Gelezen!

Nieuwsoverzicht van ma.8 t/m zo. 14 aug. 2022

14 augustus 2022, 23:19

In een paar minuten op de hoogte van wat er speelt in de wereld? Wij hebben de hoogtepunten op een rij gezet.


Klimaatdoelen in gevaar nu de markt voor olie en gas opleeft
.
· Experts uiten kritiek op de wens van Shell om weer meer gas en olie te winnen. Internationale klimaatafspraken staan op losse schroeven als landen en bedrijven vanwege de hoge energieprijzen en masse investeren in fossiele brandstoffen. Dat zeggen Nederlandse klimaatwetenschappers, -economen en -activisten in reactie op een pleidooi voor nieuwe olie- en gaswinning van Shell-topman Ben van Beurden vorige week. De kassa rinkelt voor de oliebedrijven ExxonMobil, Chevron, TotalEnergies, BP en Shell. Dankzij de hoge energieprijzen boekten zij het tweede kwartaal van dit jaar een gezamenlijke recordwinst van ruim $ 55 mrd. De markt voor fossiel leeft daardoor op. Steenkool is nu ‘big business’ en de oliemarkt trekt aan. Klimaatwetenschappers hekelen het pleidooi van Ben van Beurden. Het VN-klimaatbureau IPCC stelde afgelopen jaar dat de aarde al met ruim 1% is opgewarmd. Om onder het klimaatdoel van Parijs - 1,5’ tot 2’ opwarming - te blijven is onmiddellijk versneld mondiale klimaatactie nodig. Nieuwe olie- en gasvondsten passen niet in de ruimte die de wereld nog heeft voor de uitstoot van koolstofdioxide. Volgens klimaatwetenschapper Detlef van Vuuren moet bijna 60% van de bestaande olie- en gasvoorraad en 90% van de steenkoolreserves in de grond blijven om het 1,5’-doel te halen. (FD)

__________


Duitse industrie vindt na paniek alternatieven gas.
· Veel Duitse bedrijven weten alternatieven te vinden voor Russisch gas. Dat roept de vraag op of er afgelopen voorjaar onnodig paniek is gezaaid over dreigende economische rampspoed door de politiek en het bedrijfsleven. Er dreigde massawerkloosheid, de bevolking zou huizen niet kunnen verwarmen en zonder benzine komen te zitten, viel te horen. Zo lobbyde de industrie succesvol om energiesancties tegen Rusland te voorkomen. Een groep economen nam daar fel stelling tegen met een pleidooi voor een Europees gasembargo. Duitsland kon volgens hen wél zonder Russisch gas en grote economische schade zou uitblijven. Scholtz noemde die stelling ‘fout’ en zelfs ‘onverantwoordelijk’. De economen voelen zich nu gesterkt door de voortgang bij bedrijven. De industrie bracht het gasverbruik al met een kwart terug ten opzichte van 2021! ‘We hadden Poetin heel anders onder druk kunnen zetten als de regering naar de wetenschap had geluisterd in plaats van met horrorscenario’s te komen’, aldus Norbert Röttgen van de CDU. De economen die spraken van paniekzaaierij, brachten vrijdag een nieuwe studie uit. Daarin onderbouwen zij dat Duitsland met de juiste stappen de winter door kan komen zonder Russisch gas én tegen beheersbare kosten. Econoom Georg Zachman: ‘Diversificatie is niet voldoende, een vermindering van de vraag in de winter is cruciaal. Hoe sneller, hoe goedkoper.’ (FD)

