volgens het CBS. Tien jaar geleden was de hypotheekschuld nog hoger dan het bbp. De afgelopen decennia groeide de gezamenlijke hypotheekschuld van huishoudens vrijwel elk jaar. Het IMF waarschuwt Nederland al jaren dat de groeiende hypotheekschuld een risico voor de economie kan zijn. Tijdens de kredietcrisis en de eurocrisis (2009-2014) lag de totale hypotheekschuld van huishoudens boven het bbp. Daarna groeide de economie veel harder dan dat de hypotheekschuld toenam, waardoor de schuldquote afnam. Ook kwam er vorig jaar minder hypotheekschuld bij dan in de jaren ervoor. Dat komt mede doordat de huizenprijzen daalden en er minder woningen werden verkocht. Ook steeg de rente op hypotheken vanaf 2022 flink. (FD)
…………………………………………………..
 
VN-resolutie zet druk op Israël.
Na 171 dagen oorlog heeft de VN-veiligheidsraad voor het eerst ingestemd met een resolutie die oproept tot een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza. Veertien van de vijftien leden van de raad stemden voor, alleen de VS onthielden zich van stemming.
Dat markeert een verschuiving van formaat: tot drie keer toe blokkeerde de Amerikaanse regering resoluties voor een bestand, om Israël ter wille te zijn. Met de onthouding – en daarmee het aannemen van de resolutie – laten de Amerikanen zien dat hun geduld met Israël nagenoeg op is. Wereldwijd dreigt de regering van Netanyahu haar krediet te verspelen.
Het dodental in Gaza is opgelopen tot meer dan 32 duizend, zonder dat een einde aan de gevechten in zicht is. In het noorden dreigt hongersnood. Israëls dreiging om Rafah binnen te vallen in het uiterste zuiden wordt door zowel de EU als de VS gezien als een heilloos plan met mogelijk catastrofale gevolgen voor de 1,4 miljoen aanwezige Palestijnen. Israël reageerde woedend. Minister van buitenlandse Zaken Katz liet weten dat het leger gewoon zal doorgaan met de ‘vernietiging’ van Hamas. (VK)
……………………………………………..
 
Begrotingstekort blijkt nu miljardenmeevaller.
Het begrotingstekort in 2023 blijkt niet 3% maar slechts een fractie daarvan. Maar niet te vroeg juichen, vindt Financiën.
De alarmbellen gingen al af. Het begrotingstekort zou vorig jaar uitkomen op 3%, luidde de voorspelling begin 2023. Tegen de zomer werd dat bijgesteld naar 2,2%. Toen naar 1,5%, nee,1%.
Dankzij het CBS kennen we nu het definitieve cijfer: 0,3%. Anders gezegd gaf het kabinet in het jaar 2023 uiteindelijk 3,5 miljard euro meer uit dan het ontving, vele malen gunstiger dan een min van 30 miljard – op een economie van 1.000 miljard euro. Zelfs in het najaar rekende het kabinet er nog op dat het tekort op 18 miljard euro zou uitkomen. Wie een tekort heeft van 3% heeft ook iets uit te leggen in Brussel. Een hoog tekort doet daarnaast de staatsschuld oplopen. En kiezers houden van zuinige schatkistbewaarders die het begrotingstekort tot prioriteit maken.
Het zittende kabinet kan dus blij zijn. Waarschuwde de Raad van State in mei vorig jaar nog dat de regeringsploeg ‘dicht langs de vangrail stuurde’ door ruim over zijn grenzen te begroten, nu oogt de eindafrekening die Rutte IV achterlaat als een zonnige route zonder ook maar een obstakel in zicht. Kaag, die veel kritiek kreeg dat ze te veel geld uitgaf aan klimaat- en stikstoffondsen en grote steunpakketten die de energieprijzen moesten dempen, kan tevreden terugblikken op een regeertermijn waarin de staatschuld terugliep tot onder de 50% van het BBP. (NRC)
……………………………………………………..
 