__________

Het wachten was op een nieuwe uitbarsting Israël en Palestijnen.
· Een radicale Palestijnse organisatie, Islamitische Jihad, was afgelopen weekeinde het doelwit van Israëlische ‘preventieve aanvallen’. Na de korte maar hevige oorlog tussen Israël en Hamas van mei 2021 was er eigenlijk niemand die dacht dat dit het laatste bedrijf zou zijn van het Israëlisch- Palestijnse conflict. Het wachten was op een nieuwe uitbarsting. Die volgde vorige weekvrijdag en duurde het hele weekend, waarbij ditmaal een andere radicale Palestijnse organisatie, Islamitische Jihad, de plaats innam van Hamas. Bij de bombardementen en droneaanvallen kwamen 36 Palestijnen om, onder wie 15 vrouwen en kinderen. Zo’n 250 mensen raakten gewond. Aan Israëlische kant viel een handjevol gewonden, omdat de ‘Iron Dome’, de Israëlische luchtafweer, de meeste van de honderden raketten van Islamitische Jihad al in de lucht onschadelijk maakte. De nieuwe confrontatie komt 3 maanden voor de verkiezingen in Israël. Het conflict ontbrandde na de arrestatie van de 62-jarige Bassam al-Saadi, eveneens een leider van Islamitische Jihad, die al 15 jaar in Israëlische gevangenschap had doorgebracht. De organisatie beraamde volgens Israël nieuwe aanslagen, waarna Israël vrijdag naar eigen zeggen preventieve aanvallen uitvoerde op doelen in de Gazastrook. Daarbij werd Tayseer Jabari, commandant van Islamitische Jihad in het noorden van Gaza gedood. (NRC)

__________

Biden boekt historische zege met klimaatinvestering van 430 miljard dollar.
· De Amerikaanse Senaat heeft ingestemd met een klimaatinvestering van 430 miljard dollar. Met dat bedrag moet de Amerikaanse CO2 uitstoot voor 2030 met 40% worden verminderd. Na een vermoeiende strijd in de Senaat wordt dat als een historische overwinning voor Joe Biden gezien. De Republikeinen, mordicus tegen, dienden het hele weekend amendementen in tegen het totale investeringspakket. Die bleken bij stemming veelal kansloos, maar wisten het proces aanzienlijk te vertragen. ‘Het zijn rovers’, zei Mitch McConnel, de leider van de Republikeinen in de Senaat over de Democraten. Die willen de miljarden binnenslepen door bedrijven en de allerrijksten hoger te belasten. Maar volgens Republikeinen worden Amerikaanse families daar de dupe van. ‘Nu willen ze Amerikaanse families voor een tweede keer beroven.’ De eerste keer zou de hoge inflatie zijn, waarvan zij de Democraten de schuld geven. Meerdere politici deden pogingen tot grote klimaatinvesteringen, maar steeds mislukten die. Terwijl een oplossing met de dag urgenter werd. Afgelopen maand werden meer dan 90 hitterecords gebroken in heel Amerika vaak met doden tot gevolg! Niks doen is bovendien duur. Extreem weer heeft de overheid vorig jaar 120 mln dollar gekost, zonder maatregelen loopt dat tegen het jaar 2100 op tot 2.000 miljard dollar. ‘Het aannemen van de inflation Reduction Act zal Biden een van de succesvolste presidenten van de moderne geschiedenis maken’, schreef The Politico. ‘Zijn ambities leken ‘alsof hij een neushoorn door een tuinslang probeerde te persen’. Dat bleek uiteindelijk meer een pony, maar dat is nog steeds behoorlijk indrukwekkend.’ (VK)

__________

Nederland onderschat crisis door torenhoge energieprijzen:
· Niet alleen de laagste inkomens zullen hard worden geraakt, stellen experts. De sterk gestegen gas- en elektriciteitsprijzen gaan Nederland een economische klap opleveren waarvan het land nog onvoldoende is doordrongen vrezen energie-experts en budgetinstituut Nibud. Terwijl de gasprijs nu ruim 7 keer hoger is dan een jaar geleden, een volksopstand dreigt in het VK en landen als Frankrijk en België noodmaatregelen hebben getroffen, lijkt het besef hier nog niet doorgedrongen dat juist Nederland zwaar getroffen wordt. ‘De gasprijs ligt in Nederland bijna 2 keer zo hoog als het gemiddelde in Europa. Alleen in Zweden betalen consumenten meer’, zegt Koen Kuijper van energievergelijk.nl, een organisatie die mensen helpt de laagste stroom- en gasprijzen te vinden. De prijsstijgingen raken niet alleen de laagste inkomens. Het Nibud maakt zich zorgen om huishoudens die meer verdienen. 1 op de 3 huishoudens moet iets doen aan het uitgavenpatroon. Het zijn de mensen die net buiten de energietoeslag vallen omdat ze daarvoor te veel verdienen. Een gemiddeld gezin betaalt nu € 3900,- meer aan gas en elektriciteit dan een jaar geleden. De helft van de Nederlandse gezinnen heeft nu een vast contract maar als die contracten aflopen is de ramp niet te overzien. ‘Zij gaan zich wezenloos schrikken als het contract afloopt’, stelt Kuiper. (FD)

__________

Farmers Defence Force eist rectificatie na tweet van D66-fractievoorzitter Jan Paternotte.
· De boerenactiegroep voelt zich in haar eer en goede naam aangetast door een tweet van Paternotte op 4 augustus aan de vooravond van het Remkes-beraad. FDF boycotte dat overleg. Hij schrijft: ‘Goed dat FDF morgen niet aan tafel zit met Remkes en het kabinet. Een club die oproept tot intimidatie, die asbestdumping en brandstichting goedpraat en de positie van boeren vergelijkt met de positie van de Joden onder het Nazibewind is geen gesprekspartner.’ FDF vindt dat Paternotte de actiegroep hiermee belastert. FDF-leider Van den Oever heeft zulke acties nooit goedgepraat zegt FDF-jurist Max Hazekamp. Hij heeft Paternotte gesommeerd de tweet binnen 5 dagen te verwijderen en een rectificatie op Twitter te plaatsen. Doet hij dat niet dan eist FDF een vergoeding van 10.000 euro. Als Paternotte niet binnen 15 dagen betaalt dan sleept FDF de politicus voor de rechter. Paternotte laat het op een rechtszaak aankomen, meldt hij telefonisch. Hij vindt dat hij zijn uitspraken voldoende kan onderbouwen. ‘Ook het wettelijk demonstratierecht wordt door radicale boeren ten kwade aangewend. Wat FDF actievoeren en demonstreren noemt ontaardt soms in terroriseren.’ (VK)

__________

ZO-Azië wil absoluut geen oorlog.
· Landen in Zuidoost-Azië willen geen oorlog met China. Ze proberen te balanceren tussen deze regionale grootmacht en de VS. Over één ding waren de leden van de ASEAN vorige week in Phnom Penh, op de jaarlijkse bijeenkomst van hun alliantie van 10 Zuidoost-Aziatische landen, het eens: de-escalatie over Taiwan alstublieft. Ze maanden China en de VS tot kalmte. ‘Ook in de jaren negentig waren er spanningen tussen de VS en China over Taiwan, maar de dreiging dat China daadwerkelijk zou aanvallen was afwezig. Dat is nu anders’, zei militair analist Ni Lexiong maandag. ‘De situatie is nu veel gevaarlijker. Spanningen lopen hoger op.’ Chinese wapens zijn nu veel geavanceerder dan toen. China kan nog steeds niet tippen aan de militaire grootmacht van de VS, maar de kloof is veel kleiner dan 30 jaar geleden, aldus NI. Nog steeds vliegt er Chinees militair materieel in de buurt van Taiwan. Als reactie is nu ook Taiwan een militaire oefening begonnen. De meeste analisten voorzien op korte termijn geen inname van Taiwan door China. De Singaporese oud-diplomaat en schrijver Mahbubani verwacht dat China de tijd zal nemen om militair en economisch verder te groeien en Taiwan pas zal innemen wanneer het sterker is dan de VS. Hij voorspelt al jaren een onvermijdelijke, wereldwijde dominantie van China. (NRC)