Werklust.
De jeugdwerkloosheid loopt op. In februari was 8,7% van de beroepsbevolking tussen 15 en 25 jaar op zoek naar werk. Daarmee is de werkloosheid veel hoger dan die onder oudere groepen. Je kunt eenvoudig verkeerde conclusies trekken uit de stijgende jeugdwerkloosheid. Zoals De Telegraaf deed toen de krant kopte: ‘Generatie-Z veeleisend, te duur en wiebelig.’ Uit een enquàªte onder lezers van dezelfde krant bleek dat 91% het eens is met de omschrijving: ‘Een verwende generatie die denkt met weinig werken veel geld te kunnen verdienen.
Het is precies andersom. Uit het hoge percentage blijkt werklust.
Als het CBS langskomt met de vragenlijst antwoorden juist veel jongeren dat ze graag willen werken. Bijna 83,5% werkt of wil werken, in veel gevallen naast hun opleiding. Dat percentage lag 20 jaar geleden een stuk lager. Werklust definieert de Gen-Z’s. Wij dwingen ze in flexbaantjes, dus moeten ze vaker tussentijds op bezoek.
Maar zijn ze dan niet lastig en veeleisend? 
Niet meer dan oudere werknemers. De arbeidsmarkt is extreem krap, dus alle werknemers hebben wat te eisen, ook de jongeren. Het is simpelweg een kwestie van vraag en aanbod. (Mathijs Bouman in het FD)
…………………………………………………..
 
Gemiddeld stijgen de woonlasten dit jaar met 8%, groot verschil tussen gemeenten.
De jaarlijkse woonlasten voor huurders bedragen in 2024 gemiddeld bijna 800 euro voor meerpersoonshuishoudens. Hieronder vallen huishoudens vanaf 3 personen. Voor huiseigenaren zijn lasten door extra waterschapslasten en de onroerendzaakbelasting zelfs bijna 1.600 euro. De grootste kostenpost is de OZB, die dit jaar gemiddeld 537 euro kost. Eenpersoonshuishoudens zijn als huurder of woningeigenaar 250 euro minder kwijt. De waterschapslasten zijn de laatste jaren met 12% het meeste opgelopen. Meerpersoonshuishoudens met een koopwoning betalen dit jaar gemiddeld 12 euro meer aan rioolheffing, 20 euro meer aan afvalstoffenheffing en 24 euro meer aan OZB.
Woonlasten verschillen per gemeente. Dit kan oplopen tot 1.500 euro. Voor huurders is dit verschil een stuk kleiner: Nijmegen is het goedkoopst uit met 259 euro en Gouda het duurst met 929 euro. (VK)
……………………………………………….
 
GroenLinks en PvdA willen stap verder: fusie wordt onderzocht
Dat hebben de 2 partijen aangekondigd. De partijbesturen leggen de congressen volgende maand een motie voor waarin zij ‘verschillende vormen’ van samenwerking willen verkennen. In 2026 willen de partijen dan een definitief besluit nemen over hun toekomstige samenwerking.
Bij de Tweede Kamerverkiezingen vorig jaar kwam er een gezamenlijke kandidatenlijst met één lijsttrekker. Het leverde zetelwinst op. In de Tweede Kamer heeft de gezamenlijke fractie nu 25 zetels. Volledig gefuseerd zijn de partijen daarmee nog niet. Het zijn nog altijd aparte verenigingen met eigen statuten. Volgens de partijen is een volgende stap nodig omdat ‘de opkomst van extreemrechts vraagt om een krachtig links-progressief alternatief’. Er wordt gekeken naar 3 opties: fusie, nieuwe partij, of een blijvende alliantie, wat een voortzetting zou zijn van de huidige vorm van samenwerken. Alleen bij die optie blijven GroenLinks en PvdA als afzonderlijke partijen bestaan. (NRC)
……………………………………………….
 
Particuliere beleggers zetten huurwoningen massaal te koop.
Wetgeving van minister De Jonge leidt tot golf aan verkopen, blijkt uit onderzoek.
Ondanks sussende woorden van De Jonge hebben vastgoedbeleggers vorig jaar op grote schaal huurhuizen verkocht. Er is sprake van ‘uitponden’. Dat is vastgoedjargon voor het verkopen van huurwoningen aan mensen die er zelf gaan wonen. Beleggers deden vooral relatief goedkope woningen in de grote steden van de hand. Hierdoor dreigt het aanbod van huurhuizen in het middensegment de komende jaren af te nemen, iets wat De Jonge juist probeert te voorkomen.
In totaal verkochten beleggers vorig jaar 11.700 meer woningen aan eigenaar-bewoners dan zij dat jaar opkochten. Een ‘recordhoeveelheid’ van ongeveer 1% van de totale voorraad huurwoningen in de particuliere sector. Vooral particuliere beleggers zetten hun woningen versneld in de etalage. Zij verkochten vorig jaar netto 6.800 huurhuizen aan woningzoekenden.
Vastgoedbeleggers zijn de afgelopen jaren geconfronteerd met diverse regels die hun rendement onder druk zetten. De overdrachtsbelasting is verhoogd naar 10.4% van de koopsom en er geldt in sommige wijken van grote steden een opkoopverbod voor beleggers. Ook wil De Jonge vanaf juli dit jaar een deel van de vrije sectorhuurwoningen onderwerpen aan regulering. (FD)
……………………………………………………..
 
Oekraïne moet import stroom flink verhogen na Russische aanvallen. 
Het Oekraiense energienetwerk heeft ernstige schade geleden door massale Russische aanvallen. Twee grote elektriciteitscentrales zijn voor lange tijd buiten werking gesteld en Oekraïne heeft de import van stroom flink moeten verhogen. De laatste maanden kwam Oekraïne door zonder massale stroomstoringen mede doordat de Oekraiense luchtverdediging is versterkt met westerse wapensystemen. In de eerste week van het voorjaar sloeg Rusland echter alsnog toe.
Bij grootschalige luchtaanvallen raakten vrijdag een grote waterkrachtcentrale in Zaporizja en een thermische elektriciteitscentrale in Charkov ernstig beschadigd. Ook enkele tientallen kleinere centrales en onderstations werden geraakt. Ruim een miljoen Oekraïners zaten zonder stroom. De hersteloperatie kan bij beide centrales meer dan een jaar duren, verwachten de beheerders, waardoor Oekraïne elektriciteit moet importeren uit buurlanden als Slowakije, Roemenië en Moldavië. Voor de oorlog verkocht Oekraïne juist energie aan andere landen. (VK)
………………………………………………………..
 
Rutte wijst XI op belang van Oekraïne.
De Chinese leider Xi Jinping wilde het graag over ASML hebben. Maar voor premier Rutte was Oekraïne ‘absoluut nummer één’.
Rutte wilde na zijn ontmoeting met Xi niet ingaan op de mogelijke beperking van onderhoud van ASML-apparatuur bij Chinese klanten. Wel liet hij weten dat Nederland ‘doet wat het kan’ om de toeleveringsketens te beschermen. Exportbeperkingen zijn niet specifiek gericht tegen China, maar ‘op onze eigen veiligheid’. Rutte zei vooraf veel kansen te zien om de handel tussen beide landen, bijvoorbeeld op het gebied van de groene transitie en de ouderenzorg. Ook Xi zei rond deze thema’s te streven naar meer samenwerking.
Maar voor Rutte was een ander gespreksonderwerp absoluut nummer één; hij hield Xi voor dat Rusland de oorlog tegen Oekraïne niet mag winnen. China weigert de Russische invasie te veroordelen. Economisch profiteert het land flink van de westerse sancties tegen Rusland. Chinese ondernemingen hebben de plaats ingenomen van westerse bedrijven die er sinds de invasie zijn vertrokken. Ook koopt het tegen flinke kortingen veel gas en olie uit Rusland. Rutte vroeg XI om zijn invloed aan te wenden op Rusland. ‘Ik heb uitgelegd dat dit niet zomaar een conflict is. Dat Nederland als goede vriend van China direct bedreigd wordt en dat Europa direct bedreigd wordt door deze oorlog. Het is echt belangrijk dat China dat perspectief ook onder ogen ziet.’ Ook heeft hij China gevraagd te voorkomen dat sancties worden omzeild en om geen goederen aan Rusland te leveren die het kan gebruiken voor zijn oorlogsvoering. (NRC)
………………………………………….
 
Veel bedrijven groeien nauwelijks door gebrek aan elektriciteit.
+ Van grote bedrijven zit een derde aan grens van de stroomcapaciteit energiecontract.
+ Netbeheerders strenger tegen bedrijven die meer stroom gebruiken dan afgesproken.
+ Door capaciteitsgebrek hebben bedrijven weinig ruimte voor groei of verduurzaming.
Zo’n 10% van de bedrijven gebruikt soms al meer stroom dan afgesproken. Dat komt ze steeds vaker te staan op dreiging van afsluiting, rechtszaken en dwangsommen. Zo kregen de waterschappen de netbeheerders deze maand op hun dak. Hun gemalen pompten in de wintermaanden volop zodat de straten niet zouden onderlopen maar gebruikten daardoor meer elektriciteit dan afgesproken. 
Waterschap Drens Overijsselse Delta kreeg zelfs een brief van Enexis dat het kon worden afgesloten als dit vaker gebeurde(!) Je ziet dat de overbelasting dus funest wordt voor de bestaanszekerheid van bedrijven en de economische groei remt zegt Sytse Zuidema, ceo van Joulz dat de meetgegevens verzamelt van 18.000 klanten in uiteenlopende sectoren.
Distributie en logistieke bedrijven kunnen het wel vergeten om al hun bestelbusjes die nu nog op diesel rijden te vervangen door elektrische, zegt Zuidema. ‘Het wordt zo moeilijk om een elektrische boiler te installeren ter vervanging van de gasketel. Maar ook in de gezondheidszorg heeft bijna een kwart van de instellingen nog maar hooguit 10% speelruimte.’ (FD)
…………………………………………….
 