__________

Trump ziet in ‘politieke’ actie FBI gouden pr-kans.
· De Amerikaanse oud-president Donald Trump heeft een inval van FBI-agenten in zijn privéwoning aangegrepen voor een flink pr-offensief. Hij beklaagde zich over het ‘wangedrag’ van justitie en de ‘bewapening van het rechtssysteem’. Hij stelde dat de huiszoeking politiek is gemotiveerd. De Republikeinse partij gebruikt de inval ondertussen om donaties binnen te hengelen. ‘Ze gaan niet achter Hillary en Hunter aan, maar wel achter Trump’, zo luidt het bericht. (FD)

__________

Strijd rond kerncentrale is spelen met vuur.
· Een loopgravenoorlog rond een kerncentrale kan nooit een goed idee zijn. Toch volharden Russen en Oekraïne in hun strijd rond Zaporizja, in het zuidoosten van dat land. Met alle risico’s van dien, want een kernramp zou beide landen treffen. In het slechtste geval zou radioactiviteit uit zowel de reactorkern als de splijtstofpool in de atmosfeer een ramp kunnen veroorzaken die veel erger is dan de kernramp bij Fukushima in 2011. Of de strijdende partijen de situatie laten escaleren tot er een ramp plaatsvindt is zeer de vraag zegt Frans Osinga, commodore bij de Koninklijke luchtmacht en hoogleraar oorlogsstudies: ‘Ik kan me niet voorstellen dat Rusland er belang bij heeft. De gevolgen van een kernramp zullen ook in Rusland te merken zijn.’Toch is de hoogleraar niet helemaal gerust. ‘De kans dat er dingen fout gaan, is levensgroot aanwezig.’ (FD)

__________

Oekraïens krachtenveld verschuift.
· Terwijl het Russische offensief in het oosten langzaam doodbloedt, verhoogt Oekraïne de druk op het zuidelijk front. Er stonden de afgelopen dagen ellenlange files voor de gloednieuwe brug van de Krim naar het Russische vasteland. Veel toeristen wilden ineens zo snel mogelijk terug naar huis. Ondanks de zware gevechten in Zuid-Oekraïne waren de hotels in de door Rusland bezette Krim volgeboekt. De oorlog leek ver weg – tot afgelopen dinsdag. Terwijl toeristen op het strand van Novofedorivka lagen, werd de naburige vliegbasis verwoest door zware explosies. Verbijsterde badgasten zagen hoe twee enorme vuurballen naar de hemel stegen. In één klap was de paradijselijke kustregio veranderd in een oorlogszone. Novofedorivka ligt ruim 200 kilometer van het front, te ver voor de raketten die aan Oekraïne zijn geleverd met de westerse HIMARS en MLRS-systemen. De vernietiging van zeker 8 Russische gevechtsvliegtuigen op de grond – en de mogelijke dood van een aantal piloten – is een gevoelige klap voor Moskou én markeert de transformatie die de oorlog de laatste weken heeft ondergaan. ‘Ruslands oorlog in Oekraïne gaat een nieuwe fase in, stelde het Britse ministerie van Defensie. Terwijl de oorlog zich voortsleept verliezen de Russische strijdkrachten langzaam maar zeker het initiatief. De verschuiving in het krachtenveld is te wijten aan twee factoren: de Russische verliezen en westerse wapens. Het aantal Russische doden en gewonden is inmiddels de 75.000 gepasseerd. Dat is de helft van de invasiemacht die op 24 februari stond opgesteld om Oekraïne binnen te vallen. Volgens Oekraïne zou dat aantal ruim boven de 100.000 uitkomen. De tweede gamechanger is de beschikking over steeds geavanceerdere westerse wapens. Het belangrijkste onderdeel zijn de HIMARS- en MLRS lanceerinstallaties. Deze zijn de afgelopen weken met succes ingezet tegen Russische munitiedepots achter de frontlinie. Daardoor zijn de Russische artilleriebeschietingen sterk afgenomen in intensiteit. Ook vitale infrastructuur waarmee de Russen het zuidelijke front bevoorraden wordt vernietigd zoals de brug over de Dnjepr. Een anonieme Oekraïense regeringsfunctionaris stelde ‘dat je kunt zeggen dat het offensief in het zuiden is begonnen’. (NRC)