Veel gelovigen zien nog maar zelden een kerk of gebedshuis van binnen.
Deze paasdagen zullen de kerken in de kop van Overijssel het best gevuld zijn. In dit overwegend protestantse gebied ligt het percentage kerkbezoekers het hoogst van heel Nederland. Opvallend: dat is niet de regio waar de meeste inwoners zeggen gelovig te zijn. Dat percentage is een stuk hoger in het zuiden. Ruim 70% van de volwassenen in Midden-Limburg gaf bij onderzoek tussen 2012 en 2022 aan religieus te zijn.
De meeste gelovigen in het zuiden zijn ‘randkerkelijken’, aldus het CBS. Dat zijn personen die wel lid zijn van een geloofsgemeenschap, maar vrijwel nooit een gebedshuis bezoeken. Dit zijn niet slechts regionale uitschieters. Ruim vier op de vijf katholieken bezoeken zelden of nooit een religieuze dienst. Onder moslims en protestanten is minder dan de helft. Het aantal gelovigen is niet gedaald en dat is opmerkelijk na jaren van snelle ontkerkelijking.
In 1971 was driekwart van de Nederlanders aangesloten bij een geloofsgemeenschap, tegenwoordig nog maar net iets meer dan 40%. In 2022 was voor het eerst in jaren het aandeel gelovigen gelijk aan het jaar daarvoor. Het kerkbezoek nam nog wel verder af maar dat kan ook aan corona hebben gelegen. 
Sinds 2010 is het aandeel protestanten en katholieken verder gedaald, hoewel niet in de mate van de jaren daarvoor. Het percentage moslims in Nederland schommelt al jaren rond de 5%. (VK)
………………………………………………….
 
Voice of Europe: podium voor FVD.
De radicale-rechtse Tsjechische website Voice of Europe, die geld uit Rusland naar politici zou doorsluizen begon in Nederland.
FVD-Europarlementariër Marcel de Graaff op 13 maart in het Europees parlement: Oekraïne herbergt kinderkennels met draagmoeders om kinderen aan westerse ‘pedonetwerken’ te leveren. In Rusland daarentegen zouden kinderen ‘een traditionele opvoeding’ krijgen. Hij riep het Westen op te stoppen met de oorlogshitserij. Na afloop van zijn speech riepen verontwaardigde Europarlementariërs op tot een onderzoek naar de verspreiding van Russische propaganda in het Europees Parlement.
Pro-Russische standpunten van de FVD zijn al langer geen verrassing meer. Baudet noemde Poetin in de zomer van 2022 ‘een grote held’, die in Oekraïne een ‘heroïsch gevecht’ tegen de globalisten zou voeren.
De uitspraken van Baudet en De Graaff komen in een ander daglicht te staan nu de Tsjechische Inlichtingendienst BIS een Russische beïnvloedingsoperatie heeft onthuld.
Via de rechts-radicale website Voice of Europe zouden politici uit diverse landen met Russisch geld zijn betaald om Oekraïne in een kwaad daglicht te stellen. Onder hen zouden Nederlandse politici zijn. Zowel De Graaff als Baudet werd vorig jaar door Voice of Europe uitgebreid geïnterviewd.
De Nederlandse zakenvrouw Annemiek Ploumen was minimaal tot 2020 eigenaar van Voice of Europe. Ze zegt te zijn benaderd door het Tsjechische mediabedrijf dat de domeinnaam nu bezit, om ‘Voice of Europe’ te verkopen. Wanneer dat precies was zou ze niet meer weten. ‘Wij waren er al in 2020 mee gestopt’, zegt Ploumen over haar en haar zakenpartners. (NRC)