__________

Den Haag wil gemeenten desnoods dwingen tot realiseren noodopvang.
· Het kabinet heeft de 25 veiligheidsregio’s verzocht twee keer zoveel noodopvangplekken te regelen dan eerder is afgesproken. Ook wil het Rijk ‘in uiterste gevallen’ opvanglocaties gaan realiseren op plekken waar de gemeente weigert mee te werken. Staatssecretaris Van der Burg heeft het verzoek om extra noodopvang dinsdag neergelegd bij de burgemeesters van het Veiligheidsberaad. Voorzitter Hubert Bruls benadrukt wel dat de veiligheidsregio’s nu al aanlopen tegen de grenzen van het uitvoerbare. Voor de lange termijn willen Van der Burg en minister De Jonge dwang gaan toepassen om opvanglocaties te realiseren. Normaal gesproken moet de gemeente een omgevingsvergunning afgeven voor het gebruik van een locatie als asielzoekerscentrum, maar de bewindslieden willen ‘in uiterste gevallen’ zelf zo’n vergunning afgeven, ook als er in de gemeente geen draagvlak is voor een azc. (VK)

__________

Ook opvang voor Oekraïense vluchtelingen bijna vol.
· Elke dag komen er nog 200 Oekraïense vluchtelingen aan in Nederland. Nog even en de opvang zit vol. Het piept en kraakt in de opvang voor Oekraïense vluchtelingen. Bijna een half jaar na het uitbreken van de oorlog komt het moment dat de opvang in Nederland vol zit, steeds dichterbij. Vorige week waren ruim 70.000 Oekraïners in Nederland geregistreerd van wie ruim 55.000 in gemeentelijke locaties zaten. En daar loopt het langzamerhand vol. Sinds begin juni is 90 procent van de beschikbare bedden bezet. Vorige week werd een hoogtepunt bereikt: toen lag de bezettingsgraad op 94%. Met angst en beven kijken gemeenten naar de komende weken. ‘Een onverhoopte nieuwe golf van vluchtelingen kunnen we nauwelijks aan’, schrijft het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid dat 20 burgemeesters en verantwoordelijken bij de veiligheidsregio’s sprak. (NRC)

__________

Boodschappen in een jaar tijd bijna 20% duurder.
· De inhoud van de boodschappenkar is 18,5% duurder dan vorig jaar.
· Consumenten passen koopgedrag aan en gaan vaker naar discounter.
· Cijfers voeden de discussie over maatregelen voor de koopkracht.
· Boodschappen doen is in een jaar tijd fors duurder geworden. Een standaardpakket boodschappen is in de supermarkt 18,5% in prijs omhooggegaan, stelt marktonderzoeker GfK. Het onderzoek toont opnieuw aan dat de inflatie niet alleen hoog is, maar ook breed verspreid over allerlei producten. Onlangs stelde het CBS dat de inflatie op jaarbasis in juli 10,3% is, het hoogste peil sinds 1975. De nieuwe cijfers voeden de discussie over de groeiende groep huishoudens die in de problemen komt door de gestegen kosten van levensonderhoud. De Tweede Kamer vroeg voor het reces al om maatregelen. De druk op het kabinet is groot om met Prinsjesdag verlichting te bieden, vooral voor de lage inkomens. FNV-voorzitter Elzinga ziet voldoende ruimte, zeker in Europees verband, om iets te doen aan de torenhoge energieprijzen. Die ‘zijn bij ons de hoogste in Europa, terwijl de producenten recordwinsten maken’. Hij zou graag zien dat de minister van Economische Zaken de uit 1958 daterende Prijzenwet uit de kast trekt om de prijzen van gas, elektriciteit, benzine en een basismandje met eenvoudige levens- en schoonmaakmiddelen te plafonneren. In politiek Den Haag heeft vrijwel niemand zich voor het reces hard gemaakt voor zo’n ingreep in de prijzen, zeker niet voor levensmiddelen. Er wordt eerder gedacht aan een toeslag voor lagere inkomens. D66 wil het minimumloon sneller verhogen. (FD)

__________

Boerenprotest werkt: VVD, CDA en CU zetten ineens vraagtekens bij stikstofdoel.
· De maandenlange felle boerenprotesten beginnen effect te sorteren. Inmiddels stellen 3 van de 4 coalitiepartijen de stikstofdoelen voor de landbouw ter discussie. VVD, CDA en ChristenUnie vragen het kabinet of het niet een onsje minder kan met de ammoniakreductie in de veehouderij. In het regeerakkoord staat dat 74% van de Nederlandse natuurgebieden voor 2030 gevrijwaard moet zijn van mogelijke stikstofschade. Dat vraagt om een vermindering van de landelijke stikstofuitstoot met 50%. Het RIVM berekende dat de ammoniakuitstoot van de landbouw met 39 kiloton moet dalen om de natuur voldoende te beschermen. Het stikstofkaartje van Christianne van der Wal is op dat aantal kilotonnen gebaseerd. Maar de stikstofwoordvoerders van VVD, CDA en ChristenUnie trekken de noodzaak van zoveel ammoniakreductie nu openlijk in twijfel. Ze hebben deze week kritische schriftelijke vragen aan Van der Wal gesteld. Dit heeft het kabinet allemaal, inclusief onderbouwing en onderzoeksrapporten aan de Kamer gemeld. Dat 3 coalitiepartijen nu doen alsof die 39 kiloton niet goed onderbouwd is, is dus een politiek signaal, VVD, CDA en CU zoeken kennelijk naar argumenten om de stikstofdoelen voor de landbouw te kunnen verlagen. (VK)

__________

Radicale boeren schorten ‘harde acties’ voorlopig op
· Farmers Defence Force ziet ‘als blijk van goede wil’ voorlopig af van ‘harde acties’ tegen het stikstofbeleid van het kabinet. Mark van den Oever zei donderdag dat hij als ‘eerste een handreiking’ doet, in de hoop dat het kabinet ‘tot inkeer komt’ en zijn stikstofplannen afzwakt. Vorige week kondigde FDF nog ‘de hardste acties ooit’ aan, nadat een verkennend gesprek’ tussen het kabinet en enkele boerenorganisaties geen doorbraak had opgeleverd in de stikstofcrisis. De ‘publieksvriendelijke acties’ van FDF gaan wel door. (FD)

__________

Europa droogt uit!
· Een gebrek aan neerslag en grote verdamping zorgen voor watertekorten. Bijna heel Europa is uitgedroogd. Het gebrek aan water komt niet alleen door een gebrek aan neerslag. Ook de langdurige hitte op een groot deel van het continent heeft ervoor gezorgd dat een deel van de bodem kon uitdrogen: het aanwezige vocht is verdampt en er is ook niets bijgekomen. Afgelopen juli en augustus viel heel weinig regen. Dit jaar staat zelfs op nummer 1 in de top-10 van droogste jaren sinds het KNMI is gaan meten, in 1901. Ook 2 andere extreme jaren vielen na 2000. Het laatste heel droge jaar was 2018. En in 2003 verschoof door de droogte een dijk in Wilnis, waardoor het dorp onder water liep. Volgens het KNMI kan klimaatverandering ‘leiden tot een behoorlijke afname van zomerneerslag en een toename van verdamping’. Dat maakt dat de kans op droogte in onze regio groter wordt. Het gebrek aan neerslag doet niet alleen de grond opdrogen. Ook het waterpeil in de rivieren daalt. Bij Lobith, waar de Rijn vanuit Duitsland Nederland binnenstroomt, stroomt nu heel weinig water. Alleen regenval in het stroomgebied van de Rijn (vooral West -Duitsland) kan dit tij keren. Voorlopig daalt het peil. Dat is ook te merken in Krimpen aan de IJssel, waar de Rijn bijna bij de Noordzee is. Zout zeewater dringt daar de rivier binnen, omdat er te weinig zoet rivierwater is om dit terug te stuwen. Het zoutgehalte neemt toe hetgeen de inname van drinkwater bemoeilijkt. De verdamping zorgt dat de gevallen neerslag verdwijnt. Zo ontstaat een neerslagtekort: er valt minder regen dan er verdampt. In gebieden met veel wind of hoge temperaturen is dit tekort groter, zoals in Zeeland. In Leeuwarden is het tekort juist kleiner hoewel ook daar weinig regen is gevallen. Het jaar met het grootste neerslagtekort is nog altijd 1976 maar in 2018 en 2020 was er ook weinig neerslag en veel verdamping. Zo’n serie droge jaren zorgt dat het effect van de droogte versterkt wordt. Een deel van de regen die valt komt in het diepere grondwater terecht. Dit water kan in latere jaren gebruikt worden, bijvoorbeeld om op te pompen als drinkwater of om gewassen te beregenen. Als in de winters weinig regen valt, groeit ook deze voorraad niet. (NRC)

__________

Koopkracht en energieprijzen zetten kabinet onder druk.
· De coalitiepartijen namen donderdag een eerste voorschot op de begrotingsonderhandelingen. Bovenaan de agenda: de toenemende financiële nood. Een derde van de Nederlandse huishoudens moet op dit moment bezuinigen om de rekeningen te kunnen betalen. Vooral de sterk gestegen energierekening leidt tot zorgen in veel gezinnen! De druk op het kabinet om actie te ondernemen neemt toe. De fractievoorzitters van de coalitiepartijen kwamen donderdag voor het eerst weer bij elkaar. Opmaat voor beslissende weken van begrotingsonderhandelingen. Het was een verkennend overleg. De bijeenkomst van de fractievoorzitters van VVD, D66, CDA en ChristenUnie moest volgens de betrokkenen vooral ‘niet opgeblazen’ worden. De echte beslissingen over de begroting en eventuele koopkrachtreparaties worden pas opgenomen nadat het CPB volgende week vrijdag met de nieuwste cijfers komt over de stand van de economie. De oppositie maakte donderdag meteen duidelijk dat de regeringspartijen weinig rust gegund gaat worden bij het broeden op nieuwe maatregelen. Daarvoor zijn de laatste berichten te verontrustend. Dat er steun moet komen voor lagere- en middeninkomens die in de knel komen, staat voor iedereen vast. Het kabinet heeft er de afgelopen maanden telkens op gewezen dat er in oktober 2021 en maart 2022 al voor in totaal 6,5 miljard euro aan koopkrachtmaatregelen zijn genomen, maar de problemen blijken hardnekkiger en ernstiger dan toen gedacht. Bij de komende begrotingsonderhandelingen voor 2023 zal er naar verschillende maatregelen worden gekeken. Van extra toeslagen en lagere accijnzen tot hogere belastingkortingen. Het kabinet probeert de verwachtingen te temperen omdat niet alles gecompenseerd kan worden. Bovendien vragen extra uitgaven ook om harde politieke keuzes. Ergens moet het geld vandaan komen en binnen de coalitie wordt daar verschillend over gedacht. De coalitieonderhandelingen worden gecompliceerd door twee andere hoofdpijndossiers: het stikstofbeleid en het asieldossier. (VK)